Γράφει ο Θανάσης Κατσικίδης

Το Politically Incorrect πάντα πιστό με την επικαιρότητα και την ιστορία, παρουσιάζει ένα άρθρο αποκλειστικότητα, στο οποίο ο Δήμαρχος Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης ανοίγει το φάκελο της Κρίσης των Ιμίων του 1996 και μας βοηθάει στο να ξετυλίξουμε το κουβάρι μιας Κρίσης με τη γείτονα χώρα Τουρκία, η οποία οδήγησε στο θάνατο 3 ανδρών του Πολεμικού Ναυτικού, στην ουσιαστική απώλεια 2 βραχονησίδων και στο γκριζάρισμα μια μικρής περιοχής του Αιγαίου.

Στο άρθρο παρουσιάζεται συνοπτικά το χρονικό των γεγονότων βασισμένο στη λεπτομερή ανάλυση τους από τη σελίδα e-amyna.com, ενώ παράλληλα παρατίθενται οι απόψεις του κ. Διακομιχάλη για τη δημιουργία μιας πιο ξεκάθαρης εικόνας των στιγμών της Κρίσης, από ένα άτομο που εκτελούσε εκείνη την περίοδο Δήμαρχος στη νήσο Κάλυμνο.

Στις 25 Δεκεμβρίου 1995 το Τουρκικό φορτηγό πλοίο «FIGEN AKAT» προσαράζει σε αβαθή ύδατα Ανατολική Ίμια εκπέμποντας παράλληλα έκτακτο σήμα SOS. Το ελληνικό Λιμενικό σπεύδει άμεσα για διάσωση ανταποκρινόμενο στο σήμα, αλλά ο Πλοίαρχος του πλοίου αρνείται πεισματικά την οποιαδήποτε βοήθεια επικαλούμενος πως βρίσκεται σε Τουρκική περιοχή, ζητώντας μόνο την ανταπόκριση των αρχών της χώρας του. Έτσι η κλιμάκωση ενός ασήμαντου περιστατικού έμελλε να οδηγήσει στο να τιναχθεί μια πολιτική ηγεσία στον αέρα, να αναθεωρηθούν τα στρατιωτικά δόγματα των 2 χωρών και να ξεσπάσει ένας άνευ προηγουμένων εσωτερικός πόλεμος, ενώ στα σύνορα της χώρας τα φυλάκια και οι ομάδες άμυνας και κρούσης βρίσκονταν με το δάχτυλο στη σκανδάλη.

Το Ημερολόγιο γράφει 26 Δεκεμβρίου 1995, η ημέρα δηλαδή όπου ένα σφοδρό διπλωματικό παιχνίδι ξεκινάει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Μία ημέρα μετά, το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας δέχεται την εισήγηση της Ελλάδος για αποκόλληση του πλοίου από ελληνικά ρυμουλκά, αλλά στο διαβιβαστικό έγγραφο προς την ελληνική πρεσβεία στην Άγκυρα επισημαίνεται πως «Ας το ρυμουλκήσει όποιος θέλει να το ρυμουλκήσει, αλλά πρέπει να ξανασυζητήσουμε το θέμα», δηλώνοντας έτσι ρητά την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων των ελληνικών νησιών.

Δύο ημέρες αργότερα, στις 29 Δεκεμβρίου 1995 ο Έλληνας πρέσβης λαμβάνει ρηματική διακοίνωση από την Άγκυρα: «H βραχονησίδα KAPNTAK (Ίμια) αποτελεί μέρος της Τούρκικης επικράτειας και βρίσκεται εγγεγραμμένη στο κτηματολόγιο της περιφέρειας Μουγλών, της Νομαρχίας Αλικαρνασσού (Bodrum), στο χωριό KAPAKAΓIA».

Ενώ η ένταση στο Αιγαίο μεσοσταθμικά αυξάνεται, απόρρητο έγγραφο της ΕΥΠ στις 4 Ιανουαρίου 1995 ενημερώνει την Ελληνική Κυβέρνηση για την πρόθεση των Τούρκων κατάληψης νήσων ή μικρονήσων στο Αιγαίο. Προχωρώντας μέσα στον Ιανουάριο παρατηρείται στο εσωτερικό της χώρας η δημιουργία πολιτικής κρίσης με αφορμή την παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου για λόγους υγείας, ενώ τη διακυβέρνηση της χώρας αναλαμβάνει ο Κώστας Σημίτης.

Ο Ρόλος των ΜΜΕ στην Κρίση των Ιμίων  

Την περίοδο που μεσολαβεί μέχρι το ξέσπασμα της Κρίσης των Ιμίων, το ΓΕΕΘΑ και το Υπουργείο Εξωτερικών ζητούν αυξημένα μέτρα επιτήρησης του χώρου και ευρύτερα των ελληνοτουρκικών συνόρων. Στις 20 Ιανουαρίου 1996, δηλαδή 1 μήνα μετά την αρχή των γεγονότων, ένα ελληνικό συνδρομητικό έντυπο περιορισμένης κυκλοφορίας με το όνομα «Εμπιστευτικό Γράμμα» κάνει ευρέως γνωστή τη διένεξη που είχε δημιουργηθεί μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας με την αποκόλληση του τουρκικού σκάφους και τον πόλεμο των ρηματικών διακοινώσεων που ακολούθησε. Το γεγονός αυτό πυροδότησε μια σειρά εξελίξεων Domino, με αφορμή και την ακόμα μεγαλύτερη διάδοση της είδησης από τον τηλεοπτικό σταθμό ANT1 στις 24 Ιανουαρίου. Η Κρίση λοιπόν αρχίζει και λαμβάνει μεγαλύτερη υπόσταση, καθώς τα ΜΜΕ εκατέρωθεν πυροδοτούν το ήδη κρυφά τεταμένο κλίμα, ενώ οι ραγδαίες εξελίξεις οδηγούν στην εντολή αυξημένων μέτρων διακριτικής επιτήρησης των μουσουλμανικών Υπηρεσιών στη Θράκη

Στις 25 Ιανουαρίου 1996 ο Δήμαρχος Καλύμνου Διακομιχάλης, με τον οποίο και συνομιλήσαμε, από κοινού με τον επικεφαλής της αστυνομίας, 2 κατοίκων του νησιού, του Παπά από την Ψέριμο και ενός τηλεοπτικού συνεργείου, υψώνουν την ελληνική σημαία στην Ανατολική Ίμια.

Σύμφωνα με τα όσα μας διηγείται ο ίδιος δήμαρχος για την ενέργεια:

Ερώτηση: Τι σας οδήγησε σε εκείνη την πράξη, δηλαδή να πάρετε ένα καΐκι και να πάτε πάνω στη βραχονησίδα και να βάλετε τη σημαία;

Απάντηση: Η ελληνικότητα ενός χώρου είναι ένα ζήτημα διαχρονικό, δεν είναι ευκαιριακό, δεν είναι περιστασιακό. Από την πρώτη μέρα που ανέλαβα εγώ το Δήμο, σε όλες τις βραχονησίδες είχα τοποθετήσει σημαίες και είχε έρθει και η σειρά των Ιμίων να πάω να τοποθετήσω την δική τους σημαία και αυτό έγινε.

Την επόμενη μέρα και ενώ τα εξώφυλλα των εφημερίδων έχουν πάρει ψυχροπολεμική χροιά, η τουρκική εφημερίδα Milliyet στέλνει ελικόπτερο να υψώσει την τουρκική σημαία, το οποίο όμως προσγειώνεται σε λάθος νησί. Στις 28 Ιανουαρίου η ίδια πράξη επαναλαμβάνεται αυτή τη φορά από την εφημερίδα Ηurriyet που στέλνει ελικόπτερο στη βραχονησίδα να κατεβάσει την ελληνική σημαία και να υψώσει την τουρκική. Λίγες ώρες αργότερα όμως, στις 8.30 το πλήρωμα του πλωτού περιπολικού «ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΙΙ» (Ρ70), με εντολή του ΥΕΘΑ Αρσένη υποστέλλει την τουρκική σημαία. Παρά την κρίση που ξέσπασε μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, η ελληνική σημαία ξανά-υψώνεται από το πλωτό περιπολικό «ΑΝΤΩΝΙΟΥ» (P286), την οποία ευθύνη φύλαξης αναλαμβάνουν 14 βατραχάνθρωποι της ΜΥΚ, χωρισμένοι σε δύο ομάδες των 7 ατόμων (7 πάνω στη βραχονησίδα και 7 σε ετοιμότητα στην κανονιοφόρο «ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ» P61).

Οι βατραχάνθρωποι έχουν λάβει εντολή ρίψης προειδοποιητικών βολών και χρήσης βίας σε αυτοάμυνα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των επιχειρούντων αποβίβαση. Όσο διαρκεί η όλη επιχείρηση προσέγγισης της βραχονησίδας από τις ελληνικές επίλεκτες δυνάμεις, τουρκική βάρκα προσεγγίζει με αυξημένη ταχύτητα τη βραχονησίδα και δέχεται προειδοποιητικά πυρά από τον «ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ» (P70).

Στις 29 Ιανουαρίου 1996, ο Α/ΓΕΕΘΑ αποδεσμεύει τους κανόνες εμπλοκής για αποβατικές ενέργειες και πλέον οι Έλληνες έχουν ξεκλειδώσει τις ασφάλειες των πυροβόλων και των πυραύλων και περιμένουν με το δάχτυλο στην σκανδάλη την εντολή εκτόξευσης των πυρών. Την ίδια ώρα δίνεται εντολή ετοιμότητας στους αλεξιπτωτιστές των ειδικών δυνάμεων με έδρα τον Ασπρόπυργο για το διασκορπισμό τους στα Δωδεκάνησα. Παράλληλα ο στρατός με εκπαιδευτικές βολές αντιαρματικών πυραύλων AGM-114 Hellfire και ρουκετών στο Λιτόχωρο δηλώνει το βροντερό του παρόν σε περίπτωση ένοπλης αναμέτρησης. Στις 7 το απόγευμα η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) λαμβάνει πληροφορίες από το σταθμό υποκλοπών της Αλεξανδρούπολης πως το τουρκικό ΓΕΝ έχει δώσει εντολές ελέγχου των Ιμίων για την ακριβή τοποθεσία συγκέντρωσης των Ελλήνων στρατιωτών στη βραχονησίδα.

Όπως μας αφηγείται ο Δήμαρχος Καλύμνου κ. Διακομιχάλης οι κάτοικοι του νησιού είχαν λάβει θέσεις μάχης και περίμεναν τον πόλεμο να ξεκινήσει:

Ερώτηση: Όταν είχατε δει τις ελληνικές φρεγάτες και τα τουρκικά πλοία να πλησιάζουν εκείνη την περιοχή και πιστεύω πως και εσείς είχατε κατανοήσει πως μπορεί να γίνει κάποιος πόλεμος. Ήταν προετοιμασμένοι οι κάτοικοι για ένα τέτοιο ενδεχόμενο;

Απάντηση: Οι κάτοικοι όλων των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και οι Ένοπλες Δυνάμεις ήταν σε διατεταγμένη υπηρεσία, επειδή είχα την ιδιότητα του Δημάρχου και επισκέφτηκα εκείνο το βράδυ το σύνταγμα ήταν όλοι επί ποδός πολέμου.

Ερώτηση: Ήσασταν έτοιμοι λοιπόν;

Απάντηση: Ασφαλώς!

Οι πρώτες αντιδράσεις από τις ΗΠΑ λόγω της υψηλής συγκέντρωσης πολεμικών πλοίων στην περιοχή είναι εμφανείς. Οι επικοινωνίες και ανταλλαγές μηνυμάτων μεταξύ CIA, ΕΥΠ και Κυβέρνησης είναι συνεχείς, ενώ η σοβαρότητα της κατάστασης εκδηλώνεται από την εντολή κήρυξης αυξημένης ετοιμότητας και στους 3 κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, στην ανάκληση των αδειών του προσωπικού, στην εντολή επιστροφής της φρεγάτας «ΥΔΡΑ» (F452) τύπου MEKO-200HN από την Αδριατική και στην υψηλή ετοιμότητα των μαχητικών με χρόνους έως και 2 λεπτά.

Ο ελληνικός στόλος με εντολή έχει πλέον αποπλεύσει και ήδη αρχίζει και λαμβάνει θέσεις μάχης στο Αιγαίο (11 το πρωί στις 30 Ιανουαρίου), ενώ τα βλέμματα των Ελλήνων πολιτών είναι καρφωμένα στην τηλεόραση στη ζωντανή μετάδοση των γεγονότων. Στις 12.30 το πρωί όλες οι μονάδες στα νησιά βρίσκονται σε χώρους διασποράς και σε πλήρη επιφυλακή, ενώ σύμφωνα με αναφορές εκδηλώνονται από τους Τούρκους οι πρώτες επιθέσεις Ηλεκτρονικού Πολέμου. Η ΕΥΠ στις 10.10 το βράδυ υποκλέπτει και αυτή τη φορά επικοινωνίες των Τούρκων, οι οποίοι αναρωτιόντουσαν αν πάνω στη Δυτική Ίμια βρίσκονται Ελληνικές δυνάμεις. Στις 11.30 το βράδυ με εντολή του Α/ΓΕΕΘΑ διατάσσεται επιστράτευση των εφεδρειών στον Έβρο και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, η ώρα της κορύφωσης της Κρίσης είναι κοντά.

Το Ημερολόγιο γράφει 31 Ιανουαρίου 1996, εδώ θα κριθούν όλα και ποιος τελικά θα είναι ο νικητής και ο χαμένος.

12.35 τα μεσάνυχτα η διασπορά των Ελληνικών δυνάμεων και η αποστολή φύλλων πορείας κλιμακώνεται, ενώ η ΑΣΔΕΝ έχει θέσει όλες τις μονάδες σε θέσεις μάχης. Ο Α/ΓΕΕΘΑ δίνει εντολή στοχοποίησης όλου του τουρκικού στόλου που βρίσκεται στο Αιγαίο, τα πλοία στρέφουν τα κανόνια τους και οι πύραυλοι έχουν κλειδώσει τους στόχους και αναμένουν την εκτόξευση.

1.15 το πρωί οι Τούρκοι με παραπλανητικές κινήσεις καταφέρνουν και αποβιβάζουν 12 άνδρες των επίλεκτων δυνάμεων SAT-SAS.

Στις 2.04 το πρωί η φρεγάτα «ΝΑΒΑΡΙΝΟΝ» (F-461) λαμβάνει ναυτικό σήμα από τον Αρχηγό ΓΕΝ Αντιναύαρχο Στάγκα όπου αναφερόταν οι εξής προτάσεις: «Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι αν χρειαστεί όλοι σας θα φανείτε αντάξιοι της ενδόξου ιστορίας του ΠΝ. Καλή τύχη και ο θεός μαζί σας», ενώ η απάντηση από τη φρεγάτα που βρισκόταν στην πρώτη γραμμή, ως ένα από τα πιο ισχυρά πλοία του στόλου, ήταν απολύτως λιτή «Εκτελείται».

7 λεπτά αργότερα το ΓΕΝ ξανά-αποστέλλει μήνυμα στη φρεγάτα «ΝΑΒΑΡΙΝΟΝ»  αναφέροντας πως: «Πιστεύω να είναι σαφείς οι θέσεις για Ίμια και Φαρμακονήσι. Κανένα Τουρκικό ποδάρι δεν θα πατήσει τα νησιά. Ρίξτε προειδοποιητικές βολές και αν απειληθείτε από Τουρκικά πλοία τότε ρίξτε και στα Τουρκικά πλοία. Επαναδιατάξτε τα πλοία πλησίον των ακτών και διατηρείτε ετοιμότητα για τα πάντα». Την ίδια ώρα το ΓΕΕΘΑ ενημερώνει το Γενικό Επιτελείο Εθνοφρουράς Κύπρου πως επίκειται επίθεση, ενώ οι ειδικές δυνάμεις είναι σε μέγιστη ετοιμότητα.

Στο διπλωματικό επίπεδο, μέσω του διαύλου επικοινωνίας Ελλάδας-ΗΠΑ, η ελληνική πλευρά ενημερώνεται για την απόβαση των Τούρκων κομάντος που είχε προηγηθεί. Στις 3.00 το πρωί ο Υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Richard Holbrooke ενημερώνει για το διάβημα της Τουρκίας στο οποίο αναγραφόταν πως: «Σε περίπτωση προσβολής των Τούρκων κομάντος, αυτό θα σήμαινε αυτομάτως ολοκληρωτικό πόλεμο». Η ελληνική διοίκηση μη έχοντας πιστέψει πως Τούρκοι έχουν πατήσει στη Δυτική Ίμια, διατάσσουν στις 3.42 το πρωί τη φρεγάτα «ΝΑΒΑΡΙΝΟΝ» να απονηώσει ελικόπτερο, ώστε να φωτίσει και να ελέγξει το νησί για τυχόν στρατιώτες.

13 λεπτά αργότερα το ελικόπτερο ΠΝ21 υπό βροχή και 6 μποφόρ άνεμο απογειώνεται, ενώ σε αυτό έχουν επιβιβαστεί το εφεδρικό προσωπικό (το πρώτο προσωπικό είχε αρνηθεί την αποστολή λόγω κακών καιρικών συνθηκών). Στο μοιραίο ελικόπτερο επιβαίνουν ο κυβερνήτης του E/Π Yποπλοίαρχος X. Kαραθανάσης, ο Συγκυβερνήτης του Yποπλοίαρχος Π. Bλαχάκος και ο χειριστής συσκευών RADAR και SONAR Aρχικελευστής (HN/AY) E. Γιαλοψός.

Το ελικόπτερο καθ’ όλη τη διάρκεια της πτήσεως λόγω της κακής ορατότητας προσπαθεί τον τυχόν εντοπισμό στρατιωτών σε χαμηλό ύψος ξεκινώντας από τα 100 ύψος και φτάνοντας τα 40-50 μέτρα, ενώ ενδεικτικός της κατάστασης που οδήγησε στην πτώση του είναι ο διάλογος μεταξύ των επιβατών του ελικοπτέρου, της φρεγάτας «ΝΑΒΑΡΙΝΟΝ» και του ΓΕΝ:

04:47 ΝΑΒ-ΓΕΝ «Έχει περάσει τέσσερις φορές πάνω από το νησί. Αποτελέσματα αρνητικά. Πετάει σε ύψος 40-50 μέτρα και προσπαθεί.»
04:50 ΠΝ21-ΝΑΒ «Εντοπίσαμε πιθανόν μαύρη zodiac με άσπρη μηχανή στη δυτική πλευρά του νησιού. Θα κάνουμε και άλλη διέλευση.»
04:50 ΝΑΒ-ΓΕΝ «Ελικόπτερο πετάει καθώς φωτίζει με προβολέα.»
04:50 ΝΑΒ-ΓΕΝ «Υπάρχουν μερικά άτομα πάνω στο νησί.»
04:52 ΠΝ21-ΝΑΒ «Αναγνωρίζουμε στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού μαύρη Zodiac»
04:55 Ο Α/ΓΕΕΘΑ ενημερώνει τον πρωθυπουργό για τις δυσάρεστες ειδήσεις.
04:56 ΓΕΝ-ΝΑΒ «Το ελικόπτερο να συνεχίσει για περισσότερα στοιχεία»
04:59 ΠΝ21-ΝΑΒ «ΕΧΩ ΕΝΔΕΙΞΗ MASTER CAUTION».
05:00 ΠΝ21-ΝΑΒ «Master Caution δεν ξέρω τι emergency έχω. Ανάψτε τα φώτα στη φρεγάτα για να διευκολυνθώ»

05:01 ΝΑΒ-ΠΝ21 «Έχει ήδη εκτελεσθεί»
05:02 ΠΝ21-ΝΑΒ «Emergency, Emergency»
05:02 ΓΕΝ-ΝΑΒ «Οι δικοί μας βατραχάνθρωποι να παραμείνουν στον Πολεμιστή και να γίνει συλλογή στοιχείων.»
05:04 ΓΕΝ-ΝΑΒ «Το ελικόπτερο να επιστρέψει.»
05:05 ΝΑΒ-ΓΕΝ «Έχω απώλεια επικοινωνίας με το ελικόπτερο. Η τελευταία του αναφορά EMERGENCY EMERGENCY βόρεια 1,50 μίλι από την περιοχή ενδιαφέροντος»

05:13 ΓΕΝ-ΝΑΒ Ερωτηματικό: Έχετε επικοινωνίες;
05:14 ΝΑΒ-ΓΕΝ Αρνητικό
05:14 ΓΕΝ-ΝΑΒ Ερωτηματικό. Εάν αποκτήσατε κάποια στιγμή επικοινωνία.
05:15 ΝΑΒ-ΓΕΝ Τον ακούσαμε που έκανε μια κλήση μόνο.
05:16 ΓΕΝ-ΝΑΒ Τον έχετε στα Ρ/Ε;
05:16 ΝΑΒ-ΓΕΝ Αρνητικό.
05:24 ΓΕΝ-ΝΑΒ Το EMERGENCY τι ήταν;
05:24 ΝΑΒ-ΓΕΝ MASTER CAUTION EMERGENCY

Το ελικόπτερο έχει πλέον χαθεί…

Άραγε οι Τούρκοι μόλις είδαν χαμηλά το ελικόπτερο να πετά πάνω από τα κεφάλια τους άνοιξαν πυρ και το κατέρριψαν;

Άραγε με ηλεκτρονικό πόλεμο κατάφεραν να του μπερδέψουν ή απενεργοποιήσουν τα όργανα πλοήγησης και έτσι να προκαλέσουν την πτώση του;

Η επίσημη εκδοχή πάντως κατέγραψε ανθρώπινο λάθος οφειλόμενο σε απώλεια προσανατολισμού των πιλότων (Vertigo).

Απεμπλοκή και Λήξη Κρίσης

Στις 5.30 το πρωί ξεκινάει η απεμπλοκή των δύο αντίπαλων χωρών, ενώ έχει προηγηθεί η κόντρα μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας για το αν πρέπει να υπάρξει ναυτικός βομβαρδισμός της βραχονησίδας, προσβολή από αέρος ή ανακατάληψη της από ένοπλους άνδρες. Χαρακτηριστικό της προθυμίας των Ελλήνων να προασπίσουν τα εθνικά τους κυριαρχικά δικαιώματα είναι το γεγονός πως οι προσελθόντες στην επιστράτευση που είχε προηγηθεί ήταν περισσότεροι από τους κληθέντες.

Στις 5.40 το πρωί το ΓΕΝ ενημερώνει την κανονιοφόρο «ΠΥΡΠΟΛΗΤΗΣ» (P57) πως «Θα εκτελεσθεί αποχώρηση φίλιων και εχθρικών μονάδων από την περιοχή». Η ΗΠΑ ως διαμεσολαβητής έχει επιτύχει μια συμφωνία και με τις 2 πλευρές για την αποχώρηση του συνόλου των ναυτικών δυνάμεων και στρατευμάτων, μια συμφωνία γνωστή και ως «No Ships – No Troops – No Flags».

Η μυστική διπλωματία και η συμφωνία που επετεύχθη οδήγησε στην αποκλιμάκωση της Κρίσης, ενώ οι Έλληνες αναγκάστηκαν να υποστείλουν τη σημαία από την Ανατολική Ίμια, μια σημαία που κάποιοι τη θεώρησαν ως «πανί» και εισηγήθηκαν ως αιτιολόγηση υποστολής της σημαίας να αναφερθεί στο ελληνικό λαό πως παρασύρθηκε από το δυνατό άνεμο. Η Κρίση είχε πλέον τελειώσει, ενώ τις επόμενες μέρες βρέθηκαν και οι σοροί του αδικοχαμένου πληρώματος του ελικοπτέρου.

Την 1 Φεβρουαρίου 1996 ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ ανέφερε «Οι Η.Π.Α. δεν αναγνωρίζουν ελληνική ή τουρκική κυριαρχία στα Ίμια/Καρντάκ και πιθανολογείται ύπαρξη και άλλων νησίδων στην ίδια κατάσταση», ουσιαστικά ολοκληρώνοντας έτσι το γκριζάρισμα της περιοχής των Ιμίων και αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο γκριζαρίσματος και άλλων περιοχών του Αιγαίου.

Η πολιτική ηγεσία της Ελλάδας ευχαρίστησε δημόσια την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών από βήματος της Βουλής για την αποκλιμάκωση και την αποφυγή της σύγκρουσης, ενώ μέσω επιστολών που βγήκαν αργότερα στον τύπο, πληροφορούμαστε πως στις 5 Μαρτίου 1996 ο Υπουργός Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος είχε συμφωνήσει με τον Υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Holbrooke πως οι Έλληνες και οι Τούρκοι ψαράδες θα μπορούσαν να αλιεύουν στην περιοχή που διεξήχθη η Κρίση, δίχως να παρενοχλούνται εκατέρωθεν, ενώ ένας Έλληνας βοσκός που συνήθιζε να πηγαίνει τα πρόβατα του στις βραχονησίδες των Ιμίων θα εξακολουθούσε να το κάνει.

Έτσι ολοκληρώνεται μια Κρίση που οδήγησε στο θάνατο 3 Ελλήνων στρατιωτικών, 3 Έλληνες που θα μείνουν στη μνήμη μας μας ως «Αθάνατοι», ενώ λόγω της Κρίσης φάνηκε το πραγματικό πρόβλημα της διαχείρισης κρίσεων από την πολιτική ηγεσία. Από την πλευρά της Τουρκίας, η «Σιδερά Κυρία» της εποχής με την πυγμή που τη διέκρινε Tansu Çiller, κέρδισε το στοίχημα που είχε βάλει να κρατήσει την εξουσία σε μια εύθραυστη πολιτικά περίοδο για τη χώρα της, ενώ οι Τούρκοι κομάντος που ανέβηκαν στο νησί και για πολλούς κατέρριψαν με πυρά το ελληνικό ελικόπτερο κάποιοι εξ’ αυτών κατηγορήθηκαν για τη συμμετοχή τους σε πραξικοπηματικές υποθέσεις (Ενεργκεκόν και Βαριοπούλα) και βρίσκονται στη φυλακή, επιβεβαιώνοντας έτσι με έμμεσο τρόπο τη θεωρία πως στην Κρίση των Ιμίων δρούσε ένα παράλληλο Τουρκικό Κράτος, με παρακρατικές ομάδες που είχαν άλλους απώτερους πολιτικά σκοπούς και στόχους .

Μετά από 24 χρόνια ρωτώντας τον τότε Δήμαρχο Καλύμνου, ξανά-εκλεγμένου στις πρόσφατες εκλογές, σχετικά με τα γεγονότα της περιόδου και την πράξη ύψωσης της ελληνική σημαίας στη βραχονησίδα μας απάντησε:

Ερώτηση: Έχετε μετανιώσει την πράξη σας που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια γενικευμένη σύρραξη;

Απάντηση: Μα δεν ήταν η πράξη μου που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύρραξη. Είπα ότι αμφισβητήθηκε επίσημα για πρώτη φορά η ελληνικότητα των Ιμίων 29 του Δεκέμβρη με τη ρηματική διακοίνωση, μετά την προσάραξη του Τουρκικού σκάφους στις 25 Δεκεμβρίου, οπότε ήταν προδιαγεγραμμένο ότι οι Τούρκοι πλέον άναβαν τις μηχανές για να δημιουργήσουν θέμα και να δημιουργήσουν γενικώς προβλήματα αναφορικά με την ελληνικότητα αυτού του ευαίσθητου χώρου.

Ερώτηση: Άρα θα το ξανακάνατε, θα ξανανεβαίνατε στο νησί;

Απάντηση: Δεν είναι θέμα να ξανακάνει κανείς μια συμβολική κίνηση. Έχει ένα ξεχωριστό χαρακτήρα. Το θέμα είναι ότι πρέπει να εφαρμοστούν πολιτικές, όχι μόνο στα Ίμια, αλλά σε όλες τις βραχονησίδες έτσι ώστε να μη μπορεί να αμφισβητηθεί η κυριαρχία της χώρας μας στο αρχιπέλαγος, συμπεριλαμβανομένων βέβαια και των Ιμίων, στην Κίναρο, στο Φαρμακονήσι, διότι τώρα δεν υπάρχουν σημαίες, στο Φαρμακονήσι δεν έβαλε κανένας, γιατί το αμφισβητούν; Γιατί αμφισβητούν την έρευνα και διάσωση και φτάνουν να λένε ότι αυτοί έχουν δικαίωμα έρευνας και διάσωσης μέχρι τον 25ο μεσημβρινό; Έβαλε κανένας καμιά σημαία; Όχι! Είναι μια επεκτατική πολιτική των Τούρκων, οι οποίοι θέλουν να ανατρέψουν το status στο Αιγαίο.

Ερώτηση: Παρά το γκριζάρισμα των Ιμίων, βάση και της Αμερικανικής απόφασης, πως καταφέρνατε να στέλνετε το βοσκό εκεί πέρα; Δηλαδή δεν υπήρχε αντίδραση προς εσάς από την ελληνική πλευρά;

Απάντηση: Είπα ότι σε ένα επίπεδο διοίκησης όπως είναι ο Δήμος, καταφέραμε να ανατρέψουμε μία κατάσταση που είχε δημιουργηθεί τη νύχτα των Ιμίων και επί 7 χρόνια στέλναμε το βοσκό. Αυτό τα λέει όλα όταν κάποιος ξέρει να δουλεύει και σε επίπεδο χαμηλών τόνων ιδιαίτερα προκειμένου να υποδηλώσει ότι ένας χώρος του ανήκει. Το ότι τα Ίμια ανήκουν στα διοικητικά όρια του Δήμου και μέχρι που είχα την τιμή να ήμουν Δήμαρχος αυτό το υπερασπίστηκα στην πράξη με την παρουσία του Καλύμνιου βοσκού.

Ερώτηση: Άμα ξανά-εκλεχθείτε θα κάνετε το ίδιο;

Απάντηση: Αν υπάρχει ενδιαφερόμενος βοσκός να πάει στα Ίμια θα το συζητήσουμε.

Κλείνοντας την αναδρομή των κρίσιμων γεγονότων που οδήγησε τις δυο χώρες στα πρόθυρα του πολέμου, αφού ευχαριστήσουμε πρώτα τον κ. Διακομιχάλη για τη συνεισφορά του στο άρθρο μέσω συνεντεύξεως που είχε προηγηθεί προ μηνών στο βιβλιοπωλείο του Ιανού, θα κρατήσουμε την υπόσχεση του πως τώρα με την επανεκλογή του θα συζητήσει την επαναφορά ενός Έλληνα βοσκού πάνω στα Ίμια εάν και εφόσον βρεθεί κάποιος πρόθυμος κάτοικος.

Το παρόν αυτό άρθρο αφιερώνεται στους αφανείς ήρωες της Κρίσης των Ιμίων, οι οποίοι είτε στην πρώτη γραμμή, είτε στα μετόπισθεν, είχαν ετοιμαστεί για μια ηρωική μάχη, αποχαιρετώντας τις οικογένειες τους προτού λάβουν τη διαταγή για διακοπή των επικοινωνιών.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΡΘΡΑΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ