Οι κόρες της Ελλάδας – Ένα ταξίδι στις διχασμένες ψυχές

Συνεχίζοντας το ταξίδι στο ελληνικό βιβλίο, μιλήσαμε με τη συγγραφέα Φιλομήλα Λαπατά για την τριλογία “Οι κόρες της Ελλάδας”. Της θέσαμε ερωτήματα για θέματα που θίγει η σειρά, για το παρασκήνιο της συγγραφής αλλά και για το τι περιμένουμε να δούμε.

1. Η σειρά «οι κόρες της Ελλάδας» ανήκουν στην κατηγορία του ιστορικού μυθιστορήματος. Τι σας έκανε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή του ιστορικού μυθιστορήματος, δεδομένου πως έχετε εργαστεί στο αντικείμενο των δημοσίων σχέσεων. Θα έλεγε κανείς πως θα μπορούσατε να επιλέξετε κάποιο άλλο αντικείμενο για να γράψετε.

Είμαι συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων. Έχω γράψει οκτώ μέχρι τώρα. Από αυτά μόνο ένα είναι σύγχρονο, αλλά και αυτό με το ιστορικό υπόβαθρο της δεκαετίας του 1980.  Όταν ξεκίνησα τη συγγραφή δεν είχα πάρει συνειδητά ιστορική κατεύθυνση. Ήθελα μόνο να καταγράψω την ιστορία της οικογένειάς μου, η οποία είναι πολύ παλιά και μυθιστορηματική, βασιζόμενη στο οικογενειακό μου αρχείο. Παράλληλα άρχισα και την ιστορική έρευνα για να ολοκληρώσω τις γνώσεις μου για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο 1790 με 1913 που με ενδιέφερε. Έτσι «γεννήθηκε» το πρώτο μου μυθιστόρημα ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ για τους Έλληνες της Βραΐλας, Κωνσταντινούπολης, Βιέννης και Αμβέρσας Βελγίου. Η ιστορική έρευνα με συνεπήρε. Ανακάλυψα πόσες γνώσεις σημαντικές μας διαφεύγουν και πόσα δεν διδασκόμαστε στο σχολείο. Από εκεί και πέρα το ιστορικό μυθιστόρημα ήταν μονόδρομος για μένα.

2. Τι σας έκανε να ασχοληθείτε με αυτή την εποχή (1821- Αρχή Ελληνικού Κράτους και έπειτα), όταν μάλιστα έχουν υπάρξει πολύ πιο πρόσφατα και πολύ πιο διχαστικές στιγμές για την Ελλάδα;

Ξεκίνησα από μια ανάγκη μου να κατανοήσω το πώς και γιατί η χώρα μου έφτασε στο εξευτελιστικό ιστορικό σημείο που βρίσκεται σήμερα. Αποφάσισα, λοιπόν, να επιστρέψω πίσω στα τελευταία διακόσια χρόνια της ελληνικής ιστορίας μας, από τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους, δηλαδή, μήπως και ανακαλύψω το… «πρωταρχικό τραύμα». Από πού άρχισαν όλα. Έτσι γεννήθηκε η σειρά ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.

3. Ακόμα και από τον τίτλο σας της σειράς πηγάζει πως χαρακτηριστικό ρόλο έχουν οι γυναίκες, «Οι κόρες σας Ελλάδας». Όταν στα περισσότερα ιστορικά μυθιστορήματα που αφορούν πολεμικές – και όχι μόνο – συγκρούσεις, την πρωτοκαθεδρία, τον πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν οι άνδρες, τι σας έκανε να δώσετε σε γυναίκες τη βασικότερη θέση στα μυθιστορήματά σας;

Κατ’ αρχή, γράφω πάντα για αυτά που γνωρίζω και που έχω νιώσει πάνω στο πετσί μου. Καθώς λοιπόν είμαι γυναίκα, όπως αντιλαμβάνεστε, γνωρίζω πολύ καλά την ψυχοσύνθεση του φύλου μου. Τα μυθιστορήματά μου όμως έχουν πολλούς δυνατούς και σημαντικούς αντρικούς χαρακτήρες επίσης. Βασικά πιστεύω, και αυτό εξάγεται και από τις έρευνές μου, πως οι γυναίκες είναι η ψυχή της κοινωνίας. Και είναι αυτές οι οποίες με τη ζωή τους, τα ήθη και τα έθιμά τους μου παρέχουν τις αναγκαίες ιστορικές πληροφορίες για τη λαϊκή παράδοση της χώρας μας.

4. Ο αναγνώστης θα παρατηρήσει ότι αν και το δεύτερο διαδέχεται το πρώτο σας βιβλίο, αυτό συμβαίνει μόνο όσον αφορά τα ιστορικά γεγονότα. Γιατί επιλέξατε, εφόσον μιλάμε για τριλογία, να γράψετε αυτοτελή μεταξύ τους βιβλία;

Δεν μου αρέσει να αφήνω τα πράγματα ατελείωτα στα μυθιστορήματά μου, αλλά και στην προσωπική μου ζωή. Οι ιστορίες πρέπει να τελειώνουν και να κλείνουν. Να έχουν αρχή, μέση και τέλος. Αλλιώς κουράζουν. Ξεχνιούνται. Χάνουν την έντασή τους, τη δύναμή τους. Εξάλλου, ζούμε σε δύσκολους οικονομικά καιρούς. Δεν θα ήταν ηθικό εκ μέρους μου να υποχρεώσω τους αναγνώστες μου, σε περίπτωση που δεν θέλουν, να αγοράσουν το επόμενο μυθιστόρημά μου για να μάθουν το τέλος του προηγούμενου. Η επιλογή αν θα διαβάσουν το επόμενο ή όχι, ας είναι δική τους.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ.

5. Κάπου διαβάσαμε πως η συγγραφή αυτής της σειράς πραγματοποιήθηκε μετά από μεγάλη ιστορική έρευνα. Πως ήταν αυτή η διαδικασία, τι αποκομίσατε και πόσο σας δυσκόλεψε αυτό όταν μιλάμε περί τα 200 χρόνια πίσω;

Έκανα και συνεχίζω να κάνω έρευνα λεπτομερή και εξαντλητική. Διάβασα αμέτρητα ιστορικά επιστημονικά βιβλία. Μπήκα σε συμβολαιογραφικά αρχεία της προεπαναστατικής, αλλά και μετεπαναστατικής περιόδου της Ελλάδας. Διάβασα εφημερίδες της εποχής. Χρησιμοποίησα ίντερνετ. Επισκέφθηκα μουσεία. Έκανα αυτοψία σε παλαιά κτίρια της Αθήνας που υπάρχουν ακόμα. Η περίοδος της ιστορικής έρευνας είναι μαγική.

6. Αφιερώνετε το δεύτερό σας βιβλίο στους «Απανταχού της ζωής διχασμένους». Για ποιους μιλάτε;

Για τους αναγνώστες μου, φυσικά. Το αφιερώνω σε όλους εκείνους οι οποίοι κάποια στιγμή στη ζωή τους ένιωσαν διχασμένοι. Βρέθηκαν σε κρίσιμο σημείο και αναγκάσθηκαν να επιλέξουν. Εξάλλου, ποιος από μας δεν έχει μια τέτοια εμπειρία!

7. Πως τοποθετείται ο έρωτας δίπλα στο διχασμό, δίπλα στην πολιτική και κυρίως σε μια τόσο ρευστή ιστορική περίοδο όπως αυτή με την οποία ασχολείστε;

Το μυθιστόρημα αναφέρεται σε κάθε είδους διχασμό: προσωπικό, οικογενειακό, κοινωνικό, πολιτικό, ερωτικό. Διχασμό συνάντησα σε όλες τις ιστορικές έρευνές μου. Λες και ο διχασμός αποτελεί το δεύτερο όνομα του Έλληνα!

8. Πότε να περιμένουμε το τρίτο σας βιβλίο, τι έχουμε να δούμε, έχετε να μας αποκαλύψετε κάτι που δεν έχει δημοσιευθεί ακόμα;

Βρίσκομαι σε περίοδο συγγραφής αυτή την εποχή. Το μόνο που αυτή τη στιγμή μπορώ να σας πω είναι πως το επόμενο μυθιστόρημα της σειράς θα καλύπτει τη χρονική περίοδο της Αθήνας και της Ελλάδας 1880 με 1920.

Σας ευχαριστώ πολύ για τις ωραίες και πρωτότυπες ερωτήσεις.

Φιλομήλα Λαπατά