Η ιδεολογία είναι μια από τις πιο αμφιλεγόμενες έννοιες που απαντούν στην πολιτική ανάλυση. Αν και ο όρος τείνει πλέον να χρησιμοποιείται με ουδέτερο τρόπο, σημαίνοντας μια ολοκληρωμένη κοινωνική φιλοσοφία ή κοσμοθεωρία, κατά το παρελθόν προσέλαβε ιδιαίτερα αρνητικές ή μειωτικές συνδηλώσεις. Στην περιπετειώδη της ιστορία, η έννοια της ιδεολογίας χρησιμοποιήθηκε κατά κανόνα σαν πολιτικό όπλο για την καταδίκη ή την κριτική αντίπαλων πεποιθήσεων ή θεωριών.

Ιδεολογία: Από κοινωνικοεπιστημονική άποψη, ιδεολογία είναι ένα λίγο πολύ συνεκτικό σύνολο ιδεών που παρέχει μια βάση για οργανωμένη πολιτική δράση, ανεξαρτήτως αν αυτή η δράση αποσκοπεί στη διατήρηση, μεταβολή ή ανατροπή του υπάρχοντος συστήματος σχέσεων εξουσίας. Όλες οι ιδεολογίες επομένως:

α) δίνουν μια συνολική περιγραφή της υπάρχουσας τάξης, συνήθως με τη μορφή μιας «κοσμοθεωρίας»,

β) παρέχουν ένα μοντέλο του επιθυμητού μέλλοντος, ένα όραμα της αγαθής κοινωνίας, και

γ) υποδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο μπορεί και πρέπει να επέλθει πολιτική αλλαγή.

Ωστόσο, οι ιδεολογίες δεν είναι ερμητικά κλειστά συστήματα σκέψης: είναι μάλλον ρευστά σύνολα ιδεών που αλληλεπικαλύπτονται σε πολλά σημεία. Σε επίπεδο «δομής», οι ιδεολογίες μοιάζουν με τις φιλοσοφίες· σε επίπεδο «λειτουργίας» παίρνουν τη μορφή ευρύτερη πολιτικών κινημάτων (Steiger, 1976).