«Ο κόσμος είναι γεμάτος θαύματα» έλεγε ο Σοφοκλής, γνωστός αρχαίος Έλληνας τραγωδός, ωστόσο «πιο θαυμαστό από τον άνθρωπο δεν υπάρχει». Πέρα από τους γνωστούς αρχαιολογικούς τόπους, οι οποίοι αναδεικνύουν το μεγαλείο της αρχαίας Ελλάδας, η αρχαιολογική ανασκαφή και έρευνα αποκαλύπτουν εξόχως ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις στο αρχαίο Πελινναίων ή διαφορετικά Πέλιννα.
Οι Θεσσαλοί έπειτα από την εγκατάστασή τους στην περιοχή του θεσσαλικού κάμπου χωρίστηκαν σε τέσσερα κράτη ή διαφορετικά τετραρχίες ή τετράδες ή μοίρες, την Πελασγιώτιδα, την Εστιαιώτιδα, τη Θεσσαλιώτιδα και την Φθιώτιδα ή Αχαΐα Φθιώτιδα. Η διαίρεση αυτή δεν διέθετε φυλετικό χαρακτήρα, αλλά γεωγραφικό και οικονομικό. Τα κράτη αυτά απέκτησαν στην πορεία των χρόνων ιστορία ως τα βυζαντινά χρόνια.
Η Πέλιννα αποτελούσε λοιπόν πολύ μεγάλη και σπουδαία πόλη της τετραρχίας της Εστιαιώτιδας, της περιοχής του Ασκληπιού, του θεού της ιατρικής, στα νοτιοδυτικά του γεωγραφικού διαμερίσματος. Το όνομα Εστιαιώτις ή Ιστιαιώτις οφειλόταν κατά τον γνωστό αρχαίο Έλληνα ιστορικό, γεωγράφο και φιλόσοφο Στράβωνα στην εγκατάσταση στην περιοχή αιχμαλώτων της Ιστιαίας της Εύβοιας από το θεσσαλικό φύλο των Περραιβών όταν κατέλαβαν την πόλη τους. Το συγκεκριμένο κράτος κάλυπτε περίπου την περιοχή του σημερινού νομού Τρικάλων.
Η στρατηγική θέση της πόλης τοποθετούνταν σε λόφο στο στενό πέρασμα που δημιουργείται ανάμεσα στο Πελινναίο όρος της Θεσσαλίας και τον Πηνειό ποταμό, με την εύφορη θεσσαλική πεδιάδα να εκτείνεται μπροστά της με τα άφθονα νερά της. Σήμερα, βρίσκεται κοντά στα χωριά Πετρωτό και Πετρόπορο του Δήμου Φαρκαδόνας του Νομού Τρικάλων. Επίσης, πρωτοαναφέρθηκε από τον γνωστό λυρικό ποιητή Πίνδαρο στο δέκατο Πυθιόνικό του.
Αν και τον 5ο αιώνα π.Χ. βρέθηκε υπό την επιρροή της Λάρισας και στη συνέχεια της Φαρκαδόνας άκμασε κατά την Ελληνιστική εποχή, δηλαδή τα χρόνια από τον θάνατο του Μέγα Αλεξάνδρου έως την κατάκτηση από τους Ρωμαίους. Το γεγονός αυτό οφείλονταν στην φιλομακεδονική της πολιτική. Επιπρόσθετα, ήταν μια σημαντική πόλη για τους Μακεδόνες, γι’ αυτό και ο Φίλιππος ο Β’, πατέρας του Μέγα Αλέξανδρου, διέθεσα πολλά χρήματα για την μετατροπή της σε μακεδονικό προπύργιο με μόνιμη μακεδονική φρουρά μέχρι το τέλος των Ελληνιστικών Χρόνων. Ως αντάλλαγμα οι Πελινναείς τους ακολούθησαν σε όλες σχεδόν τις εκστρατείες ως τον θάνατο του Αλέξανδρου, μεταξύ των οποίων και στον Λαμιακό Πόλεμο. Πιο συγκεκριμένα, ήταν σύγκρουση μεταξύ της Μακεδονίας και κάποιων πόλεων κρατών της νότιας Ελλάδας υπό την ηγεσία της Αθήνας.
Έπειτα, σύμφωνα με τον Φλάβιο Αρριανό ο προαναφερόμενος είχε διανυκτερεύσει εκεί με τον στρατό του κατά την αστραπιαία εκστρατεία του κατά των επαναστατημένων Θηβαίων. Επίσης, στην μακρύχρονη ιστορία της δύο από τους κατοίκους της κατέκτησαν τον σημαντικό τίτλο ειδικά για τα τότε χρόνια του ολυμπιονίκη. Ο Φρικίας ο Πελινεύς νίκησε σε αγώνες οπλίτη δρόμου την 68η Ολυμπιάδα κατά το έτος 508 π.Χ, όπως και στην 69η μετέπειτα από τέσσερα χρόνια στο ίδιο αγώνισμα.
Εν συνεχεία, ο Ιπποκλέας ο Πελινεύς, γιός του τελευταίου, ο οποίος νίκησε σε αγώνες δρόμου στην 72η Ολυμπιάδα του 492 π.Χ και στο άθλημα του δόλιχου ή του οπλίτη δρόμου στην 73η. Νίκησε και στους 22ους Πυθικούς αγώνες ή διαφορετικά στα Πύθια, δηλαδή τους δεύτερους σημαντικότερους πανελλήνιους αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα το 498 π.Χ. Το όνομα Πελινναεύς εμφανίζεται τελευταία φορά γύρω στο 130 π.Χ. όταν ο κτηνίατρος Μητρόδωρος Ανδρομένειος τιμήθηκε σε προξενικό ψήφισμα των Λαμιέων για την μεγάλη προσφορά στην πόλη τους. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους αναπτύχθηκε οικισμός με την σλαβική ονομασία Γαρδίκι στην ακρόπολη της πόλης.
Στις ημέρες μας έχουν βρεθεί πολλά ειδώλλια γυναικών, 150 τάφοι κάποιοι εκ των οποίων χρονολογούνται από την Μυκηναϊκή Εποχή, ορισμένα πηγάδια, δημόσια οικοδομήματα και αρχαίοι δρόμοι. Επιπλέον, έχει έρθει στο φως το σκέλος της οχύρωσης της αρχαίας Πέλιννας. Πρόκειται για μια ισχυρή κατασκευή μνημειακών διαστάσεων, ορατή από μήκος εκατοντάδων μέτρων, με ισχυρούς τετράγωνους ή ορθογώνιους πύργους ανά τακτά διαστήματα, από τοπικό υλικό, τουλάχιστον τρεις πύλες και με την περίμετρο αποκλειστικά των τειχών της ακροπόλεως να εκτιμάται στα 1300 μέτρα.
Επιβλητικά ήταν και τα δημόσια κτήρια και οι δρόμοι της καστροπολιτείας, λόγω του μεγέθους τους και μόνο, διότι κάλυπταν χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα, ενώ η αρχαιολογική σκαπάνη βρίσκεται ακόμη στο 10% σύμφωνα με τους αρχαιολόγους. Ένας εκ των δρόμων, ο οποίος πιθανότατα συνιστούσε την κύρια οδική αρτηρία του Πελινναίων ήταν πολύ καλής κατασκευής και έχει ακόμη ορατά στην επιφάνειά του, τα ίχνη των τροχήλατων αρμάτων, ενώ συγχρόνως αποκαλύπτονται δημόσια κτήρια εκατέρωθεν αυτού. Από τα παλαιότερα ευρήματα, ξεχωρίζουν η αρχαϊκή χάλκινη τεφροδόχος υδρία του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και τα χρυσά κοσμήματα από τον τάφο του 2ου μισού του 2ου αιώνα π.Χ. τα οποία εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Βόλου. Τέλος, αξιοσημείωτη ανακάλυψη αποτελεί ο ναός των μεταβυζαντινών χρόνων, από την εποχή της βυζαντινής κατοίκησης της θέσης.
Νταϊλιάνης Άγγελος | Απόφοιτος Διοίκησης Επιχειρήσεων
