Κρύος ιδρώτας έχει λούσει τον καθένα από μας με όλες τις αυξήσεις στα αγαθά που επίκεινται το επόμενο διάστημα. Πρώτο έρχεται το ρεύμα (όπως είχαμε προειδοποιήσει από το καλοκαίρι) και ακολουθούν αυξήσεις στις τιμές του καφέ, του ψωμιού και σε πολλά άλλα προϊόντα, τα οποία χρησιμοποιούνται από κάθε νοικοκυριό.
Αρχικά πρέπει να δούμε για ποιο λόγο συμβαίνουν οι προαναφερθείσες αυξήσεις. Βασικό αλλά όχι μοναδικό αίτιο είναι ο κορωνοϊός. Ο κορωνοϊός δεν ανέβασε άμεσα τις τιμές, αλλά ενίσχυσε ήδη υπάρχουσες τάσεις που υπήρχαν στην αγορά. Έφερε στο προσκήνιο φαινόμενα, τα οποία αν συνέχιζαν με τον προηγούμενο ρυθμό, θα περνούσαν πολλά χρόνια μέχρι να γίνουν αισθητά στην τσέπη του καταναλωτή. Ποια φαινόμενα είναι όμως αυτά;
Η μετανάστευση των μεταναστών. Λόγος δε γίνεται για αυτούς που ήρθαν το 2015, αλλά για αυτούς που στηρίζουν την ελληνική οικονομία εδώ και δεκαετίες σε πολλούς κλάδους και σημαντικότερους αυτών: την αγροκτηνοτροφία και τον κατασκευαστικό κλάδο. Η παλιά γενιά των τεχνιτών ή εργατών γης οδεύει προς τη συνταξιοδότηση, ενώ οι νεότερη προτιμά άλλες χώρες με καλύτερα μεροκάματα, αφήνοντας πίσω της τεράστια κενά για την τοπική οικονομία. Το ίδιο συμβαίνει φυσικά και με την εγχώρια νεολαία: Η χώρα μας μπορεί να δεσπόζει πρώτη ανάμεσα στις χώρες τις ΕΕ στην ανεργία των νέων (37,6%), ωστόσο οι επιχειρηματίες του τουρισμού δυσκολεύτηκαν ιδιαίτερα να βρουν υπαλλήλους για την καλοκαιρινή σεζόν.
Η προαναφερθείσα τάση όμως δεν συνιστά ελληνικό πρόβλημα, αλλά ευρύτερα δυτικό. Ακόμη και αν οι συνθήκες σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο είναι καλύτερες, ο κορωνοϊός λειτούργησε ως καταλύτης στην εξεύρεση καλύτερων ευκαιριών και τα ράφια έμειναν άδεια λόγω των τεράστιων κενών στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Σημαντικό βάρος προσθέτει και η σταδιακή επαναφορά της «κανονικότητας», καθώς οι μαζικές επιστροφές στην εργασία εκτίναξαν την παγκόσμια ζήτηση σε αγαθά, τα οποία δεν μπορούν να εισαχθούν με την ίδια ευκολία. Οι τιμές των κοντέινερ από την Κίνα έχουν ανέβει έως και 6 φορές, συνεπώς αποστέλλονται πολύ λιγότερα. Το ίδιο όμως ισχύει σε μικρότερο βαθμό και σε άλλες χώρες. Όταν ανεβαίνει το κόστος εξαγωγής του σιταριού ή του κόκκου του καφέ, είναι λογικό και επόμενο στα ράφια του σουπερμάρκετ να δούμε αυτή την αύξηση να αντανακλάται στα πορτοφόλια μας.
Τα προγράμματα χαλάρωσης, τόσο από την ΕΚΤ όσο και από την αμερικανική FED, αποτελούν επίσης σημαντικό σκέλος, αν και προϋπάρχουν του κορωνοϊού. Το λεγόμενο φθηνό χρήμα όντως αναθερμαίνει τις οικονομίες, αλλά μειώνει την αξία των ήδη υπαρχόντων χρημάτων. Ίσως θα ήταν πιο οικεία η περιγραφή, αν θυμίζαμε το παράδειγμα της διχοτόμησης της δραχμής. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα με τις εξής διαφορές: Δεν πέφτει η αγοραστική αξία του Ευρώ στο μισό και επίσης δεν αποφασίζει το ελληνικό κράτος, αν και πότε θα κοπεί νέο χρήμα, αλλά η ΕΚΤ. Η διαδικασία φυσικά ενέχει κίνδυνο εκτροχιασμού. Μένει να δούμε αν η αυξητική τάση θα υποχωρήσει το επόμενο διάστημα, όπως άλλωστε υπόσχονται οι ιθύνοντες για την διαχείρισή της ή αν θα χρειαστεί να μάθουμε να ζούμε με αυτή. Στη δεύτερη περίπτωση θα υποτιμηθεί αυτόματα η, ήδη ταλαιπωρημένη στην Ελλάδα από την οικονομική κρίση, τσέπη των καταναλωτών.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Πρωινός Λόγος”
Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός – Ραδιοφωνικός παραγωγός με ενασχόληση στην δημοσιογραφία και την επικοινωνία
