Ο νέος κορωνοϊος (COVID-19) άλλαξε την καθημερινή μας ζωή και προκάλεσε συναισθηματική ένταση. Οι προφυλάξεις που λαμβάνουμε για την πρόληψη της εξάπλωσης του ιού, περιορίζοντας την εξωτερική αλληλεπίδραση, όσο το δυνατόν περισσότερο, και τη συμμετοχή σε σωματική και κοινωνική απομόνωση, έχουν επιδεινώσει περαιτέρω τις εντάσεις κάνοντας πλέον αισθητό τον κίνδυνο αυξημένης βίας και την συνακόλουθη έκρηξη βίαιων συγκρούσεων. Τα παιδιά είναι τα «πρώτα» θύματα αυτών των συγκρουσιακών σχέσεων εντός μιας οικογένειας, καθώς η τρωτότητά τους τα καθιστά εύκολους στόχους για κακοποίηση.
Υπό αυτές τις συνθήκες, τα παιδιά που διατρέχουν κίνδυνο ενδοοικογενειακής βίας θα πρέπει να λαμβάνουν ιδιαίτερη προσοχή και υποστήριξη από τον μη καταχρηστικό γονέα, από άλλα μέλη της οικογένειας αλλά, κυρίως, από τις αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες .Τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες τοπικές υπηρεσίες και ειδικούς, καθώς και οδηγίες σχετικά με το πού και πώς μπορούν να λάβουν βοήθεια ψυχολογική, νομική, ιατρική κλπ.
Ως γονείς, είναι απαραίτητο να μιλήσετε με το παιδί σας με ηρεμία και να το κάνετε να αισθανθεί ότι κατανοείτε την κατάστασή του και ότι είσαστε με το μέρος του κι όχι απέναντί του. Δείξτε του ότι δεν είναι μόνο του και ότι είστε πάντα έτοιμοι να προστατεύσετε την ασφάλεια και την υγεία του. Η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η στήριξη του παιδιού σας είναι τα πλέον απαραίτητα ώστε να διαχειριστείτε την κατάσταση από κοινού.
Συνήθως, οι αντιδράσεις των παιδιών αντιστοιχούν στη συμπεριφορά και τα συναισθήματα των γονιών τους. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να ελέγξουμε τη συναισθηματική μας κατάσταση. Μην εκφράζετε απελπισία και άγχος παρουσία παιδιών. Διατηρώντας την ψυχραιμία, δείχνουμε στα παιδιά ότι έχουμε τον έλεγχο. Αυτό θα τους ηρεμήσει.
Πρέπει να φροντίσουμε τη συναισθηματική μας υγεία. Εάν αντιμετωπίζετε άγχος και υπερβολικό άγχος, μπορείτε να μιλήσετε για αυτό με άλλα μέλη της οικογένειας ή σε απευθείας σύνδεση με τους ανθρώπους που εμπιστεύεστε. Αφιερώστε τουλάχιστον λίγο χρόνο για τα πράγματα που σας κρατούν ήρεμους και μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της δύναμής σας. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν ασκήσεις αναπνοής, χαλάρωση των μυών, ακούγοντας μουσική κ.λπ. Αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των συναισθημάτων της απομόνωσης, να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τα συναισθήματά σας και ταυτοχρόνως, να βοηθήσετε το παιδί σας να αντιμετωπίσει το άγχος.
Τα σημάδια του στρες, κατάθλιψη, και συναισθηματική ένταση στα παιδιά είναι η επιθετικότητα, τα προβλήματα στον ύπνο, οι εφιάλτες, οι αδικαιολόγητες και ξαφνικές ιδιοτροπίες, όπως το να κλαίει χωρίς λόγο, η ακράτεια ούρων κατά τη διάρκεια της νύχτας, η αδυναμία και η κόπωση, τα προβλήματα διατροφής, ο φόβος του χωρισμού με τον γονέα και, γενικώς, συμπεριφορές που ποτέ άλλοτε δεν είχε εκδηλώσει. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι γονείς θα πρέπει να παραμένουν ήρεμοι. Το παιδί μπορεί να αισθανθεί όταν ανησυχείτε, όταν είστε νευρικοί, λυπημένοι ή ενθουσιασμένος. Όσο περισσότερο ανησυχείτε, τόσο πιο πολύ θα ανησυχεί και το παιδί . Προσπαθήστε να ελέγξειτε τον εαυτό σας.
Παράλληλα, ακούστε και μιλήστε στο παιδί σας. Για τα παιδιά, είναι πολύ σημαντικό να ακούτε και να τους μιλάτε για τα συναισθήματά τους. Δώστε στο παιδί την ευκαιρία να πει ό,τι θέλει. Εξηγήστε τα γεγονότα που σχετίζονται με τον κορωνοϊό με έναν ήρεμο, εύκολο, κατανοητό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία και την ψυχολογία του παιδιού σας. Μιλήστε με το παιδί για τους απαραίτητους κανόνες υγιεινής. Μην προσπαθήσετε να γίνετε μέντορας και ηθικολόγοι όταν το παιδί σας προσπαθεί να σας πει για το συναίσθημα και τις σκέψεις του. Το παιδί άλλωστε μπορεί να σας κάνει μερικές ερωτήσεις στις οποίες δεν έχετε τις απαντήσεις. Να είστε ειλικρινείς, και να πείτε ότι δεν ξέρετε, αλλά υπόσχεστει να μάθετε. Μην δίνετε εσφαλμένες πληροφορίες. Ενθαρρύνετε το παιδί να είναι ανοιχτό: «Μπορούμε να μιλάμε γι’ αυτό όποτε θέλεις».
Προγραμματίστε την ημέρα σας. Μαζί με το παιδί, κάντε ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικών, ψυχαγωγικών και σωματικών δραστηριοτήτων. Υποδείξτε την ώρα κατά την οποία η δραστηριότητα πρέπει να ξεκινήσει και να ολοκληρωθεί. Προσπαθήστε να κάνετε αυτό το χρονοδιάγραμμα πολύ παρόμοιο με το προηγούμενο συνηθισμένο πρόγραμμα του παιδιού. Αυτό θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε έναν κανονικό ρυθμό ζωής και να μειώσετε το άγχος του παιδιού σας. Είναι πολύ σημαντικό να διατηρηθεί το κανονικό καθεστώς ύπνου του παιδιού. Ενθαρρύνετε το παιδί να ακολουθήσει το πρόγραμμα.
Μιλήστε με τα παιδιά και κάντε τα να αισθάνονται κατανοητά. Πρέπει να συνυπολογίζετε ότι οι αντιδράσεις των παιδιών στο στρες είναι πολύ διαφορετικές. Μερικά από αυτά παρουσιάζουν εμφανή σημάδια έντασης, ενώ άλλα μπορεί να γίνουν πιο ήσυχα και να απομονωθούν. Ορισμένα μπορούν να διαβάσουν ή να γράψουν περισσότερο από έκαναν προηγουμένως. Έτσι, μερικές φορές τα σημάδια του στρες και της έντασης μπορεί να μην είναι τόσο προφανής, και μπορεί να είναι εύκολο να μην τα αντιληφθείτε. Μερικές φορές, μπορεί ακόμη και να σας αρέσει η αλλαγμένη συμπεριφορά του παιδιού σας: «Έχει γίνει σοφότερο. Είναι στο σπίτι όλη την ώρα και διαβάζει”. “Ήταν πολύ θορυβώδες και τώρα είναι τόσο ήσυχο, που δεν μπορείς καν να παρατηρήσεις την παρουσία του”, κλπ. Εξηγήστε στα παιδιά ότι τα συναισθήματά τους είναι φυσιολογικά σε αυτή την κατάσταση. Ενθαρρύνετέ να εκφράσουν τα συναισθήματά τους για ενθουσιασμό, φόβο, θυμό και μελαγχολία με τον δικό τους τρόπο – για παράδειγμα μιλώντας, σχεδιάζοντας, γράφοντας blogs, χορεύοντας, κλπ. Το παιδί πρέπει να είναι σίγουρο ότι το υποστηρίζετε, ότι καταλαβαίνετε και ότι είστε εκεί για να το φροντίζετε.
Τέλος, διασκεδάστε μαζί. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, δεν έχει σημασία πόσο απασχολημένοι είστε με τις δουλειές του σπιτιού σας ή την εργασία γραφείου, φροντίστε να αφιερώσετε κάποιο χρόνο για διασκεδαστικές δραστηριότητες. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν επιτραπέζια παιχνίδια, παρακολούθηση μιας ταινίας, διάβασμα ενός βιβλίου ή παραμυθιού, άσκηση, τραγούδι, χορό και γέλιο.
Πρέπει να εντυπωθεί στο μυαλό όλων μας ότι τα παιδιά μας είναι το μέλλον. Για να μην είναι, λοιπόν, ζοφερό θα πρέπει να τους δημιουργήσουμε ένα παρόν ήρεμο και ομαλό, ώστε το μέλλον όλων μας να μην είναι αποτρόπαιο.
Νομικός – Φιλόλογος – Μεταπτυχιακός φοιτητής Φιλοσοφίας
