Ζούμε πλέον, όπως μαρτυρά και ο τίτλος του άρθρου μου, στη λαμπρότερη εποχή των fake news, μια εποχή που χαρακτηρίζεται από βομβαρδισμό παραπληροφόρησης και αναξιόπιστης ενημέρωσης.
Στην επικαιρότητα του 2020, το θέμα που είχε, και εξακολουθεί να μονοπωλεί το ενδιαφέρον όλοκληρου του πλανήτη, είναι η υγειονομική κρίση που βιώνουμε, ο κορονοιός.
Ο κόσμος δεν ήταν καθόλου προετοιμασμένος για τέτοιες προτόγνωρες καταστάσεις, καθιστώντας εύκολο να δεχτεί τα fake news σε αδιάκοπη και επανελλειμένη βάση.Στο εσωτερικό της χώρας μας, λόγω και των lockdowns που βιώσαμε και βιώνουμε ακόμα, η κοινωνία πέρασε αρκετό χρόνο στα κινητά,laptops,τηλεοράσεις.Στα social media ειδικότερα, που είναι αρκετά εύκολο τα fake news να προσεγγίσουν τη κοινή γνώμη, υπάρχει κατακλυσμός ψευδών ειδήσεων.Σε όλους μας έχουν παρουσιαστεί απόψεις συνομοσιολόγων που αμφισβητούν την ύπαρξη της πανδημίας προσπαθώντας με εκοφαντικό τρόπο να οργανώσουν στρατιές με σημαία την διάψευση του κορονοιού.Χαρακτηριστική απάντηση δίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) που δήλωσε ότι οι ψευδείς ειδήσεις εξαπλώνονται πιο γρήγορα από τον ιό. Όλοι έχουμε βρεθεί μπροστά σε δημοσιεύσεις τύπου ‘’έλα μωρέ μια απλή γρίπη έιναι’’, ενώ με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία η covid19 εκτός από τον αυξητικό ρυθμό μετάδοσης και επιπλοκών, παρουσιάζει μεγαλύτερη θνησιμότητα από αυτή της γρίπης. Όλοι έχουμε διαβάσει ενθαρρυντικούς ισχυρισμούς για τη μη χρήση μάσκας ως ένα αναποτελεσματικό μέσο προστασίας ενώ στη πραγματικότητα σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες των επιστημόνων, η χρήση μάσκας από ένα άτομο που νοσεί προστατεύει τους συνανθρώπους του από το να τους μεταδώσει τον ιό, διαψεύδοντας τις παραπάνω μη τεκμηριωμένες απόψεις. Έχοντας μπει για τα καλά στη φάση της προώθησης του εμβολίου ως το κύριο μέσος αντιμετώπισης της πανδημίας τη δεδομένη στιγμή σε διεθνές επίπεδο, με όλο και περισσότερους ανθρώπους να εμβολιάζονται μαζικά, ακόμα και στη χώρα μας, εμφανίστηκαν και τα fake news που υποστηρίζουν ότι τα εμβόλια που έχουν παρουσιαστεί θα εισχωρήσουν στα γονίδια με στόχο να τα τροποιήσουν-μέχρι και ότι θα μας εκχωρήσουν τα περίφημα τσιπάκια-, ενώ όπως έχει διευκρινιστεί και αναλυθεί τα εν λόγω εμβόλια είναι τύπου mRNA, δηλαδή δεν επηρεάζουν το DNA.
Η διάσταση που έχει πάρει η προώθηση ψευδών ειδήσεων, έχει επηρεάσει και την εμπιστοσύνη του κόσμου απέναντι στα ΜΜΕ.Πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Reuters επιβεβαιώνει αυτό το γεγονός, καθώς μόλις το 28% του ελληνικού πληθυσμού εμπιστεύεται τα ΜΜΕ, δείχνοντας πως ο κόσμος έχει συνειδητοποιήσει ότι η ψευδής ενημέρωση και παραπληροφόρηση είνα διάχυτη.Από την άλλη μεριά, πολιτικές δυνάμεις φαίνεται να εκμεταλλεύονται τη καταστάση, προσπαθώντας να αποκομίσουν οφέλη.Πολλές φορές πολιτικά κόμματα και ηγέτες όπως ο γνωστός σε όλους Donald Trump, κυρίως δυνάμεις ελλείποντας ρεαλιστικών και ουσιαστικώνπροτάσεων για ζητήματα όπως η υγειονομική κρίση, ενορχηστρώνουν στρατηγική επένδυσης σε ψευδείς ειδήσεις.Με αυτή τους την επιλογή, θεωρούν ότι θα μπορέσουν να προσεγγίσουν τη κοινωνία, να περάσουν ψευδή μηνύματα, και ίσως εν τέλει να βλάψουν τους πολιτικούς αντιπάλους τους.Αλλά όπως είπα, αυτό αποτελεί μια δική τους και μόνο θεωρία, χωρίς να αποδεικνύεται στη πράξη.Το να στοχοποιείς τον πολιτικό αντίπαλο σου, με ψευδείς ειδήσεις, όχι μόνο δεν είναι πρέπον ηθικά, αλλά πολλές φορές επιφέρει αντίθετα αποτελέσματα και οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη πολιτική κατάρευση.
Γίνεται να αλλάξει κάτι; Μπορούμε να απορρίψουμε τα fake news;
Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι αρκετά σύνθετη.To να γίνει μια συλλογική προσπάθεια από τις παγκόσμιες κυβερνήσεις, έχει βρει αρκετά εμπόδια στο δρόμο της.Σε ατομικό επίπεδο, αυτό που θα μπορούσα να συστήσω είναι το εξής: Βεβαιώνετε τις πηγές μια πληροφορίας-Ελέγχετε το δημιουργό ειδήσεων-Κρατάτε πάντα επιφυλάξεις για την ορθότητα,προφανώς όχι καχυποψία αλλά όχι και ευκολοπιστία. Tα fake news δεν εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια, έχουν αρκετά μεγάλη προιστορία. Η επάνοδος τους στο προσκήνιο ενισχύεται από τις συνθήκες που επικρατούν και με τη βοήθεια των τεχνολογικών μέσων θα έχουν ακόμα ισχυρότερη τροφοδότηση στο μέλλον.
Οικονομολόγος
