«Τη σημερινή εποχή δεν είναι πανάκεια η ψήφος. Αναγκαστικά όμως ένα μέρος των αρμοδιοτήτων μας το εμπιστευόμαστε σε αντιπροσώπους. Και καλύτερα να το δώσεις με την ψήφο σου παρά να το χαρίσεις»
Η Κατερίνα Πολίτη συζήτησε με τον Νίκος Γιαννή, υποψήφιο ευρωβουλευτή για το Politically Incorrect απευθείας στο Βέλγιο.
Από το βιογραφικό του κυρίου Γιαννή, στην επίσημη ιστοσελίδα του ιδίου (www.nicosyannis.gr) :
«[…]Ανώτερο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες στον τομέα της διαχείρισης γνώσης στο πλαίσιο της αναπτυξιακής βοήθειας της Ε.Ε. από το 2011. Απόφοιτος του Νομικού Τμήματος και Δρ. Πολιτικών Επιστημών (ευρωπαϊκές σπουδές), του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (2004-2005). Εκδότης του περιοδικού ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΈΚΦΡΑΣΗ από το 1990 (102 τεύχη) και ιδρυτής του Ομίλου Ευρωπαϊκή Έκφραση το 1989 (www.ekfrasi.gr). Εμπνευστής της Επέκεινα Χώρα από το 2010 (www.epekeinahora.gr), μοναδικό σχέδιο διεθνών συναντήσεων για την ειρήνη στη φύση του Ζαγορίου (walk & talk). Μέλος του κεντρικού οργάνου της Ένωσης Ευρωπαίων Φεντεραλιστών (από το 2016).[…]»
Πως αποφασίσατε να θέσετε υποψηφιότητα;
Όταν η απόφαση αυτή πάρθηκε πριν από δύο χρόνια, δύο ήταν οι λόγοι. Πρώτον το χάλι που επικρατεί την ευρωπαϊκή ένωση, και δεύτερον η βαθιά πίστη μου στον φεντεραλισμό. Ορισμένα προσωπικά προβλήματα όμως προκάλεσαν μία καθυστέρηση, και μόλις τον Οκτώβριο του 2018 μπόρεσα να θέσω σε εφαρμογή την απόφαση αυτή. Έστειλα το βιογραφικό μου στο κόμμα, και το νέο χρόνο έλαβα τη θετική απάντηση. Έκτοτε έχω μαζέψει μια ομάδα ανθρώπων και οργανώνεται αυτή η τεράστια προσπάθεια. Προέκυψε και το πρόβλημα της αλλαγής του εκλογικού νόμου, την οποία η κυβέρνηση ακόμη δεν έχει ολοκληρώσει, κι έτσι βρισκόμαστε σε μια κατάσταση αβεβαιότητας.
Μιλήσατε πριν για χάλι στην ευρωπαϊκή ένωση. Σε τι ακριβώς αναφέρεστε και πως θεωρείται ότι θα διορθωθεί;
Με την πτώση του τοίχους του Βερολίνου επανέρχεται το πρόβλημα της γερμανικής ισχύος. Αποφασίστηκε λοιπόν η νομισματική ένωση για να στερηθεί η Γερμανία του μάρκου, και της δύναμης αυτής η οποία είχε ήδη προκαλέσει τόση αναστάτωση. Η ένωση όμως έγινε βιαστικά, ήταν μόνο νομισματική και η εμβάθυνση της δεν επήλθε ποτέ. Το 2004 έγινε καταψήφιση του ευρωπαϊκού συντάγματος, και η συνθήκη της Λισαβόνας επέφερε ένα ψαλιδισμένο σύστημα διακυβερνητικό και όχι συνταγματικό. Συν το ότι, προστέθηκαν δέκα νέα κράτη στην ένωση χωρίς, επαναλαμβάνω, να γίνει καμία ουσιαστική εμβάθυνση. Γεγονός που οδήγησε στα φαινόμενα του λαϊκισμού και του ευρω-σκεπτικισμού που μας προβληματίζουν τώρα.
Το Brexit είναι ενδεικτικό του προβλήματος. Έχουμε φτάσει τώρα στο σημείο όπου ή θα πάρουν πίσω το άρθρο 50 ή θα γίνει πάλι δημοψήφισμα. Υπάρχει τεράστιος κίνδυνος διχασμού. Το δημοψήφισμα έγινε μέσα σε κλίμα τεράστιας παραπληροφόρησης και άγνοιας με αποτέλεσμα τώρα η γνώμη του λαού να έχει πιθανώς αλλάξει, και δεν έχει περάσει πολύς καιρός. Αυτό όμως είναι το πρόβλημα του λαϊκισμού: ξέρουμε τι δε θέλει ο λαός, αλλά όχι τι θέλει. Η ζωή όμως απαρτίζεται από πράξεις, κι όχι από αρνήσεις.
Κι εδώ ως λύση έρχεται η ιδέα του φεντεραλισμού και την εμβάθυνσης της ένωσης. Αν ξανακλειστούμε όλοι στα σύνορα μας, ο ακραίος οικονομικός ανταγωνισμός πολύ πιθανόν είναι να οδηγήσει σε πόλεμο, όπως έχει γίνει στο παρελθόν. Εδώ προστίθεται και ο ιδεολογικός μανδύας της ανωτερότητας που συνοδεύει το έθνος κράτος και ο οποίος είναι επικίνδυνος. Το κράτος έθνος είναι καλό, αλλά πρέπει να του πάρουμε τα όπλα. Η ευρωπαϊκή ιδέα θέλει να υπαγάγει ένα μέρος της εθνικής κυριαρχίας σε μια Ευρωπαϊκή συγκυριαρχία. Μέσα από τη συγχώνευση εθνικής κυριαρχίας στο Ευρωπαϊκό επίπεδο, τα κράτη – μέλη ανακτούν δια της ΕΕ την αναπόφευκτη στις μέρες μας απώλεια της εθνικής κυριαρχίας. Να υπάρχει ένα κέντρο που θα αναπτύσσεται από κοινού η οικονομική και αμυντική πολιτική όλης της Ευρώπης.
Κοινή οικονομία δεν έγινε ποτέ. Κανείς δε θέλει να υποστεί το πολιτικό κόστος. Μία είναι η ελπίδα λοιπόν: να ερμηνεύσουμε σωστά το μήνυμα των εκλογών και υπό την ηγεσία Γερμανών και Γάλλων, που δημιούργησαν την ένωση αυτή εξαρχής, να προχωρήσουμε σε ένα ποιοτικό άλμα. Δεν αρκούν πια τα μικρά βήματα, πρέπει να γίνει ανασυγκρότηση του σχεδίου σε ομοσπονδιακή βάση, να υπάρξει κοινή αμυντική πολιτική και φύλαξη των συνόρων, ουσιαστική οικονομική και νομισματική ένωση, και πολιτική ένωση. Και τα ζητήματα εθνικής ταυτότητας και κουλτούρας να παραμείνουν στα χέρια του κάθε κράτους.
Η συγκέντρωση όλης αυτής της δύναμης όμως σε ένα κέντρο δεν ενδέχεται να αποδειχθεί επικίνδυνη για τα επιμέρους κράτη; Κι αν το εθνικό αίσθημα ενός κράτους το οδηγήσει σε διαφωνία με την ευρωπαϊκή πολιτική, η οποία όμως δεν είναι αρκετά σημαντική για την Ευρώπη;
Μια κοινότητα παίρνει αποφάσεις σύμφωνα με τις δυνατότητες όλων. Ένα μειονέκτημα για μια χώρα είναι μειονέκτημα και για την Ευρώπη, γιατί η χώρα αυτή αποτελεί κομμάτι της. Οι αποφάσεις θα λαμβάνονται κεντρικά, όχι μονομερώς, και η πολιτική γίνεται σε επίπεδο ευρωπαϊκό, όχι κρατικό.
Στο θέμα των νέων τώρα. Το ποσοστό εκείνων που δεν θεωρούν ότι έχει νόημα να ψηφίσουν είναι συγκλονιστικό. Πως θα τους πείσουμε για το αντίθετο;
Αρχικά μην ξεχνάμε πως έχει μεγάλη σημασία η συμμετοχή στα κοινά, και η πρόταση νέων ιδεών. Δικαίωμα κριτικής εξάλλου έχει εκείνος που έχει το σθένος να βοηθάει. Καθένας πρέπει να παίρνει τις ευθύνες που του αναλογούν. Δεν είναι πανάκεια η ψήφος.
Όσο μεγαλώνουν οι κοινωνίες, δημιουργείται η αίσθηση ότι ο πολίτης δεν μπορεί να επηρεάσει τα πράγματα. Πρέπει όμως να συμμετέχουμε, γιατί αλλιώς θα το κάνουν αυτοί που δεν χτίζουν αλλά γκρεμίζουν. Ή θα εκλεγεί κάποιος που δεν είναι ο καλύτερος σε σχέση με τη θέληση του συνόλου.
Κακές συγκύριες φέρνουν κακούς πολιτικούς, υπάρχει μεγάλη απειλή αυταρχισμού, δες τις ΗΠΑ την Ουγγαρία, τη Βραζιλία… είναι κακοί πολιτικοί που βασίζονται στην απουσία συμμέτοχης και αντιτίθενται στη δημοκρατική διαδικασία.
Κι έπειτα ποσό δίκαιο είναι να στερήσεις μια ψήφο από κάποιον που την αξίζει περισσότερο από κάποιον άλλον; Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι ένα αναγκαίο κακό, το λέω πάντα. Στην εποχή που μπορούμε να προσφέρουμε στα κοινά με τόσους τρόπους, το να βρούμε τον τέλειο πολιτικό για να μας εκπροσωπεί είναι το τελευταίο που πρέπει να μας απασχολεί. Αναγκαστικά, έχουμε ένα μερίδιο αρμοδιοτήτων που το εμπιστευόμαστε σε αντιπροσώπους. Γιατί να τους το χαρίσεις στην τύχη και να μην τους επιλέξεις, κι ας μην είναι τέλειοι;
Υπάρχουν κρίσιμα ζητήματα που πρέπει να λυθούν άμεσα: η κλιματική αλλαγή, η μετανάστευση, ο πόλεμος. Χρειάζεται κανονιστική ενέργεια εκεί, δεν αρκεί η συμμετοχή στα κοινά. Κι ένας αυταρχικός πολίτικος σε θέματα πολέμου δεν είναι καλό πράγμα. Γιατί συνήθως έχει τη λογική του «να μαζευτούμε να πατέ»
Και μια τελευταία ερώτηση: στο θέμα των ΑμεΑ θεωρείτε ότι η στάση της Ευρώπης είναι σωστή και επαρκής; Και αν όχι τι μπορεί να κάνει;
Η Ευρώπη έχει αρκετά σωστή στάση, αλλά αυτό εμπίπτει περισσότερο στις αρμοδιότητες κάθε κράτους ξεχωριστά. Από εκεί και πέρα, το να υπάρχουν προϋποθέσεις για τις χρηματοδοτήσεις είναι κάτι που θα μπορούσε να σπρώξει τα κράτη στη σωστή κατεύθυνση. Απέχουμε πολύ από την αποδοχή, αλλά έχουν γίνει πολλά βήματα προς την ισότιμη μεταχείριση.
Το πρόβλημα όμως έγκειται περισσότερο στην αδράνεια και τις προκαταλήψεις του κόσμου. Εγώ πιστεύω πως δεν υπάρχει φυσική κανονικότητα. Καθένας μπορεί να αποκτήσει κάποιο πρόβλημα και καθένας μας είναι με κάποιον τρόπο ξεχωριστός. Όλοι αδιακρίτως φυσικών δυνατοτήτων είναι μέλος του ιδίου σώματος, και πρέπει να τους φερόμαστε ανάλογα.
Υπάρχει όμως αυτός ο εγωισμός να αποζητάμε ως ανθρωπότητα την τελειότητα και να μη φαίνεται οποίος είναι διαφορετικός. Δεν υπάρχει σεβασμός. Πρέπει να αρθούν οι συνθήκες ανισότητας. Είναι θέμα αλληλεγγύης που πρέπει να επιδεικνύουν το κράτος και οι πολίτες.
Διεθνολόγος και Νομικός με στόχο να δώσει μια ακόμη φωνή στις ομάδες που ανήκει: μετανάστες, ΑμεΑ, φοιτητές, νέες γυναίκες