Μικρό καλάθι -σύμφωνα με το προσχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις κυρώσεις στην Τουρκία που διέρρευσε στον Τύπο- φαίνεται ότι θα πρέπει να κρατούν η Αθήνα και η Λευκωσία αναφορικά με τις αποφάσεις της σημερινής Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.
Μπορεί να μεγαλώνει το μέτωπο των χωρών που χάνουν την υπομονή τους με την Άγκυρα, αλλά το σχέδιο κυρώσεων στην Τουρκία, στο οποίο κατέληξαν χθες οι πρεσβευτές των 27 κρατών-μελών στις Βρυξέλλες και το οποίο θα τεθεί προς έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, προβλέπει, σύμφωνα με τον Euobserver, τη συμπερίληψη στη λίστα κι άλλων Τούρκων αξιωματούχων, χωρίς να τίθεται προς το παρόν θέμα εμπάργκο όπλων.
Το σχέδιο καλεί το Συμβούλιο να προετοιμάσει πρόσθετες καταχωρίσεις ατόμων στη λίστα, βάσει της απόφασης του περασμένου χρόνου για την επιβολή απαγόρευσης βίζας και παγώματος περιουσιακών στοιχείων σε χαμηλόβαθμους Τούρκους αξιωματούχους που εμπλέκονται στη διενέργεια των γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ ακόμη μεγαλύτερες κυρώσεις αναφορικά με τις «πολιτικές και οικονομικές σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας» θα συζητηθούν σε άλλη Σύνοδο Κορυφής τον Μάρτιο του 2020.
Η Ελλάδα είχε ζητήσει από την ΕΕ την επιβολή εμπάργκο όπλων στην Τουρκία, αλλά ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν προκύπτει από το σχέδιο των συμπερασμάτων. Ερωτηθείς αν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει περιθώρια να κάνει κάτι για να σταματήσει τη διαδικασία, Ευρωπαίος διπλωμάτης τόνισε ότι «ίσως είναι πολύ αργά». «Αυτό που πρέπει να δούμε είναι σαφείς και μόνιμες ενδείξεις της βούλησης για έναρξη σε μια νέα βάση των σχέσεων συνεργασίας. Αυτό που έχουμε δει ως τώρα είναι η αποχώρηση ενός πλοίου (σ.σ.: Oruc Reis), που επέστρεψε μια εβδομάδα αργότερα. Aυτό δεν είναι βιώσιμο», τόνισε, προσθέτοντας ότι δεν θα τεθεί θέμα εμπάργκο όπλων επειδή η Τουρκία είναι σημαντικός εταίρος στο ΝΑΤΟ.
Η Τουρκία αντιμετωπίζει απειλή κυρώσεων και από τις ΗΠΑ για την αγορά από τη Ρωσία των S-400 και όπως διαφαίνεται από το σχέδιο συμπερασμάτων η ΕΕ περιμένει να δει τι θα κάνει η νέα κυβέρνηση Μπάιντεν προτού προβεί σε βήματα αναφορικά με τις στρατιωτικές προμήθειες. «Η ΕΕ θα επιδιώξει συντονισμό των κινήσεων σε αυτά τα θέματα με τις ΗΠΑ», αναφέρεται στο κείμενο.
Στο σχέδιο καταδικάζονται «οι μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις» της Τουρκίας και η ρητορική του Ερντογάν «κατά της ΕΕ, κρατών-μελών της ΕΕ και Ευρωπαίων ηγετών» -σαφής αναφορά στους υβριστικούς χαρακτηρισμούς του Τούρκου προέδρου για τον Γάλλο ομόλογό του, Εμανουέλ Μακρόν, τον οποίο έχει αποκαλέσει, μεταξύ άλλων, «διανοητικά ασταθή». Παράλληλα επισημαίνεται και ο αποσταθεροποιητικός ρόλος της Τουρκίας στη Λιβύη, όπου έστειλε εξοπλισμό και δυνάμεις στο πλευρό της κυβέρνησης Σάρατζ.
Η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ είχε χαρακτηριστεί κρίσιμη για το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων, αλλά με την ατζέντα της «βαριά» λόγω της κόντρας με Ουγγαρία, Πολωνία για τον πολυετή κοινοτικό προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης, το Brexit, την πανδημία, τις διατλαντικές σχέσεις, την κλιματική αλλαγή και την τρομοκρατία, οι σημαντικές αποφάσεις φαίνεται ότι αναβάλλονται για αργότερα.
Μητσοτάκης: Το Συμβούλιο να στείλει σαφές μήνυμα στην Τουρκία
Από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης συνεχίζονται οι διπλωματικές κινήσεις, όπου στόχος είναι να υπάρξει ένα «σαφές μήνυμα» προς την Αγκυρα όσον αφορά τις τουρκικές προκλήσεις στη Μεσόγειο.
Ο πρωθυπουργός χθες σε τηλεδιάσκεψη του ΕΛΚ, τόνισε ότι η Τουρκία απέρριψε την προσφορά της Ευρώπης να ακολουθήσει μια θετική ατζέντα, επιλέγοντας τον δρόμο των μονομερών ενεργειών, που τη φέρνει αντιμέτωπη με συνέπειες, με την Αγκυρα να ισχυρίζεται την ίδια ώρα πως η Ελλάδα είναι αυτή που «αποφεύγει τον διάλογο». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε πως η Τουρκία επέλεξε να ηρεμήσει προσχηματικά την κατάσταση, λίγο πριν την Σύνοδο Κορυφής, αποσύροντας το Oruc Reis, ενώ αναφέρθηκε και στις προκλήσεις στα Βαρώσια όπου επιδιώκει το άνοιγμα της πόλης. Γι’ αυτό και ο πρωθυπουργός τόνισε πως «δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι θα αλλάξει τη συμπεριφορά της αν δεν της ασκηθεί πίεση».
Ακόμη, αναφέρθηκε και στο ζήτημα του εμπάργκο στην αγορά όπλων, σχολιάζοντας πως «δεν γίνεται τα κράτη-μέλη να εξάγουν επιθετικά όπλα στην Τουρκία, όπλα που στρέφονται εναντίον άλλων κρατών-μελών».
Ο πρωθυπουργός έκανε ειδική αναφορά στο Μεταναστευτικό και την εκ νέου εργαλειοποίησή του από την Τουρκία, με αφορμή τις αποκαλύψεις του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου τόσο για το πρόσφατο ναυάγιο στη Λέσβο όσο και για τον τρόπο με τον οποίο Σομαλοί μετανάστες προωθούνται προς τα ελληνικά νησιά.
Η αντίδραση της Τουρκίας
Ενόψει της Συνόδου Κορυφής ο Ερντογάν συνέχισε στη λογική των προκλήσεων υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα κι όχι η Τουρκία είναι αυτή που στην πραγματικότητα συνεχώς να αποφεύγει να καθίσει στο τραπέζι των συνομιλιών: «Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε όσα δικαιώματα έχουμε στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως θα κάνουμε και με τη βόρεια Κύπρο. Δεν υπάρχει περίπτωση να υποχωρήσουμε στα ζητήματα αυτά. Όμως αν η Ελλάδα ως γείτονας συμπεριφερθεί έντιμα, θα συνεχίσουμε να είμαστε στο τραπέζι».
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μετά τη συνάντησή του με τον Ούγγρο ομόλογό του στην Άγκυρα, επέλεξε συμφιλιωτικούς τόνους: «Θέλουμε να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας με την ΕΕ και δεν το λέμε ενόψει της Συνόδου, ή επειδή υπάρχουν κυρώσεις κι άλλα πράγματα στην ατζέντα». Αλλά ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος AKP, Ομέρ Τσελίκ -προφανώς απευθυνόμενος κυρίως στο εσωτερικό ακροατήριο- απέδωσε «τη γλώσσα των κυρώσεων» της ΕΕ σε «ρατσιστές και φασίστες» στην Ευρώπη…
Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια δυναμική συζήτηση για τους νέους και να τους φέρουμε πίσω στην πολιτική.
