Η Γκρέτα είναι «κουλ», είναι το δημοφιλές παιδί του σχολείου που όλοι θέλουν να κάνουν παρέα χωρίς κάποιο αντικειμενικό λόγο, παρά μόνο επειδή όλοι οι υπόλοιποι θέλουν και εκείνοι να την μοιραστούν. Είναι μια κατάσταση κολλητική.
Γνωρίζουμε όλοι πως πάντα υπήρχαν ευαισθητοποιημένοι με τα περιβαλλοντικά προβλήματα άνθρωποι, που συγκέντρωναν υπογραφές στο δρόμο, που έτρεχαν σε διαμαρτυρίες για την καρέτα καρέτα, που διαμόρφωναν την ζωή τους με βάση αυτό που πίστευαν.
Όχι στα 16 όμως. Και μάλλον κατά δική τους συνείδηση.
Η Γκρέτα αντιθέτως γυροφέρνει σαν μια κούκλα. Οι ίδιοι άνθρωποι που την ακολουθούν φανατικά την μετατρέπουν σε «αντικείμενο».
Τα επιχειρήματα της, δυστυχώς, ενδυναμώνονται από τις κοτσίδες της και, κακά τα ψέματα, από την ευαισθητοποίηση, που πρέπει να υπάρχει, για την ασθένεια της.
Η θέση που εμείς οι ίδιοι βάζουμε την Γκρέτα, όχι σε αυτή του ανθρώπου αλλά της επιτυχημένης (ή αποτυχημένης) διαφήμισης, δεν κάνει καλό ούτε στην Γκρέτα, ούτε σε κανέναν άλλον που την παρακολουθεί.
Τα ερωτήματα είναι πολλά.
Γιατί χρησιμοποιείται η Γκρέτα ως διαφημιστικό για την κλιματική αλλαγή;
Ποιος προωθεί την φωνή της ώστε να διαδίδεται σε όλο τον κόσμο;
Με λίγα λόγια τι συμφέροντα εξυπηρετεί η Γκρέτα;
Και για να προλάβω μερικούς, είχα γράψει παλαιότερα ένα κείμενο για την συνωμοσιολογία και δηλώνω κατά αυτής.
Οι απορίες μου πηγάζουν από την κοινή λογική. Όπως και πολλών άλλων, δεν είμαι η μόνη.
Είναι απλό.
Έχεις την καλύτερη ιδέα στον κόσμο, την καλύτερη. Και πας και την λες σε κάποιον. Ποιες είναι οι πιθανότητες σου να καταλήξεις στην τηλεόραση;
Πόσω μάλλον στον διεθνή τύπο.
Πόσω μάλλον να γίνεις και παγκόσμιο “φαινόμενο”.
Δεν μπορώ να πιστέψω πως η Γκρέτα είναι απλά τυχερή.
Υπάρχουν επιστήμονες, υπάρχουν επιχειρηματίες και άνθρωποι με τρομερές ιδέες σε «αποθήκες» να δουλεύουν αυτές τις ιδέες οι οποίοι δεν έχουν «προσβασιμότητα», δηλαδή τη δυνατότητα να μάθει ο κόσμος αυτές τις ιδέες.
Όταν λοιπόν έχουμε ένα παιδί με μια ιδέα καθόλου πρωτότυπη, αλλά κοινώς αποδεκτή πλέον (Διότι δεν καινοτόμησε σε κάτι η Γκρέτα. Όποιον ρωτήσεις για το περιβάλλον, κάνει δεν κάνει ανακύκλωση, έχει δεν έχει υπογράψει για την καρέτα καρέτα, θα σου πει ότι πρέπει να προσέχουμε.) δεν βγάζει νόημα η τόσο γρήγορη και χωρίς πραγματικό περιεχόμενο δημοφιλία της.
Η Γκρέτα είναι ένα καλοσχηματισμένο τρεντ, φτιαγμένο έτσι ώστε να μοιάζει πως έχει ουσία, ενώ στην πραγματικότητα είναι καθαρά μια εικόνα. Έχω διαβάσει πολύ προσεκτικά και τα ρεπορτάζ και τις απόψεις για το συγκεκριμένο κορίτσι, όπως επίσης βλέπω καθημερινά τις φωτογραφίες είτε θετικές είτε αρνητικές σε μορφή memes. Η Γκρέτα είναι lifestyle, δημιουργεί και προωθεί ένα lifestyle.
Σίγουρα με σόκαρε στην αρχή αλλά πολύ ενδιαφέρουσα είναι και η γνώμη πως η Γκρέτα πληροί τα κριτήρια της κλασικής γκεμπελικής προπαγάνδας: Λευκά κορίτσια με κοτσιδάκια και ροζ μάγουλα χρησιμοποιήθηκαν μετά το ’30 για να διαφημίζουν έναν τρόπο ζωής και πάλι, εκείνον που επιθυμούσαν οι ναζιστές.
Ίσως είναι προκλητική σαν ιδέα. Και πολύ εξόφθαλμη θα έλεγε κάποιος. Γιατί να χρησιμοποιήσεις ένα μοτίβο που είναι στιγματισμένο;
Διότι έτσι πράγματι θα φαίνεται ότι έγινε «κατά τύχη» θα έλεγε ο λίγο πιο υποψιασμένος.
Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμα που δεν τολμάμε να παραδεχτούμε για την Γκρέτα. Όσο γλυκιά και αν είναι, και προφανώς όσο και αν πρέπει να είναι μέρος της κοινωνίας και όχι να περιθωριοποιείται, δεν είναι χρήσιμη. Τουλάχιστον όχι ακόμα. Δεν έχει τελειώσει καν το σχολείο, για να έχει τις κατάλληλες γνώσεις στο κλιματικό θέμα. Και αφήστε λίγο το συναίσθημα κατά μέρος και σκεφτείτε για μια στιγμή: Γιατί να είναι πιο ειδική η Γκρέτα στο θέμα της κλιματικής αλλαγής από ανθρώπους που έχουν θυσιάσει τη ζωή τους να το μελετάνε;
Και γιατί δεν δίνεται φωνή σε αυτούς;
Πολύ απλά διότι είναι βαρετοί.
Αν αντί για την Γκρέτα έβγαινε ένας 50άρης επιστήμονας με φαλάκρα και γυαλιά μυωπίας δεν θα ενδιέφερε κανέναν ο σπαραγμός του για το περιβάλλον. Το πολύ πολύ να γελάγαμε. Δεν θα «πουλούσε» με λίγα λόγια.
Άρα, τελικά, ερχόμαστε στις πιο επίμαχες ερωτήσεις όλων, αυτές που πρέπει να κάνεις στον εαυτό σου:
Αγοράζεις ό,τι σου πουλάνε;
Αν αγοράζεις ό,τι σου πουλάνε, μήπως δεν φταίει ο καπιταλισμός, αλλά εσύ;
Σε νοιάζει το περιβάλλον ή να πιστεύουν οι άλλοι ότι σε νοιάζει το περιβάλλον;
Είσαι ή θες να μοιάζεις ευαισθητοποιημένος;
Θα ήθελα να είμαι πιο ευχάριστη ειλικρινά. Η ουσία όμως καμιά φορά βρίσκεται σε άκομψες αλήθειες. Η αλήθεια, από μόνη της, είναι συχνά άκομψη, αν όχι βαρετή.
Αν θα πρέπει τελικά να μείνει κάτι από όλες μου τις σκέψεις πάντως είναι ένα πράγμα: Το να μετατρέπουμε έναν άνθρωπο σε «άγιο» εν ζωή δεν είναι λογικό ακόμα και όταν οι ιδέες για τις οποίες μιλάει δεν είναι λανθασμένες.
Γιατί πραγματικά πρέπει να κάνουμε κάτι στα αλήθεια για την κλιματική αλλαγή. Και αυτό το κάτι δεν είναι να ακολουθούμε τυφλά καλά πλασαρισμένους “μεσίες”.
Αυτό είναι το μόνο αδιαμφισβήτητο.
Αρχισυντάκτρια Politically Incorrect – Αρθρογράφος – Πολιτικός επιστήμονας
