Γράφει η Μικαέλα Ράντζα

Ο αυτισμός είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που κατατάσσεται στις
διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές και χαρακτηρίζεται από έκπτωση στην
αμοιβαία κοινωνικοποίηση, ποιοτική έκπτωση στην επικοινωνία και
επαναλαμβανόμενη ή ασυνήθιστη συμπεριφορά. Η αύξηση του αριθμού των
παιδιών που ταυτοποιούνται με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού στα
εκπαιδευτικά συστήματα έχει οδηγήσει σε ανησυχία για την δημόσια υγεία.

Η διάκριση μεταξύ του αυτιστικού συνδρόμου και άλλων αναπτυξιακών
διαταραχών είναι δύσκολος εξαιτίας της διαφορετικής έντασης και εκδήλωσης
των συμπτωμάτων ανάλογα με την ηλικία. Τα συμπτώματα του τυπικού
αυτισμού περιλαμβάνουν ποιοτική έκπτωση στην κοινωνική συναλλαγή
εκδηλώνεται μέσω τουλάχιστον δυο των ακόλουθων συμπεριφορών όπως η
αδυναμία στην χρήση της εξωλεκτικής πτυχής της γλώσσας όπως η βλεμματική
επαφή με τον συνομιλητή, οι εκφράσεις του προσώπου, η στάση του σώματος
και οι χειρονομίες, αδυναμία ανάπτυξης σχέσεων με συνομήλικους, ανάλογων
με το αναπτυξιακό επίπεδο, έλλειψη αυθόρμητης επιδίωξης συμμετοχής σε
απολαύσεις, ενδιαφέροντα ή επιτεύγματα με άλλους ανθρώπους, έκπτωση
κοινωνικής ή συγκινησιακής αμοιβαιότητας. Το σύνδρομο Asperger είναι μια
νευροαναπτυξιακή διαταραχή που ανήκει στην οικογένεια των διαταραχών του
φάσματος του αυτισμού και διακρίθηκε σε τρεις ευρείες κατηγορίες: κοινωνική
αλληλεπίδραση, επικοινωνία, περιορισμένη επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά.
Η διαφοροδιάγνωση για την παιδική αποδιοργανωτική διαταραχή είναι
απαραίτητη και σχετίζεται με φυσιολογική ανάπτυξη για τουλάχιστον δύο
χρόνια μετά την γέννηση, σημαντική απώλεια δεξιοτήτων που είχαν ήδη
αποκτηθεί πριν την ηλικία των δέκα ετών σε γλωσσική έκφραση και αντίληψη,
έλεγχος εντέρου και κύστης, κοινωνικές δεξιότητες, παιχνίδι, κινητικές
δεξιότητες.

Ο εναλλακτικός τρόπος θεραπείας είναι στις περισσότερες των περιπτώσεων
είναι και πιο αποτελεσματικός. Πιο συγκεκριμένα, η θεραπεία με το παιχνίδι
σχεδιάστηκε ως εργαλείο για την παροχή της ψυχοθεραπείας στους νέους που
αντιμετωπίζουν τραύματα, άγχος και ψυχικές ασθένειες. Με αυτόν τον τρόπο
το παιχνίδι γίνεται μέσο να εκφράσουν τα παιδιά τα συναισθήματα τους και να
βρουν μηχανισμούς αντιμετώπισης. Ωστόσο, για τα παιδιά με αυτισμό η
εφαρμογή της είναι διαφορετική, η τεχνική θεραπείας αποτελεί μια παιδική
καθοδηγούμενη προσέγγιση που περιλαμβάνει τους γονείς, τους δασκάλους
και τους θεραπευτές. Τέθηκαν, λοιπόν, έξι αναπτυξιακοί στόχοι ορόσημα για να
πορευτούν οι ειδικοί, αναφορικά επισημαίνονται το ενδιαφέρον για τον κόσμο
και την αυτογνωσία δηλαδή η εμπλοκή του παιδιού με το περιβάλλον και η
ικανότητα του να κατανοεί το περιβάλλον του, η οικοδόμηση σχέσεων που
επιτυγχάνεται μέσω του παιχνιδιού καθώς αρχίζει να αναγνωρίζει πρόσωπα,
ήχους και ομιλία, η δυνατότητα αμφίδρομης επικοινωνίας κατά την οποία οι
δραστηριότητες του παιχνιδιού μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να
αλληλεπιδράσει και να αναγνωρίσει καλύτερα τα πρότυπα αιτίας και επίδρασης
στην επίλυση προβλημάτων. Μέσω του παιχνιδιού, ένα παιδί μπορεί να
κατανοήσει καλύτερα τα συναισθήματα του και τα συναισθήματα των άλλων.

Συνέπεια των παραπάνω είναι η σύνθετη και μη λεκτική επικοινωνία όπως οι
εκφράσεις του προσώπου, η γλώσσα του σώματος και οι χειρονομίες.
Παράλληλα, η προσαρμοσμένη φυσική αγωγή αποσκοπεί στην διατήρηση και
την ανάπτυξη της φυσικής και ψυχικής υγείας, στην απόκτηση κινητικών
δεξιοτήτων, στην ψυχαγωγία του ατόμου καθώς και στην κοινωνικοποίηση του.
Η παροχή ευκαιριών κοινωνικής ένταξης που παρέχει ο αθλητισμός έχει
σημαντικό όφελος στην περίπτωση ατόμων που ανήκουν στο φάσμα του
αυτισμού και χαρακτηρίζονται από κοινωνική απομόνωση. Τα παιδιά με
αυτισμό όμως μπορεί να παρουσιάσουν υπερβολικές αντιδράσεις, όπως
αυτοτραυματισμό, στρες, διάσπαση προσοχής στα ερεθίσματα που δέχονται
από το περιβάλλον για αυτόν τον λόγο, λοιπόν, το επίπεδο των ερεθισμάτων
δηλαδή το φως, η φωνή και η θερμοκρασία πρέπει να ελέγχονται. Πρακτικά, η
αίθουσα δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλη, και όχι με πολύ κόσμο, να μην είναι
ιδιαίτερα θορυβώδης. Οφείλουμε να αποδεχόμαστε την διαφορετικότητα, να
αγκαλιάζουμε κάθε παιδί και να τους προσφέρουμε όλη την αγάπη που αξίζουν!
Είμαστε δίπλα τους.