Γράφει ο Θανάσης Κατσικίδης

Ακολουθώντας τα βήματα της ιστορίας, το Politically Incorrect παρουσιάζει τη συνέντευξη με τον τελευταίο Έλληνα επιζώντα της Απόβασης στη Νορμανδίας, τον Ναύαρχο εα Θεόδωρο Λυμπεράκη, τον Αξιωματικό που με την Κορβέτα “ΤΟΜΠΑΖΗΣ ΙΙ” οδήγησαν μέρος των Συμμαχικών αποβατικών πλοίων στις βόρειες ακτές της Γαλλίας.

Ένας Αξιωματικός που αφιέρωσε τη ζωή του στη θάλασσα και στο Πολεμικό Ναυτικό εξιστορεί άγνωστες ιστορίες και γεγονότα για το πως οι Έλληνες κατόρθωσαν να γίνουν πρωταγωνιστές και να αφήσουν ανεξίτηλο το στίγμα τους στα πεδία των μαχών όπως στην απόβαση της Σικελίας ή της Νορμανδίας.

Ερώτηση: Την 28η Οκτωβρίου 1940 μαθαίνετε για την κήρυξη του πολέμου, που βρισκόσασταν τότε;

Απάντηση: Ήμουν στη Σχολή Δοκίμων, Τριτοετής Δόκιμος, μόλις είχε ξεκινήσει το 3ο έτος και σύμφωνα με το νόμο που υπάρχει η 3η τάξη έβγαιναν Aρχικελευστές, ονομαζόντουσαν δηλαδή ως Αρχικελευστές και μετά Σημαιοφόροι. Μας ξυπνήσανε βέβαια γιατί ο πόλεμος εξεκίνησε προτού σημάνει εγερτήριον, συγκεντρωθήκαμε και την επομένη νομίζω κατευθείαν ονομαστήκαμε, ορκιστήκαμε η 4η τάξη Σημαιοφόροι και η 3η τάξη ως Αρχικελευστές. Η πορεία έκτοτε εις το Ναυτικό έχει τη συμμετοχή μου, εμού και όλων μας στο να μπαίνουμε στα εμπορικά πλοία ως σύνδεσμοι της νηοπομπής ή κάναμε τις περιπολίες που κάναμε στα Πολεμικά. Πήγαμε στο “ΑΒΕΡΩΦ” και εκινούμεθα μεταξύ “ΑΒΕΡΩΦ”, ως έδρα εμπορικό αν πηγαίναμε για νηοπομπή, πολεμικό πλοίο αν μπαίναμε στο πολεμικό πλοίο για το ταξίδι το συγκεκριμένο. Έγινε η μεταφορά και όλες οι κινήσεις έγιναν ρολόι κατ’ εμέ, κατά τρόπον όχι υποδειγματικό, άριστον! Μεταφέραμε δηλαδή όλο το μάχιμο δυναμικό που επιστρατεύτηκε, το υλικό στο μέτωπο, χωρίς να υπάρξει καμία Ιταλική παρενόχληση.

Εικόνα 1: Το Θωρηκτό “Γ. ΑΒΕΡΩΦ” (Σε εορταστική περίοδο).                  

Ερώτηση: Τι ειδικότητα είχατε λάβει;

Απάντηση: Δεν είχα λάβει κάποια ειδικότητα, Μάχιμος Αξιωματικός ήμουν. Δεν υπήρχε ειδικότης παρά μόνο τότε την ειδικότητα την παίρνανε ως «Υποπλοίαρχοι», αλλιώς όλοι οι Μάχιμοι ήταν Μάχιμοι Αξιωματικοί, μετά παίρνανε την ειδικότητα του Πυροβολητού, του Ναυτίλου, δεν υπήρχε τότε Ανθυποβρυχιακό, ούτε καν γνωρίζαμε την ύπαρξη Ανθυποβρυχιακών, απλώς από τον ήχο εντοπίζανε τα υποβρύχια περίπου που μπορεί να είναι, δε ξέρω αν μπορούσαν να εντοπίσουν και που μπορεί περίπου να κατευθύνονται.

Ερώτηση: Ποια ήταν η αποστολή του πλοίου;

Απάντηση: Οι αποστολές ήταν συγκεκριμένες. Η μεταφορά του παντοίου υλικού, ανθρώπινου και μη υλικού από τη χερσαία Ελλάδα στο μέτωπο. Ήταν όπως σας είπα επιτυχέστατη άνευ μηδενός θύματος. Όλα γίνανε ρολόι και κινηθήκαμε με τρομερή επιτυχία μέχρι τη στιγμή που μπήκανε οι Γερμανοί, η Ναζιστική Γερμανία. Εκεί πέρα καταλάβαμε πλέον πόλεμο. Δεν άφηναν ήσυχη τη θάλασσα ούτε στιγμή. Συνεχώς την ημέρα πετούσαν πάνω από το Σαρωνικό απ’ έξω από την Αττική και το παραμικρό που έβρισκαν στα νερά το βουλιάζανε.

Εικόνα 2: Γερμανικά αεροπλάνα τύπου Junkers Ju 87 (Stuka) σε πτήση πάνω από τα Γαλλικά εδάφη 1940.

Περνάω ολόκληρο το Φασιστικό-Γερμανικό πόλεμο και φτάνω στις 22 Απριλίου όπου εβρίσκομαι πλέον στο Αντιτορπιλικό “ΥΔΡΑ” ως πλήρωμα. Αυτή ήταν η αποφράδα ημέρα, διότι είχαν φύγει όλοι και ότι είχε διασωθεί είχε φύγει προς Σούδα-Αλεξάνδρεια και μένανε στις 22 Απριλίου του ‘41, 2 πλοία το “ΟΛΓΑ” και το “ΥΔΡΑ”. Το μεν “ΟΛΓΑ” ήταν κρυμμένο στα νησιά και στις βραχονησίδες του Σαρωνικού, η δε “ΥΔΡΑ” είχε πάρει διαταγή, εκ των πολύ υστέρων την κρίνω όχι σωστή, να συναντήσει στις Φλέβες ένα εμπορικό πλοίο συγκεκριμένα το MARIMESK” που θα ερχόταν από το Ναύσταθμο να το συνοδεύσει στη Σούδα έμφορτο κυρίως με υλικό εκρηκτικό.

Εικόνα 3: Το Αντιτορπιλικό “ΥΔΡΑ (D-97)” αγκυροβολημένο.

Ακόμη δεν μπορώ να εξηγήσω πως εν ημέρα εδόθη τέτοια εντολή διότι βρεθήκαμε στη μέση του Σαρωνικού συγκεκριμένα μεταξύ μιας βραχονησίδα «Λαγούσας» και Πόρου, λιακάδα τότε αρίστη. Όταν είδαμε πάνω προς την κατεύθυνση του Ισθμού κάποιος Αξιωματικός με τα γυαλιά γυρνάει και λέει: «Πω πω, πόσα πουλιά πετάνε». Ήταν μεγάλος αριθμός του σμήνους που έκανε σάρωση προτού σταματήσει για βράδυ και μας βρήκε στη μέση της θάλασσας, μέσα στην ορατότητα τότε, την καθαρότητα και άρχισε ο βομβαρδισμός. Σκοτώθηκαν αρκετοί από την “ΥΔΡΑ”. Ο Κυβερνήτης, ο Ύπαρχος, Αξιωματικοί, ο γιατρός και βέβαια ένας αριθμός από το υπόλοιπο πλήρωμα. Η καταβύθισης δεν μπορώ να πω ότι ήταν ακαριαία, άρχισε να βυθίζεται ομαλά. Το πλοίο δεν έφαγε καμία βόμβα απάνω, αλλά αυτές έπεσαν τριγύρω, σκάσανε τις λαμαρίνες, ανοίξανε και άρχισε να μπαίνει το νερό και να καθίζεται το πλοίο.

Εικόνα 4: Έγχρωμη απεικόνιση της βύθισης του Αντιτορπιλικού “ΥΔΡΑ” (22 Απριλίου 1941).

Οι επιζήσαντες φορέσαμε ένα σωσίβιο, μάλιστα την ιστορία την οποία δε θυμόμουν την έχει γράψει κάποιος αξιωματικός που ήταν στην ιστορική υπηρεσία του ΓΕΝ και έχει δημοσιευτεί και στη «Ναυτική Ελλάδα», ότι με τα σωσίβια κατεβήκαμε από τη γέφυρα στην πρύμνη για να κολυμπήσουμε πλέον. Αυτός ο Αξιωματικός ήταν από τα μορφωμένα στελέχη, από αυτά που δεν προέρχονταν από τη Σχολή Δοκίμων, έγραψε πως πολύ καλώς ο Λυμπεράκης έβγαλε το σωσίβιο και το έδωσε στον Ναύτη-Νοσοκόμο Πρίντεζη που το πόδι του περί τον αστράγαλο είχε κρεμαστεί από την πέτσα, είχε σπάσει. Κολύμπησα προς τη «Λαγούσα» μαζί με τους άλλους και ήρθαν και μας μαζέψαν σκαφάκια από την Αίγινα. Μας πήγανε στην Αίγινα και εν συνεχεία ήμουν στην ομάδα του Διοικητού που ήταν και ο αδερφός της μάνας μου Επιτελής. Μπήκαμε στα ταχύσκαφος και πήγαμε στα σπίτια μας αργά, πλέοντας το βράδυ. Έτυχε βέβαια να δω και την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα την Κυριακή του Πάσχα. Αυτή είναι η διαδρομή μου όταν ήμουν στην Ελλάδα.

Εικόνα 5: Άνδρες της Βέρμαχτ και Ιταλοί στρατιώτες παρελαύνουν έμπροσθεν του μνημείου Αγνώστου Στρατιώτη (3 Μαΐου 1941 – Έγχρωμη απεικόνιση).

Ερώτηση: Μπορείτε να μας περιγράψετε να γεγονότα που ακολούθησαν μετά τη βύθιση του Αντιτορπιλικού “ΥΔΡΑ”;

Απάντηση: Τις πρώτες μέρες που ήμασταν στο Ναύσταθμο πέρασε ένα Σμήνος Ιταλικών αεροπλάνων σε πάρα πολύ μεγάλο ύψος και άφησε τις βόμβες. Τότε συνειδητοποίησα την κατάσταση την πολεμική, ενώ πηγαίναμε σα να μη συνέβαινε τίποτα, απότομα βλέπαμε όλον τον κόσμο, μετά τις πρώτες εκρήξεις, ευτυχώς ανεπιτυχείς εκρήξεις, μια μόνο βόμβα έπληξε ένα παλιό πολεμικό το Θωρηκτό “ΛΗΜΝΟΣ” και πήγαμε στα καταφύγια. Ο πόλεμος εξεκίνησε τότε για εμάς όλους.

Εικόνα 6: Το βυθισμένο Θωρηκτό “ΛΗΜΝΟΣ (ΒΒ-24)” στις 23 Απριλίου 1941.

Ερώτηση: Ως μαθητής στη Σχολή Δοκίμων τι σας είχαν αναφέρει οι ανώτεροι σας και τι εντολές είχατε λάβει;

Απάντηση: Ήταν ολιγομίλητος ο κόσμος αν και ενθουσιασμένος γιατί είχε ξεσκεπαστεί η φασιστική Ιταλία με τη δόλια επίθεση που έκανε με τα αεροπλάνα αυτά. Έκανε 2 διαδρομές, μία από Ρόδο προς τα πάνω τις ρίξανε και εν συνεχεία μετά από μερικές ώρες στο δρόμο της επιστροφής στην έδρα της το σμήνος έριξε τις υπόλοιπες ή ίσως είχε ανεφοδιαστεί.

Ερώτηση: Τι είναι αυτό που σας έχει μείνει από εκείνη την ημέρα (βύθιση Α/Τ “ΥΔΡΑΣ”);

Απάντηση: Αυτή είναι μια σπουδαία ερώτηση. 3 πράγματα. Ότι σε ένα τριήμερο βλέπεις μια ζωή να περνάει, να χάνεται, να εξαφανίζεται. 3 μέρες είναι η ζωή η δικιά μου. Από εκεί που ήμουν χαρούμενος, έστω χωρίς να είμαι εκδηλωτικός νέος βρήκα μπροστά μου τα αεροπλάνα τα φασιστικά της Γερμανίας και τέλειωσε η ζωή μου. Εκείνο το διάστημα το μικρό είδα τη χαρά τη ζωής, είδα την καταστροφή που μπορεί να σου κάνει κάποιος.

Εικόνα 7: Το πλήρωμα του Αντιτορπιλικού “ΥΔΡΑ” σε εργασίες συντήρησης.

Ερώτηση: Ποιο ήταν το συναίσθημα σας όταν είδατε τους Γερμανούς να εισβάλουν στην Αθήνα;

Απάντηση: Ήμουν πολύ ωμός άνθρωπος, μάλλον ολιγομίλητος, αλλά συμμετείχα όπου μπορούσα. Είχα ορισμένα έμφυτα προσόντα τα οποία τα ένιωθα και τα θυμάμαι ζωντανά. Ήξερα, ένιωθα ή διαισθανόμουν ότι είχα να αντιμετωπίσω μια κατάσταση και ποια ήταν αυτή και προλάβαινα να κάνω τις κινήσεις που έπρεπε να κάνω. Συγκεκριμένα όταν ήμουν Κυβερνήτης στο “ΙΕΡΑΞ” και έκανα το ταξίδι των Δοκίμων το καλοκαίρι στο εξωτερικό μπορεί να έπεφτα για ανάπαυση, αλλά πριν έρθει να μου πει κάποιος ότι κάτι συμβαίνει, ξύπναγα και ήμουν τελείως νηφάλιος για να αντιδράσω και αντιδρούσα απλά, λογικά, αντιδρούσα σωστά για να αντιμετωπίσω κάθε περίπτωση είτε επικίνδυνη, είτε ακίνδυνη.

Ερώτηση: Συνεχίζοντας η Ελληνική Κυβέρνηση φεύγει προς τη Μέση Ανατολή, εσείς που βρισκόσασταν και ποιες ήταν οι επόμενες κινήσεις σας;

Απάντηση: Σας είπα ήταν η Ελλάδα κατελήφθη ήμουν εδώ στη χώρα και όλες οι σκέψεις και οι κινήσεις μου ήταν στο πως θα φύγω. Γείτονας μου ήταν ένας αεροπόρος ο οποίος φαινόταν πάντοτε επιπόλαιος, επιπόλαιος γιατί κάθε λίγο και λιγάκι όταν ήμασταν στην Ελλάδα ερχόταν και μου έλεγε: «Φεύγουμε για τη Μέση Ανατολή, βρήκα τον τρόπο να φύγουμε», αλλά τίποτα. Σε μια στιγμή μου λέει: «Φεύγουμε, αλλά χρειάζομαι τόσες λίρες χρυσές για το εισιτήριο» και εκείνη την ώρα κλονίστηκα, αλλά δεν είχα και τα λεφτά και μου λέει: «Μη στεναχωριέσαι θα σου δώσω τα στοιχεία να τα χρησιμοποιήσεις». Πράγματι μου έδωσε τα στοιχεία, βρήκα τον άνθρωπο, ένας Μανιάτης που είχε ένα γιο ατσίδα με τον οποίο συνεννοήθηκα για να διαθέσει το σκάφος του έναντι καθορισμένης αμοιβής. «Ποιος θα φέρει το σκάφος σου πίσω;» του λέω. «ο γιος μου» απαντάει. «Τρελός είσαι; Ο γιος σου είναι 15-16 ετών». Τέτοια ατσίδα ήταν. φύγαμε μέσα από τα σπίτια μας, τους μοίρασε λίγους στο Πασαλιμάνι που μπήκαμε στο σκάφος και λίγοι στην Ανάβυσσο που μπήκανε στο σκάφος και ξεκινήσαμε. Καταλαβαίνετε όλοι σχεδόν παιδιά. Ο μόνος ο οποίος ήταν στρατιωτικός του Ναυτικού ήμουν εγώ και το οργάνωσα με τον πατέρα Μητσάκο και φύγαμε.

Εικόνα 8: Το Πασαλιμάνι κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Ένας μόνον δεν κατάλαβα του Ναυτικού Μουσικός πως βρέθηκε στην παρέα μας. Ένα βράδυ χτύπησε το κουδούνι του σπιτιού και εμφανίζεται αυτός, άγνωστος. Πως το είχε μάθει δε ξέρω. Η παρέα μου που πήγαμε κάτω ήταν όλοι ιδιώτες εκτός από αυτόν το μουσικό, οι οποίοι είχαν περγαμηνές. Ήταν δικηγόροι, γιατροί, δεν ήταν τυχαία πρόσωπα. Ήταν τότε ο δικηγόρος ο Περάκης, πολύ δυνατός δικηγόρος του Πειραιά, ένας Αλεξάτος, ο οποίος έκανε και αρχηγός των προσκόπων, υπάλληλος μιας εταιρίας. Μπήκαμε μερικοί άνθρωποι στο σκάφος στο οποίο θα ερχόντουσαν μαζί μου, το σκάφος του Μητσάκου ξεκίνησε από το Πασαλιμάνι ήρθε στην Ανάβυσσο όπου θα παίρναμε και τους υπολοίπους που τους περιμέναμε. Δεν ήταν περιπετειώδης ο πλους προς την Τουρκία. Το μόνο που εμπέρδεψα ήταν τα νησιά τα ψηλά και λιγάκι παρεξέκλινα της πορείας, αλλά δεν καθυστέρησα. Τελικώς φύγαμε από το καταφύγιο που είχαμε ένα ωραίο λιμανάκι και φτάσαμε με κακό καιρό, ο οποίος δε μας άφηνε να ξεμυτήσουμε στο μπουγάζι, αλλά κατάφερα και μόλις άνοιξε λιγάκι ο καιρός φύγαμε και πήγαμε προς Βορρά, βρήκαμε ένα καταφύγιο, αλλά ήρθαν εκεί πέρα και μας πιάσανε.

Ήταν Αυστριακοί τους οποίους εξεγέλασε ο γιος Μητσάκος. Φτάνοντας στην Τουρκία ως Ρωμιοί άρχισε η διχογνωμία. Σκεφτείτε πως χωρίσαμε και τους δρόμους μας στην Τουρκία. Οι μισοί φωνάζανε να πούμε πως είμαστε Έλληνες ήρωες, οι άλλοι μισοί μεταξύ των οποίων ο Περάκης ο οποίος ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία, δικηγόρος φημισμένος του Πειραιά είπε: «Όχι είμαστε Εγγλέζοι». Επικράτησε αυτή η άποψη και μας πιάσανε και είπαμε πως είμαστε Εγγλέζοι λόγο των γνώσεων του Περάκη, ο οποίος είχε τελειώσει την Οξφόρδη. Κάποιος Τούρκος εκλονίστει και ειδοποίησε τον Βρετανό Πρόξενο ο οποίος ήρθε, βέβαια στην αρχή του παρίστανε τον Εγγλέζο ο Περάκης, αλλά μετά του εξήγησε ποια ήταν η κατάστασης. «Καλά. Εξακολουθείτε να λέτε ότι είσαστε Εγγλέζοι». Παραμείναμε Εγγλέζοι και ως Εγγλέζοι πλέον ταξιδέψαμε προς την Αλεξάνδρεια.

Ερώτηση: Θυμάστε πόσες μέρες μείνατε στην Τουρκία;

Απάντηση: Μείναμε 4-5 μέρες στη Χίο γιατί εμαίνετο κακοκαιρία τρομερή και στην Τουρκία γύρω στις 5-6.

Ερώτηση: Η συνέχεια από την Τουρκία προς την Αλεξάνδρεια πως έγινε;

Απάντηση: Οργανωμένοι πλέον κινηθήκαμε προς Αλεξάνδρεια 13 άτομα. Στη Βηρυτό ξεχωρίσαμε γιατί ήμασταν ανόμοια άτομα. Εγώ με την ομάδα του Ναυτικού, ως Ναυτικός, προωθήθηκα προς Αλεξάνδρεια με μερικούς άλλους. Από εκεί και πέρα ενετάχθην πλέον ξανά εις το Ναυτικό στον “ΑΒΕΡΩΦ”, όπου δεν έμεινα πολύ, ελάχιστα, γιατί με βάλανε σε ένα πολεμικό που έφευγε πιθανότατα ήταν ο Κουντουριώτης και σαλπάραμε προς Βομβάη όπου εκεί πέρα ήταν ελλιμενισμένος και ο “ΑΒΕΡΩΦ”.

Εικόνα 9: Η Σχολή Δοκίμων στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Ερώτηση: Θυμάστε ποιον Διοικητή είχατε εκείνη την περίοδο;

Απάντηση: Είχαν επικρατήσει το δίδυμο Σακελλαρίου-Καββαδίας, ο οποίος Σακελλαρίου ήταν Α/ΓΕΝ στην Ελλάδα και ο Καββαδίας ήταν Αρχηγός του Στόλου. Με δυνατό ρόλο. Στη Βομβάη λοιπόν έμεινα ένα χρόνο στο “ΑΒΕΡΩΦ”.

Εικόνα 10: Ο Επαμεινώνδας Καββαδίας (1886-1965) διετέλεσε Αρχηγός Στόλου 1941-42 και Υφυπουργός Ναυτικών 1942-43

Ερώτηση: Είχε κάποια συγκεκριμένη αποστολή το “ΑΒΕΡΩΦ”;

Απάντηση: Πήγε για να έχει κάποια αποστολή, αλλά μετά από ένα ταξίδι μονάχα, κάποιο προς το Κολόμπο, έμεινε δεμένος πλέον και έγινε το φυτώριο των ανακατεμάτων στο Ναυτικό, γιατί μπήκαν στοιχεία πλέον άσχετα, περισσότερο στοιχεία «Κομμουνιστικά» θα έλεγα, τελείως εξαρτημένοι από τη Μόσχα οι επικεφαλής τους.

Ερώτηση: Δημιούργησαν κάποιο πρόβλημα μέσα στο καράβι;

Απάντηση: Ε βέβαια έγινε το Κίνημα το οποίο κατεστάλη από τους Έλληνες μεν, αλλά υπό την καθοδήγηση των Εγγλέζων. «Πόλεμος είναι, δεν παίζουμε επειδή σε σας αρέσει να παίζετε». Κατεστάλη κατόπιν των εντολών των Εγγλέζων: «Ή καθαρίζετε το θέμα ή σας βουλιάζω».

Εικόνα 11: Ναύτες υποστηρικτές του ΕΑΜ φωτογραφίζονται πάνω στο Αντιτορπιλικό “ΠΙΝΔΟΣ”.

Ερώτηση: Πολλοί αναφέρουν προς το στράτευμα στη Μέση Ανατολή είχε διχοτομηθεί μεταξύ φιλο-Βενιζελικών και Μεταξικών. Το πολεμικό Ναυτικό αντιμετώπισε ένα τέτοιο ζήτημα;

Απάντηση: Κοιτάξτε το Ναυτικό ποτέ δεν είχε τάσεις δικτατορικές, αυταρχικές μπορεί να πει κανείς, αλλά δικτατορικές δεν είχε. Πολλοί άνθρωποι έχουν αυτές τις λανθασμένες, τις δικτατορικές τότε και κάνανε μεγάλο κακό.

Ερώτηση: Μετά τη Βομβάη πως κινηθήκατε;

Απάντηση: Όταν γύρισε ο “ΑΒΕΡΩΦ” στο Πορτ Σάιντ αμέσως εμπήκα σε ένα καράβι τον “ΚΑΝΑΡΗ” που ήρθε από την Αγγλία νέο-παρεληφθέν αντιτορπιλικό. Ένιωθες πως ήταν καράβι. Δεν ήταν όμορφο μόνο στη θέα, όπως τα ιταλικά, αλλά καράβι με όλη τη σημασία της έξης και έμεινα στον “ΚΑΝΑΡΗ” ένα χρόνο.

Εικόνα 12: Το αγκυροβολημένο Θωρηκτό “Γ. ΑΒΕΡΩΦ” στο Πορτ Σάιντ της Αιγύπτου.

Τον πρώτο διάστημα ήταν δύσκολο γιατί οι Γερμανοί ήταν στο Ελ Αλαμέιν έξω από την Αλεξάνδρεια, αλλά κατάφερε και τους κράτησε ο Μοντγκόμερι με τον Αλεξάντερ, τους 2 Στρατηγούς. Ο Αλεξάντερ Αρχηγός και ο Μοντγκόμερι Διοικητής της 8ης Στρατιάς. Οι πρώτοι μήνες ήταν δύσκολοι γιατί να ταξιδέψεις δεν μπορούσες, ήλεγχαν τη Μεσόγειο καλά οι Γερμανοί τουλάχιστον με την αεροπορία. Το πως είχε διασωθεί η Μάλτα είναι ένα θαύμα, αλλά χάρη στο πείσμα των Εγγλέζων φεύγανε οι νηοπομπές από την Αλεξάνδρεια και το Πορτ Σάιντ να πάνε στη Μάλτα τους πρώτους μήνες του ‘43 και σκέψου πως προηγουμένως δεν έφευγε ούτε ένα καράβι, αλλά πείσμα οι Εγγλέζοι την κράτησαν τη Μάλτα.

Εικόνα 13: Το πλήρωμα του Θωρηκτού “Γ. ΑΒΕΡΩΦ” εορτάζοντας τα νικηφόρα αποτελέσματα.

Από την άνοιξη και πέρα άλλαξε η κατάσταση, διότι ο Στρατός οργανωμένος πλέον συμμετείχε στις επιχειρήσεις εκκαθαρίσεων της Βορείου Αφρικής, της Αιγύπτου δηλαδή και Λιβύης και παράλληλα προετοιμάζοντο για να πατήσουν ποδάρι στην Ευρώπη που εγένετο κάπου στις αρχές του καλοκαιριού από τη Δύση οι Αμερικανοί , από την ανατολή οι Εγγλέζοι. Τους εγκλώβισαν τους φασίστας τους Γερμανούς και τελικά όσοι δεν πέσανε στη θάλασσα, όσοι δεν προλάβανε να φύγουνε, τελείωσε ο πόλεμος για αυτούς και προετοιμάστηκε πλέον η απόβαση στη Σικελία.

Εικόνα 14: Άνδρες των Συμμαχικών Δυνάμεων κατά τη διάρκεια της αποβάσεως στη Σικελία (10 Ιουλίου 1943).

Πάλι εξακολουθούσα να είμαι στον “ΚΑΝΑΡΗ”. Ένα μικρό λιθαράκι προσπάθησα να βάλω και εγώ σε όλη αυτήν την επιχείρηση, διότι ήταν μόνο δύο πλοία ο “ΚΑΝΑΡΗΣ” και η “ΠΙΝΔΟΣ” σε αυτό τον όγκο των συμμαχικών πλοίων με την απόβαση στη Σικελία. Ξεκινήσαμε έτσι την πορεία προς τα πάνω και αυτά τονίζονται για να φανεί η συμβολή του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, για αυτό και ο Τούμπας με τον “ΑΝΔΡΙΑ” είχε την τιμή να παραλάβει τον παραδοθέντα Ιταλικό στόλο και να τον οδηγήσει στην Αλεξάνδρεια. Στο τέλος του ‘43 έφυγα από τον “ΚΑΝΑΡΗ” και πήγα στην Αγγλία στον “ΤΟΜΠΑΖΗ”, στην Κορβέτα. Εκεί ήταν και η μεγάλη συμβολή του Πολεμικού μας Ναυτικού, όπου για εμάς τους Έλληνες ήταν πολύ μεγάλο πράγμα.

Εικόνα 15: Η Κορβέτα “ΤΟΜΠΑΖΗΣ ΙΙ (F-89)”, τύπου “FLOWER” κατασκευασμένη στη Βόρεια Ιρλανδία.

Ερώτηση: Η ιστορία έχει γράψει πως η Κορβέτα “ΤΟΜΠΑΖΗΣ” ήταν το πρώτο πλοίο που έφτασε σε ένα από τα σημεία της απόβασης στη Νορμανδία συνοδεύοντας τα υπόλοιπα συμμαχικά. Τι θυμάστε εσείς από αυτά τα γεγονότα;

Απάντηση: Κοιτάξτε σε μια έκταση δεκάδων μιλίων στη Νορμανδία συμμετείχαν σχεδόν 1 εκατομμύριο άνθρωποι με τον Αγγλικό στόλο. Ο “ΤΟΜΠΑΖΗΣ” είχε ενταχθεί σε μια μοίρα Εγγλέζικη και όταν έγινε η απόβασης τα πλοία αυτά πήραν από μια ομάδα 10-12 αποβατικά πλοία και τα συνόδευσαν στο σημείο της αποβάσεως. Το σημείο της αποβάσεως ήταν περίπου 60 μίλια είναι δύσκολο ακόμα και να το σημειώσεις στο χάρτη.

Ερώτηση: Θυμάστε σε ποια παραλία της αποβάσεως είχατε πάει;

Απάντηση: Βεβαίως. Οι Εγγλέζοι είχαν το ανατολικό κομμάτι που το είχαν χωρίσει σε 3 υπό-κομμάτια τεράστια βέβαια, τεραστίας εκτάσεως μεταξύ αυτών ήταν και η ακτή που έχει ονομαστεί GOLD”, στην οποία ήμουν και εγώ.

Εικόνα 16: Ο χάρτης των περιοχών Αποβάσεως από τα Συμμαχικά Στρατεύματα.

Ερώτηση: Μπορείτε να μας περιγράψετε τις εμπειρίες σας ως Αξιωματικός Ναυτιλίας στην Κορβέτα “ΤΟΜΠΑΖΗΣ” που είχατε τις εντολές να συνοδεύσετε τα υπόλοιπα πλοία από όλον τον Ατλαντικό μέχρι την Νορμανδία;

Απάντηση: Ήμασταν το πλοίο που πήρε 10-12 αποβατικά τα συνόδευσε μέσω των διαύλων που είχαν ανοίξει από τις νάρκες στο καθορισμένο σημείο. Η ακτή ήταν 60 μίλια και ο “ΤΟΜΠΑΖΗΣ” συνόδευσε 12 αποβατικά, από τα χιλιάδες, στο σημείο που θα έβγαινε κάποια εκ των Μεραρχιών. Τα πήραμε δηλαδή τα αποβατικά από το ένα σημείο να τα πάμε στο άλλο, αλλά η απόσταση είναι περίπου 80 μίλια και είχαν καθαρίσει το δίαυλο από τις νάρκες, είχαν κάνει ένα διάδρομο καθαρό από τις νάρκες και τους πήγαμε εμείς. Μάλιστα ήμουν και μεταξύ εκείνων που λέω πως τα διαισθανόμουν. Σε κάποιο σημείο ενώ ήταν σημαδεμένος ο δίαυλος με φαναράκια, κάθε περίπου 10 μίλια, σε κάποια στιγμή γυρίζω και λέω στον Καπετάνιο, «Σημαδούρα γιοκ. Δεν υπάρχει σημαδούρα». Έπρεπε να τη δούμε. Αντέδρασε ο Καπετάνιος και του λέω: «Σημαδούρα δεν υπάρχει. Την παρέσυρε το ρεύμα; Δεν υπάρχει!» και «Τι θα κάνουμε;» μου λέει. «Θα στρίψουμε!» του απαντώ. Δε βασίστηκα μονάχα στα φανάρια, έκανα και την προσπάθεια και του είπα: «Θα στρίψουμε, αλλιώς θα πάμε σε άγνωστα νερά». Στρίψαμε και όντως μετά από ώρα πολύ την είδαμε τη σημαδούρα, η οποία κολυμπούσε γιατί είχε κοπεί.

Εικόνα 17: Κομβόι πλοίων διασχίζουν τα Στενά της Μάγχης με προορισμό τη Νορμανδία.

Ερώτηση: Ποιο ήταν το πρώτο καράβι που επλησίασε την ακτή και έδειξε το σημείο της Αποβάσεως;

Απάντηση: Κοιτάξτε όταν λέω απόβαση σημαίνει ότι την τάδε ώρα, την τάδε στιγμή θα αποβιβαστούνε στα 60 μίλια 100.000 άνθρωποι. Ο “ΤΟΜΠΑΖΗΣ” ήταν το πρώτο καράβι που επλησίασε την ακτή από τη συγκεκριμένη νηοπομπή και έλεγε στα υπόλοιπα, τα 12 καράβια τα αποβατικά: «Εδώ είναι η ακτή, πορεία τάδε, βγήκε έξω». Σε ένα σημαδάκι στο χάρτη δηλαδή, στο πρώτο κύμα της αποβάσεως θα πήγαινε και ο “ΤΟΜΠΑΖΗΣ” από τα 60 μίλια. Υπήρχαν δεκάδες χιλιάδες πλοία.

Ερώτηση: Εσείς όταν μείνατε στα ανοικτά προσφέρατε κάλυψη στα αποβατικά;

Απάντηση: Όχι δεν υπήρχε κάλυψη πλέον. Είχαν βγει έξω, άλλα είχαν εξοκείλει, άλλα τα είχε παρασύρει το ρεύμα και το κύμα και τους έκανε μεγάλες ζημιές, κυρίως στο προσωπικό, στο οποίο αυτοί που αποβιβάζονταν είχαν ένα φορτίο σοβαρό στην πλάτη τους για να μπορέσουν να κρατηθούν για κάποιο χρονικό διάστημα. Αυτό το βάρος αν χάνανε την ισορροπία τους και δε ξέρανε και κολύμπι είχε ως αποτέλεσμα να πνιγούν οι άνθρωποι, με αποτέλεσμα αυτό να συμβεί. Μόλις πέρασε το μεσημέρι εμείς ξεκινήσαμε πίσω για την Αγγλία να επιστρέψουμε τα εναπομείναντα καράβια που δεν πάθανε ζημιές τα οποία έπλεαν με μεσίστιες σημαίες γιατί μεταφέρανε τους πρώτους νεκρούς.

Ερώτηση: Όσο ήσασταν στα ανοικτά της Νορμανδίας δεχτήκατε βομβαρδισμό από τη γερμανική αεροπορία;

Απάντηση: Κοιτάξτε η Γερμανική αεροπορία επειδή ήταν τόσα πολλά, αναρίθμητα τα καράβια, όταν προσπαθούσε να αναχαιτίσει και να καταστρέψει κάποιο καράβι που είχε αποβατική δύναμη έριχνε τις βόμβες του αμέσως. Η θάλασσα ήταν γεμάτη, πνιγμένη από χιλιάδες καράβια και άμα οι Γερμανοί κάνανε προσπάθειες να καταστρέψουν ότι μπορούσαν για να αναχαιτίσουν τις δυνάμεις μας, ρίχνανε τις βόμβες τους ή τους ρίχναμε τα υπόλοιπα καράβια με τα αντιαεροπορικά για να τους αποτρέψουμε να πετύχουν το σκοπό τους.

Εικόνα 18: Μία από τις λιγοστές αεροπορικές επιθέσεις της Γερμανικής Luftwaffe εναντίων στόχων στη Νορμανδία.

Ερώτηση: Η 6η Ιουνίου έχει ονομαστεί ως “The Longest Day”, «Η Μεγάλη Μέρα». Ήταν πράγματι μια μεγάλη μέρα;

Απάντηση: Ε βέβαια.

Εικόνα 19: Αποβατικό πλοίο προσεγγίζει τις ακτές της Νορμανδίας.

Ερώτηση: Τι θυμάστε από εκείνη τη μέρα;

Απάντηση: Είχανε επιλεγεί 3 μέρες του Ιουνίου που ήταν οι καλύτερες ημέρες για να γίνει αυτή η κίνηση. Το καλύτερες ημέρες εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, από την κατάσταση που συνήθως επικρατεί, από τα ρεύματα και την ένταση των ρευμάτων που επικρατεί τα οποία και προβληματίζανε. Κατέστρεψε πολύ πράγμα το ρεύμα.

Ερώτηση: Το πρωί της 6ης Ιουνίου πως ξυπνήσατε; Σας είπε κάτι ο κυβερνήτης σας για να σας εμψυχώσει;

Απάντηση: Συνηθισμένα πράγματα. Για αυτό σας λέω, άλλο να τα διαβάζετε και άλλο να τα ζείτε. Ζούσες κάτι το συνηθισμένο. Μπορεί να ένιωθες μέσα σου κάτι, αλλά είναι συνηθισμένη μέρα.

Ερώτηση: Φοβηθήκατε ποτέ πως θα πεθάνετε;

Απάντηση: Όχι δε φοβήθηκα.

Ερώτηση: Πιστέψατε ποτέ πως ο θεός σας προστάτεψε όταν περνούσατε τα ναρκοπέδια και κατά τη διάρκεια των μαχών;

Απάντηση: Όχι. Ο θεός δεν ασχολείται με εμάς, αυτή η υπερδύναμη που υπάρχει δεν ασχολείται.

Ερώτηση: Ως ένας νέος άνθρωπος τότε, ποια ήταν τα συναισθήματα σας όταν βλέπατε όλους αυτούς τους μπαρουτοκαπνισμένους άνδρες, αλλά και τα θύματα των μαχών;

Απάντηση: Όταν μας βομβάρδισαν οι φασίστες οι Γερμανοί στις 22 Απριλίου, οι Γερμανοί δεν χόρταιναν αίμα, πολυβολούσαν κιόλας, πολυβολούσαν και έβλεπες το διπλανό σου να πέφτει και να μην πέφτεις εσύ. Εγώ ήμουν τυχερός.

Εικόνα 20: Ο Ναύαρχος εα Θεόδωρος Λυμπεράκης εξιστορεί με υπερηφάνεια τους άθλους των Ελλήνων στα πεδία των μαχών.

Ερώτηση: Κατά την άποψη σας ποιο είναι το νόημα του πολέμου;

Απάντηση: Βλακώδες! Θέλεις οτιδήποτε; Διάλογος. Καλύτερα να μακραίνει ένας διάλογος ο οποίος δεν καρποφορεί, παρά να βγάζεις το όπλο και να βαράει, ο ένας τον άλλον. Με ποιο δικαίωμα στερείς τη ζωή του άλλου;

Ερώτηση: Τελειώνει η Μάχη στη Νορμανδία. Πως κινείται το καράβι στο οποίο βρισκόσασταν μέσα;

Απάντηση: Το τέλος του ‘44 με βρίσκει στο “ΤΟΜΠΑΖΗΣ” και κάποια στιγμή ένα πρωινό με πιάνει ένας κολικός του νεφρού, να χτυπιέται κανείς. Με μεταφέρανε στο νοσοκομείο. Οι Εγγλέζοι με βγάλανε ότι έληξε η θητεία μου με πέτρες, υδρονέφρωση. Εκεί πέρα δεν έκανα εγχείρηση, αλλά μαζί με τα μαγικά των γιαγιάδων πχ πίνε αγριάδα και κάτι τέτοια οι πέτρες κατρακύλησαν και ο βασικός λίθος έσπασε μέσα στο νεφρό και βρέθηκαν σε 3 μέρη.

Εικόνα 21: Άνδρες της Κορβέτας “ΤΟΜΠΑΖΗΣ” κοντά στο σημείο αποβάσεως στη Νορμανδία (πρώτος εξ’ αριστερών ο κ. Λυμπεράκης).

Ερώτηση: Επιστρέφετε στην Ελλάδα. Τελειώνει ο πόλεμος. Η καριέρα σας συνεχίζει στο Πολεμικό Ναυτικό;

Απάντηση: Εγώ συνέχισα, δεν έφυγα, απέκρυψα τη διάγνωση των Εγγλέζων και παρέμεινα στο Ναυτικό και είχα τη σταδιοδρομία την ομαλή, την ειρηνική πλέον. Αξιωματικός σε ένα καράβι. Κατευθείαν όταν γύρισα πήγα σε ένα καράβι της Μοίρας 12 των Αντιτορπιλικών και μπήκα σε αυτό το καράβι ως Αξιωματικός. Μετά το καράβι αυτό μετετέθη και παρέλαβα Διοικητής μιας Μονάδος Ναρκαλιευτικών. Αποστολή μου ήταν να καθαρίσω τον Κορινθιακό και το κανάλι μεταξύ Ζακύνθου και Πελοποννήσου. Μετά την ναρκαλιεία εκινήθη για να πάρω το πτυχίο μου. Πήρα Πτυχίο «Ανθυποβρυχιακό και Τορπιλών». Στην Αμερική πήγα για να παραλάβω το “ΛΟΓΧΗ” ως Αξιωματικός. Μετατέθηκα στο Στρατηγείο της Μάλτας, στη Ρώμη ως Ναυτικός Ακόλουθος και εν συνεχεία το Δεκεμβριανό Κίνημα του Βασιλιά το οποίο απέτυχε. Φαρσοκωμωδία το κίνημα του Βασιλιά

Ερώτηση: Κατά τον «Αντισυμμοριακόν Αγώνα» εσείς με το Πολεμικό Ναυτικό είχατε κάποια ανάμειξη;

Απάντηση: Κατά τον «Αντισυμμοριακόν Αγώνα» έφυγα από τα ναρκαλιευτικά και πήγα σε ένα Αντιτορπιλικό, δε θυμάμαι ποιο. Κάναμε κυρίως περιπολίες στον Κορινθιακό κοντά στις Αλκυονίδες. Υπάρχει ένα νησάκι εκεί πέρα και μας έλεγαν «Ρίξε 3 κανονιές σε αυτήν την κατεύθυνση που έχουμε πληροφορίες ότι μαζεύονται Συμμορίτες».

Ερώτηση: Σας έχουνε μείνει τίποτα συμβουλές στο μυαλό σας που να σας είχε δώσει κάποιος Κυβερνήτη σας;

Απάντηση: Οι συμβουλές είναι κάτι το πολύ σπάνιο για τους Έλληνες, διότι είμαστε παντογνώστες και τις συμβουλές δεν τις ακούμε, ούτε τις συζητούμε. Για αυτό το λόγο και δε δίνονται.

Ερώτηση: Τι σημαίνει το Πολεμικό Ναυτικό σε έναν άνθρωπο που αφιέρωσε τη ζωή του σε αυτό;

Απάντηση: Ο έρως μου… το ναυτικό είχε ωραίες μέρες και το νέο ναυτικό έχει ωραίες μέρες και πολύ παραγωγικές. Πέρασαν άνθρωποι οι οποίοι ήταν σπουδαίοι και βέβαια περνάνε και άνθρωποι που τυχαίος περνάνε, τους βρίσκει ο δρόμος. Άλλοι βάζουν πλώρη για να πετύχουν τους στόχους τους. Εγώ δεν είχα βλέψεις, δεν είχα φιλοδοξίες, ποτέ δε με ένοιαξε και δε μετανοώ γιατί αυτά που είχα ήταν αρκετά και κυρίως η οικογένεια. Πάντως γενικά πέτυχα στη ζωή μου, γιατί και εγώ στη ζωή μου ξεκίνησα παρά μόνο με τις περγαμηνές των ανθρώπων που με φέρανε στον κόσμο χωρίς να μου δώσουν αντίστοιχες διευκολύνσεις.

Εικόνα 22: Στιγμιότυπο από το Γάμο του Ναυάρχου εα Λυμπεράκη.

Ερώτηση: Πιστεύετε πως οι νέοι άνθρωποι είναι ικανοί να προασπίσουν τα συμφέροντα της Ελλάδος και τις αξίες της χώρας μας;

Απάντηση: Θα πρέπει να μην είναι στο μυαλό τους αυτό. Να μην είναι κολλημένοι στον «Τύπο» και στο «Φόβο». Τραβάνε παρέες, γλεντάνε, χοροπηδάνε, δε φοβόνται διάφορα πράγματα πχ τον κορωνοϊό και είναι και άνθρωποι που έχουν κλειστεί στο καβούκι τους και έχουν ένα περιβάλλον που τους διαφεντεύει και δεν τους αφήνει να πάνε κάπου.

Ερώτηση: Πείτε μου μερικά λόγια για τους νέους που εντάσσονται στο Πολεμικό Ναυτικό και το τι πιστεύετε εσείς για το Πολεμικό Ναυτικό του σήμερα.

Εικόνα 23: Ο κ. Λυμπεράκης στο βαθμό του «Υποπλοιάρχου».

Απάντηση: Εγώ δε ζητώ τίποτα. Να έχουνε το μυαλό να μη πάει κάτι στραβά με συνέπειες κακές. Είναι έτοιμοι. Έχουν αξία οι νέοι άνθρωποι και ας μη φαίνονται. Το Ναυτικό νομίζω πως πάει πάρα πολύ καλά. Είναι συνετό. Οι άνθρωποι του είναι συνετοί. Εκείνο που με ικανοποιεί σφόδρα είναι ότι βρήκα πολλούς ανθρώπους στους οποίους αρέσω και εγώ. Πολλοί άνθρωποι στο ναυτικό με αγκάλιασαν θερμά και μου δίνει χαρά αυτό. Είναι γεγονός πως ταλαιπωρούνται αφάνταστα με αυτά που συναντούνε. Πρέπει να βρεθεί μία γραμμή η οποία να αποκλείει τον κίνδυνο να υπάρχει κάποιο στραβοπάτημα. Από την άλλην οι άνθρωποι πρέπει να είναι ευχαριστημένοι, ότι κάνουν προσπάθεια για την ειρήνη.

Ερώτηση: Ποιο είναι το Αντιπολεμικό σας μήνυμα;

Απάντηση: Όχι Πόλεμος! Είναι η μεγαλύτερη βλακεία και μπορώ να πω ότι είναι βλακεία ακραίων ανθρώπων, όπως είναι οι Κομμουνιστές ή οι Φασίστες. Δεν καταλαβαίνω πως σκέφτονται, τι σκέφτονται, τι θέλουν.

Εικόνα 24: Το κείμενο του Ναυάρχου εα Θεόδωρου Λυμπεράκη για τη ζωή και τις εμπειρίες που έχει ζήσει.

Ερώτηση: Τι σημαίνει για εσάς η λέξη «Ελλάδα» και η λέξη «Πατρίδα»;

Απάντηση: Είμαι υπερήφανος που είμαι Έλληνας που γεννήθηκα Έλληνας, διότι εδώ αναπτύχθηκαν οι πολιτισμοί, αλλά δεν πρέπει κανείς να είναι εθνικιστής τρομερά. Δε λέω να απεμπολήσει την ωραία Ελλάδα, τους ωραίους Έλληνες, τις επιτυχίες δια μέσω των αιώνων, αλλά πρέπει κατά κάποιον τρόπο να τα βρούμε, να μιλάμε με διάθεση αν μιλάμε ειλικρινά. Βέβαια θα μου κάνεις τρικλοποδιές. Κοιτά να κερδίσεις τα περισσότερα. Είναι ανθρώπινο δυστυχώς.

Κάπου εδώ ολοκληρώνεται ένα μοναδικό ταξίδι αφηγήσεων του Ναυάρχου εα Θεόδωρου Λυμπεράκη, ενός ανθρώπου που προάσπισε τα ιδανικά της Πατρίδος και πολέμησε για την επικράτηση της Δημοκρατίας και της Ειρήνης στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο. Εμείς με τη σειρά μας να ευχαριστήσουμε την οικογένεια Λυμπεράκη για την εξαίρετη φιλοξενία της και να ευχηθούμε στα στελέχη και στα πληρώματα του Πολεμικού μας Ναυτικού «Καλές Θάλασσες».

Εικόνα 25: Ο αρθρογράφος του κειμένου Αθανάσιος Κατσικίδης σε αναμνηστική φωτογραφία με τον Ναύαρχο εα Θεόδωρο Λυμπεράκη.