Πολύ πρόσφατα κυκλοφόρησε η πρώτη φιλοσοφική μονογραφία «Αυθεντικότητα και Αυτονομία – από τη δημιουργικότητα στην ελευθερία» των Εκδόσεων Κείμενα. Δηλώνουμε στο Politically Incorrect ένθερμοι υποστηρικτές φιλοσοφικών κειμένων, λόγω του εύρους που αυτά καλύπτουν και των πτυχών της ανθρώπινης ζωής που αφορούν. Και σε αυτά θα σταθούμε στην παρούσα κριτική.

 

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Συγγραφέας: Νίκος Ερηνάκης
  • Εκδόσεις: Κείμενα
  • Αριθμός Σελίδων: 397
  • Κατηγορία: Φιλοσοφικά Κείμενα
  • Κυκλοφορία: Σεπτέμβριος 2020

 

Αναμφίβολα επιτελείται μία τομή στη φιλοσοφική σκέψη στο ανά χείρας έργο που αφορά την αμοιβαία σχέση δημιουργικότητας, αυθεντικότητας και ελευθερίας, εντοπίζοντας τόσο τη μεταξύ τους σχέση όσο και τον αντίκτυπο σε πτυχές της ζωής του ανθρώπου. Από την ίδια του την ύπαρξη έως και την δημιουργία κάθε είδους που προέρχεται από αυτόν.

Τολμούμε να πούμε πως αν και το συγκεκριμένο βιβλίο κρίνεται ως σύνθετο, αποτελούμενο από σύνθετες έννοιες, ωστόσο αποτελεί παράδειγμα φιλοσοφικής σκέψης που μπορεί να αγγίξει και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη.

Ο Νίκος Ερηνάκης, μέσω μιας εκτεταμένης ιστορικής αναδρομής –από την φιλοσοφία της αρχαίας Ελλάδας έως και τη σύγχρονη Φιλοσοφία- επιτυγχάνει αφενός, να καταδείξει την προβληματική των τριών όρων που προαναφέραμε και αφετέρου, να καταδείξει έναν νέο τρόπο αντιμετώπισής τους προκειμένου να φτάσουμε σε αυτό που εκείνος ορίζει ως «ελευθερία».

Πώς επιτυγχάνεται η ελευθερία στην ιστορικότητά της; Τι σημαίνει ότι η δημιουργία αφορά την προσωπική προσπάθεια εκείνου που την επιτελεί; Και τελικά, πώς συμβαίνει να είναι δική του; Ποιο είναι εκείνο το στοιχείο που προμηνύει κι επικυρώνει την αυθεντικότητά του; Αυτά είναι ορισμένα από τα ερωτήματα που απαντώνται στην συγκεκριμένη μονογραφία.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

«Δεν υπάρχει Δεν υπάρχει παρά ένα πρωταρχικό φιλοσοφικό ερώτημα, το οποίο είναι διττό: τι είμαστε και τι θα θέλαμε να γίνουμε, αλλά και ένα μετα-ερώτημα: γιατί θα θέλαμε, και πώς μπορούμε εν τέλει, να γίνουμε αυτό. Το διαχρονικό, ανοικτό παίγνιο ανάμεσα στο είναι και στο γίγνεσθαι αποτελεί την ουσία του ερωτήματος της αυθεντικότητας – όπως επίσης το τι εμπεριέχεις και τι σε εμπεριέχει αποτελεί την απαρχή της ιχνηλάτησης του ερωτήματος της αυθεντικότητας.

Το μεγάλο πρόταγμα της νεωτερικότητας δεν είναι άλλο από αυτό της ελευθερίας. Ωστόσο, ίσως η πραγμάτωσή της να μη βασίζεται αμιγώς σε μια θεώρηση κάποιας μορφής ορθολογικότητας ή/και ιστορικότητας, αλλά ο δρόμος προς αυτήν να διανοίγεται μέσα από μια ανανεωμένη θεώρηση της δημιουργικότητας και της αυθεντικότητας.

Η πλειονότητα των στοχαστών είτε ταυτίζουν την αυθεντικότητα με την αυτονομία είτε αντιλαμβάνονται τη μία ως μείζονα συνθήκη για την επίτευξη της άλλης, ωστόσο μια σαφέστερη διάκριση μεταξύ τους και μια αναθεώρηση της σχέσης τους -στα πεδία του πραγματικού (υλικού) και του υπερ-πραγματικού (ψηφιακού)- καθίσταται πλέον αναγκαία. Η αυθεντικότητα-ως-δημιουργικότητα -απελευθερωμένη από την ανάγκη κάποιου ενδότερου εαυτού και με πρωτότυπες πτυχές, όπως η συν-αυθεντικότητα και η ισο-αυθεντικότητα- ίσως να αποτελεί ένα κοινωνικο-πολιτικό, αισθητικο-καλλιτεχνικό και ηθικό ιδεώδες που μπορεί εν τέλει να προσφέρει μια δίοδο, πέρα από τα αδιέξοδα της ύστερης νεωτερικότητας, προς την απάντηση του ερωτήματος: τι καθιστά έναν προσωπικό και συλλογικό βίο καλό και πώς αυτός είναι δυνατό να διαχθεί;»