Αν και η απόσταση ανάμεσα στην Ελλάδα και στη χώρα της δυτικής Αφρικής ξεπερνάει τα 4.500 χλμ, όλο και περισσότεροι Σομαλοί ταξιδεύουν αεροπορικώς προς την Τουρκία, προκειμένου να περάσουν στην χώρα μας, από τα νησιά ή τον Έβρο.
Το τελευταίο διάστημα οι αφίξεις παράνομων μεταναστών από την … Σομαλία προς τα νησιά του Αιγαίου έχουν χτυπήσει … «κόκκινο», αναγκάζοντας σε κινητοποίηση τις ελληνικές Αρχές. Από τις 214 αφίξεις παράνομων μεταναστών που καταγράφηκαν από τις αρχές Νοεμβρίου στη Λέσβο, οι 142 προέρχονται από τη Σομαλία. Πρόκειται για θύματα διακινητών που με την ανοχή, αν όχι τη συνεργασία, των τουρκικών Αρχών, μεταφέρονται από τη φτωχή και ταλαιπωρημένη -από τους πολυετείς εμφυλίους πολέμους- αφρικανική χώρα, προς την Τουρκία και από εκεί προς τα ελληνικά σύνορα.
Η «εργαλειοποίηση» της Σομαλίας από την Τουρκία
Η Σομαλία είναι μια φτωχή χώρα που η Τουρκία κινεί σχεδόν τα πάντα, στην πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή. Κατά την προσφιλή της τακτική η Άγκυρα, «εργαλειοποιεί» πολίτες της εξαθλιωμένης οικονομικά αφρικανικής χώρας -που αναζητούν έναν καλύτερο τρόπο ζωής στην Ευρώπη- προκειμένου να τους χρησιμοποιήσει γι΄ άσκηση πίεσης προς την Ελλάδα και την Ε.Ε. Η παράνομη μετανάστευση πολιτών της Σομαλίας προς την Ευρώπη, μέσω Τουρκίας, προωθείται από ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Καθοριστικό ρόλο έχει το τουρκικό «Γραφείο Διασύνδεσης», τ΄ οποίο λειτουργεί στην πρωτεύουσα Μογκαντίσου και διεκπεραιώνει όλες τις γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Η Τουρκία εφαρμόζει για τους πολίτες της Σομαλίας, ευνοϊκό καθεστώς χορήγησης βίζας σπουδών ή υγείας, που επιτρέπει νέους της χώρας να ταξιδέψουν αεροπορικώς προς τα εκεί, χωρίς περιορισμούς και προβλήματα στις μετακινήσεις τους. Η Turkish Airlines μάλιστα, είναι από τις λίγες ξένες αεροπορικές εταιρείες που πραγματοποιούν απευθείας πτήσεις προς τη Μογκαντίσου. Να σημειωθεί πως το φθηνότερο αεροπορικό εισιτήριο για Κωνσταντινούπολη, δεν κοστίζει περισσότερο από 500 ευρώ.
Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου η «ταρίφα» για έκδοση βίζας και μεταφορά στην Τουρκία φτάνει έως τα 1.500 ευρώ το άτομο. Το ποσό αυτό καλύπτεται από τον ενδιαφερόμενο ή από ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στη Μογκαντίσου και στη συνέχεια τους φέρνουν σ’ επαφή με Τούρκους ή Σύριους διακινητές, προκειμένου να τους οδηγήσουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα.
Σομαλία – Τουρκία – Ελλάδα
Αρχικά οι Σομαλοί μεταφέρονται με φορτηγά σε συγκεκριμένες περιοχές της Κωνσταντινούπολης. Στη συνέχεια καθένας από αυτούς καταβάλλει επιπλέον έως και 800 ευρώ, στα μέλη των δικτύων λαθρεμπόρων, προκειμένου να τους μεταφέρουν κατ΄ ομάδες 6-15 ατόμων, στα τουρκικά παράλια απέναντι από τη Λέσβο και την Σάμο. Χωρίς να συναντήσουν κανένα απολύτως εμπόδιο από τις τουρκικές Αρχές, οι μετανάστες επιβιβάζονται σε φουσκωτές βάρκες με κατεύθυνση δυτικά και τα ελληνικά νησιά. Προηγουμένως ενημερώνονται από τους διακινητές με ποιες ΜΚΟ και με ποιόν τρόπο θα έρθουν σ’ επαφή μόλις περάσουν στα ελληνικά χωρικά ύδατα προκειμένου να βοηθηθούν στη συνέχεια έως ότου πατήσουν στη στεριά.
Ενημέρωση on-line …
Ερωτηματικά δημιουργούνται από τη δράση μερίδας ΜΚΟ στα νησιά του Αιγαίου, για τις οποίες υπάρχουν ενδείξεις πως υποβοηθούν άμεσα ή έμμεσά την παράνομη διακίνηση μεταναστών. Την προηγούμενη εβδομάδα o υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου κ.Νότης Μηταράκης, άφησε αιχμές κατά της γνωστής νορβηγικής ΜΚΟ «Aegean Boat Report» που δραστηριοποιείται τα τελευταία χρόνια στα ελληνικά νησιά. Με τη χρήση νέων τεχνολογιών και εφαρμογών (messenger, whatsUp κ.α) η οργάνωση καλεί ομάδες παράνομων μεταναστών, που βρίσκονται στη θάλασσα και στα ελληνικά χωρικά ύδατα, να την ενημερώσουν με φωτογραφικό υλικό και το «στίγμα» τους, προκειμένου να τους καθοδηγήσει για το πως θα προσεγγίσουν το κοντινότερο ελληνικό νησί και τι πρέπει να πράξουν στη συνέχεια ώστε έρθουν σ’ επαφή με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ.
Από τις αναρτήσεις ωστόσο της οργάνωσης στα social media, προκύπτει πως όλες οι δημοσιοποιήσεις αφορούν παράνομους μετανάστες που εισήλθαν στα ελληνικά χωρικά ύδατα και όχι εντός των τουρκικών ορίων, προκειμένου ν’ αποτραπούν.
Η Aegean Boat Report ιδρύθηκε στα τέλη του 2018 από τον Νορβηγό Τόμυ Όλσεν, που τ ην περίοδο 2015 – 2016 εργάστηκε ως εθελοντής στη Λέσβο, για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Επιστρέφοντας στη χώρα του, προχώρησε στη δημιουργία της οργάνωσης που στόχο έχει να συγκεντρώνει και ν’ αξιολογεί στοιχεία και πληροφορίες για την παρουσία μεταναστών στη θάλασσα και τη δημοσιοποίηση σχετικών στοιχείων.
Πηγές των πληροφοριών της οργάνωσης, αποτελούν: Οι παράνομοι μετανάστες που επικοινωνούν μαζί της, για να δηλώσουν που ακριβώς βρίσκονται και να λάβουν σχετικές οδηγίες. Έλληνες και Τούρκοι συνεργάτες, στα νησιά και στα τουρκικά παράλια αντίστοιχα, αλλά και το επίσημο προπαγανδιστικό υλικό που δημοσιοποιεί η τουρκική Ακτοφυλακή, ενίοτε και «επεξεργασμένο» για λόγους προπαγάνδας. «Το Aegean Boat Report αποτελεί την πιο λεπτομερή πηγή πληροφοριών, σχετικά με τις βάρκες και τις αφίξεις στο Αιγαίο Πέλαγος» αναφέρει χαρακτηριστικά η επίσημη ιστοσελίδα της ΜΚΟ, που διαχειρίζεται ο ίδιος ο Όλσεν, ζητώντας από το κοινό να υποστηρίξει το έργο της με χρηματικές δωρεές.
Σομαλία : Η Τουρκία της … Αφρικής
Από το 2017 η Τουρκία λειτουργεί στο Μογκαντίσου, τη μεγαλύτερη υπερπόντια βάση της, με δυναμικότητα 10.000 ανδρών. Σκοπός της κατασκευής της βάσης, που άγγιξε τα 50 εκ. δολάρια, ήταν η προστασία της ταλαιπωρημένης αφρικανικής χώρας, αλλά και η εκπαίδευση του στρατιωτικού προσωπικού της.
Η παρουσία της Τουρκίας στην οικονομική και κοινωνική ζωή της Σομαλίας είναι αισθητή, με τουρκικές εταιρείες να εκμεταλλεύονται αεροδρόμια, λιμάνια, νοσοκομεία κ.α. Πρόσφατα η Μογκαντίσου, κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να πάρει μέρος στην εξερεύνηση πετρελαίου στο λεγόμενο Κέρας της Αφρικής. Πρόσφατα η Άγκυρα ανακοίνωσε πως -παρά τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει- θα συμβάλλει στην ελάφρυνση του χρέους της Σομαλίας προς το ΔΝΤ, που αγγίζει τα 5,2 δισεκατομμύρια δολάρια.
Για το λόγο επιχειρεί το τελευταίο διάστημα, επιχειρεί να δημιουργήσει εντυπώσεις κατά της χώρας μας με fake news κ’ επεξεργασμένα βίντεο που διοχετεύει στα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ και social media.
Η Τουρκία κατηγορεί την Ελλάδα για επαναπροώθηση παράνομων μεταναστών προς τα τουρκικά χωρικά ύδατα, υποστηρίζοντας πως «αφήνονται να πεθάνουν στη μέση της θάλασσας». Στο πλαίσιο αυτό, δημοσιοποιείται κ’ επεξεργασμένο υλικό, που έχει καταγραφεί προηγουμένως από κάμερες των σκαφών της τουρκικής Ακτοφυλακής και drone. Μόνο που η Τουρκία παραβλέπει, πως η ελληνική αντίδραση κινείται σύμφωνα μ’ όσα προβλέπει η κοινή δήλωση Ε.Ε. Τουρκίας για το προσφυγικό, που η επιδεικτικά η ίδια δεν εφαρμόζει.
Αν και η Τουρκία διαθέτει σύγχρονα μέσα θαλάσσιας και εναέριας επιτήρησης, που μπορούν ν’ αποτρέψουν τη δράση κυκλωμάτων διακίνησης και παράνομης μετανάστευσης, τα χρησιμοποιεί είτε για να διευκολύνει το έργο των δουλεμπόρων, είτε για να καταγράψει «πλάνα» που θα χρησιμοποιηθούν για λόγους προπαγάνδας κατά της χώρας μας.
Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια δυναμική συζήτηση για τους νέους και να τους φέρουμε πίσω στην πολιτική.