Ελλάδα. 2021 μ.Χ. με την συγκυρία να μυρίζει έντονα γυναικείο άρωμα με την διαφορά πώς δεν πρωταγωνιστεί ούτε ο Αλ Πατσίνο αυτή τη φορά ούτε πρόκειται για κάποιο sequelτης ομώνυμης ταινίας. Πρωταγωνιστεί η ίδια η πραγματικότητα με ένα σενάριο από αυτά που μόνο η ζωή ξέρει να γράφει. Οι θύτες και τα θύματα, διεστραμμένοι και παθόντες. Ομολογώ πώς είχα στο νου μου εδώ και αρκετό καιρό να γράψω ένα άρθρο με αφορμή την παγκόσμια ημέρα της γυναίκας αλλά δεν φανταζόμουν ότι θα το έγραφα υπό αυτές τις συνθήκες με όλες αυτές τις καταιγιστικές εξελίξεις.
Αυτή τη στιγμή αναμετράται το συναίσθημα με την λογική. Από την μία νιώθει κανείς απέχθεια για τις αποτρόπαιες πράξεις στις οποίες προέβησαν οι θύτες, από την άλλη επικαλείται την λογική προκειμένου να ερμηνεύσει τα όσα διαδραματίζονται για να παρακολουθήσει με ψυχραιμία την συνέχεια αυτής της πορείας, προσδοκώντας δικαιοσύνη. Το συναίσθημα με την λογική αναδεικνύονται ισόπαλα καθώς υποδεικνύουν ως νικητή τα θύματα, τα οποία εξ’ όσων αποκαλύπτονται, είναι και άνδρες και γυναίκες. Ωστόσο, πρωτεργάτες της συγκεκριμένης νίκης αναδεικνύονται οι γυναίκες, οι οποίες έχουν αποδείξει και στο παρελθόν πώς ξέρουν να φέρνουν αποτελέσματα. Γι’ αυτό αξίζει να αφιερωθεί λίγος χρόνος σε εκείνες.
Αρχικά, η ζωή ολόκληρη προσφέρεται από την γυναίκα, την μητέρα. Εκείνη χαρίζει την ζωή είτε στους άνδρες είτε στις γυναίκες. Ακόμη και για τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια, που κάποια κράτη δίνουν το δικαίωμα να αποκτήσουν παιδί, σε περίπτωση που δεν επιθυμούν να υιοθετήσουν κάποιο τέκνο, τότε δύναται να συμφωνηθεί μεταξύ του ζευγαριού και μίας γυναίκας να μεσολαβήσει η τελευταία προκειμένου να κυοφορήσει το παιδί τους έως ότου αυτό γεννηθεί. Το παραπάνω είναι από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα που αποδεικνύει ότι η γυναικεία φύση είναι αναγκαία για να δώσει ζωή. Την χρειάζεται η ίδια η ζωή.
Επιπλέον, ένα ακόμη από τα μοναδικά χαρακτηριστικά που διαθέτει η γυναίκα είναι να διεκπεραιώνει πολύπλευρους ρόλους. Ενδεικτικά, μία γυναίκα μπορεί να είναι σύζυγος, μητέρα, εργαζόμενη, φίλη, ίσως και φοιτήτρια μαζί με όλα τα παραπάνω, αργότερα πιθανόν να φροντίζει τόσο εγγόνια όσο και τα παιδιά της. Ποια είναι η ανταμοιβή από τα περισσότερα κράτη και τις κοινωνίες; Το φαινόμενο της γυάλινης οροφής, σύμφωνα με το οποίο οι γυναίκες δεν προάγονται σε θέσεις ευθύνης. Σε ακαδημαϊκό επίπεδο μάλιστα αυτό οδηγεί στο φαινόμενο της διαρροής, σύμφωνα με το οποίο πολλές γυναίκες εγκαταλείπουν την ακαδημαϊκή έρευνα, καθώς όσο ανεβαίνουν οι ακαδημαϊκές βαθμίδες, οι ανισότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών διευρύνονται.Επιπλέον, σε εργασιακό επίπεδο γενικότερα είναι πιθανό να υπάρξουν μισθολογικές διακρίσεις ανάμεσα σε έναν άνδρα και μία γυναίκα για το ίδιο βιογραφικό.Κατά συνέπεια, αντί οι κρατικές- κοινωνικές πολιτικές να επιβραβεύουν και να αναγνωρίζουν τον πολύπλευρο ρόλο της γυναίκας και να την συνδράμουν, όχι μόνο στα δυτικά κράτη οι αλλαγές γίνονται με βραδείς ρυθμούς, επιπλέον υπάρχουν κράτη σήμερα, τα οποία επικαλούμενα ιδεολογίες πολιτικού και θρησκευτικού χαρακτήρα μεταχειρίζονται τις γυναίκες ως αντικείμενα.
Στην Φινλανδία κυβερνά συνασπισμός κομμάτων 5 γυναικών με πρωθυπουργό την Σάνα Μάριν, στην Ελλάδα φτάσαμε 2020 για να εκλεγεί η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Το γεγονός ότι τα παραπάνω αποτελούν ακόμη και σήμερα ειδήσεις και δεν θεωρούνται αυτονόητα αποτελεί πρόβλημα. Ωστόσο, δεν ευθύνονται οι κρατικές πολιτικές των χωρών αποκλειστικά για το ότι οι αλλαγές πραγματοποιούνται αργά. Είναι και ζήτημα παιδείας της κοινωνίας συνολικά και σε αυτό σημαντικό ρόλο παίζει τόσο το κράτος μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος όσο και η οικογένεια στην ανατροφή των παιδιών. Από την πλευρά του κράτους, παράλληλα με την σεξουαλική αγωγή, η οποία θα εισαχθεί προσεχώς στα σχολεία, θα μπορούσε να ενταχθεί στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και ένα μάθημα έχοντας ως κεντρική θεματική τις σπουδές φύλου, προκειμένου οι μαθητές να εκπαιδευτούν στον αμοιβαίο σεβασμό της ισότητας των δύο φύλων μέσα από ομαδικές εργασίες που θα προϋποθέτουν την συνεργασία μεταξύ αγοριών και κοριτσιών μέσω της ανάθεσης ρόλων στο κάθε μέλος της ομάδας. Βέβαια αυτό χρειάζεται και την πρόσληψη κατάλληλα ειδικευμένου προσωπικού στα σχολεία για την ορθή διδασκαλία του μαθήματος(κοινωνιολόγοι-ψυχολόγοι κλπ.).
Από την πλευρά της οικογένειας, ο σεβασμός ανάμεσα στα δύο φύλα εξαρτάται από την ανατροφή των γονέων στα παιδιά αλλά και από τις εικόνες, τις οποίες προσλαμβάνουν με βάση τα συζυγικά πρότυπα που κυριαρχούν. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι τα παιδιά είναι ο καθρέφτης της οικογένειας, βεβαίως υπάρχουν και εξαιρέσεις. Καλό θα ήταν προκειμένου να διατηρηθεί μία ισορροπημένη σχέση εντός της οικογένειας να υπάρξει η αναγνώριση του πολύπλευρου ρόλου της γυναίκας αρχικά από τον σύζυγο με την ισοκατανομή των υποχρεώσεων μεταξύ των δύο αλλά και όπου χρειάζεται ο σύζυγος να βοηθά την γυναίκα και στην συνέχεια τα παιδιάνα βοηθούν και εκείνα στον βαθμό που μπορούν να κάνουν το ίδιο. Το να συμμετέχει στις οικιακές εργασίες ο άντρας για παράδειγμα, βοηθώντας την γυναίκα δεν μειώνει ούτε αλλοιώνει την αντρική φύση του συζύγου αντίθετα την ενισχύει. Γενικά, το να στηρίζει ο άντρας την γυναίκα όπου χρειάζεται, αφήνοντας την ανεξάρτητη παράλληλα, δεν λειτουργεί μειωτικά για τον άντρα. Εφόσον διαμορφώνεται μία σχέση αμοιβαίας στήριξης εντός της οικογένειας μεταξύ των συζύγων τα παιδιά υιοθετούν αυτό το οικογενειακό πρότυπο και το επιδιώκουν στην ζωή τους οδηγώντας στην απεμπόληση της πατριαρχικής κοινωνίας που συχνά οδηγεί στην καθυπόταξη της γυναίκας. Ουσιαστικά, η λήψη αποφάσεων εντός του ζεύγους να διεξάγεται επί ίσοις όροις.
Σε σχέση με τη ανατροφή των παιδιών, οι οικογένειες οφείλουν να μεγαλώνουν τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια από την ίδια αξιακή αφετηρία. Παρατηρείται εντός της οικογένειας, μάλιστα πιθανό να συμβαίνει και ασυνείδητα αυτό, ότι η γυναίκα παρουσιάζεται ως μία φιγούρα, η οποία χρήζει εκ των πραγμάτων προστασίας από κάποιον, γι’αυτό δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη των αμυντικών της μηχανισμών απέναντι σε όσα έχει να αντιμετωπίσει στο κοινωνικό γίγνεσθαι, γεγονός που την καθιστά ευάλωτη στον σεξισμό και σε άλλα παρόμοια φαινόμενα. Με το να δίνεται έμφαση στην προστασία της και όχι στην ανάπτυξη του δυναμισμού αυτομάτως θυματοποιείται και δυσκολεύεται να υπερασπιστεί μόνη της τον εαυτό της. Όπως ο άντρας εκπαιδεύεται με στόχο να είναι ανεξάρτητος, να μην υποτάσσεται, να διαμορφώσει την δική του καριέρα, έτσι και στις γυναίκες τόσο το κράτος όσο και η οικογένεια οφείλουν με σεβασμό στον πολύπλευρο ρόλο της γυναίκας, να τονίζουν την ανεξαρτησία της γυναίκας, την αυτενέργεια της, στην προβολή της διαφορετικότητάς της. Να δείξουν ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο για κανέναν και καθεμία εάν και εφόσον το κυνηγήσουν. Γιατί έτσι θα υπάρξουν πραγματικά ελεύθεροι άνθρωποι.
Επιπλέον, οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι η ενασχόληση με τα γυναικεία ζητήματα μας αφορά όλους, γι’αυτό καλό θα ήταν να υπάρξει εξοικείωση με αυτά από ολοένα μεγαλύτερο μέρος ανθρώπων, ανδρών και γυναικών. Με αυτόν τον τρόπο, η βεντάλια της συζήτησης θα ανοίξει, όλο και περισσότεροι θα κατανοήσουν την φύση των ζητημάτων, περισσότερες προτάσεις για την λύση τους θα υπάρξουν και έτσι οι άνδρες και ο πληθυσμός συνολικά θα επιμορφωθούν και θα γίνει ένα ουσιαστικό βήμα για την αλλαγή αντιμετώπισης της γυναίκας. Συνεπώς, επιμόρφωση ανδρών και στην συνέχεια επιμόρφωση των γυναικών και έπειτα άσκηση προστασίας τους εφόσον είναι αναγκαία.
Κλείνοντας, η τωρινή συγκυρία προσφέρεται για να κατανοήσουν οι ίδιες οι γυναίκες την δύναμη που έχουν, είναι μία ευκαιρία να πιστέψουν στον εαυτό τους και να δουν ότι βγαίνοντας μπροστά μπορούν να προκαλέσουν δαιδαλώδεις αλλαγές. Ας μην ξεχνάμε τους πρωτεργάτες που έφεραν το κίνημα MeTooστην Ελλάδα. Σοφία Μπεκατώρου στον χώρο του αθλητισμού με την Ζέτα Δούκα να παίρνει την σκυτάλη και από εκεί και έπειτα να ξεκινάει χείμαρρος αποκαλύψεων με γυναίκες και άνδρες να ξεσκεπάζουν θύτες μέσα από την εξομολόγηση των δικών τους ιστοριών. Όλα αυτά ξεκίνησαν από μία γυναίκα. Από το δικό της άρωμα που σταδιακά ξεκίνησαν να φορούν όλοι με θάρρος ακόμη και η κοινή γνώμη που ζητεί την τιμωρία θυτών. Για άλλη μία φορά η γυναικεία οσμή έρχεται να κατακλείσει την κοινωνία όπως συνέβη και σε άλλους κοινωνικούς αγώνες(σουφραζέτες κλπ.).Χρόνια πολλά, σε όλες τις γυναίκες!!
Πολιτικός Επιστήμονας και Ιστορικός, Αρθρογράφος
