Γράφει ο Σαράντης Σάντας

Η μετανάστευση είναι ένας όρος που ακούμε συνεχώς. Ειδικά πρόσφατα με την μεταναστευτική – προσφυγική κρίση στην Ελλάδα. Μετανάστευση και προσφυγιά είναι διαφορετικοί όροι, κυρίως γιατί το αίτιο τους είναι διαφορετικό. Η προσφυγιά υπάρχει γιατί άνθρωποι τρέχουν να γλυτώσουν από πολέμους. Η μετανάστευση έχει να κάνει με την διαφορά στους μισθούς και στο βιότικό επίπεδο. Ας τα δούμε όμως μέσα από το πρίσμα της οικονομικής επιστήμης σε απλή γλώσσα.

Πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις υποθέτουμε μία χώρα προέλευσης και μία χώρα υποδοχής. Η χώρα προέλευσης είναι πλούσια σε εργατικό δυναμικό ενώ η χώρα υποδοχής είναι πλούσια σε τεχνολογία, κεφάλαιο και γη. Προφανώς θα υπάρχει διαφορά πραγματικών μισθών ανάμεσα στις δύο χώρες, που αυτή η διαφορά θα είναι ακριβώς και το αίτιο της μετανάστευσης. Αν η μετανάστευση αφεθεί ελεύθερη, οι μισθοί στην χώρα υποδοχής πέφτουν και στην χώρα προέλευσης ανεβαίνουν. Οι κάτοχοι γης και κεφαλαίου στην χώρα προέλευσης ζημιώνονται ενώ στην χώρα υποδοχής επωφελούνται. Η συνολική παραγωγή όμως αυξάνεται.

 

Αυτή η αναδιανομή του πλούτου δημιουργεί πολλά κοινωνικά προβλήματα με πολιτικές προεκτάσεις. Οι εργαζόμενοι στην χώρα υποδοχής δεν είναι διατεθειμένοι να αφήσουν τους μισθούς τους να κατρακυλήσουν και η ψήφος τους θα είναι ανάλογη.

Ας παρατηρήσουμε όμως την μεγαλύτερη εικόνα. Γιατί η μετανάστευση ενώ αυξάνει την παγκόσμια παραγωγή δεν αφήνεται ελεύθερη; Γιατί κάποιες χώρες ενώ έχουν πρόβλημα υπογεννητικότητας δεν θέλουν να δεχθούν μετανάστες; Η απάντηση είναι ότι δεν έχουν καμία διάθεση να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους, την εθνολογική σύνθεση του πληθυσμού και κυρίως δεν θέλουν να είσαγουν φθηνότερα εργατικά χέρια. Ποντάρουν στην αύξηση της παραγωγής μέσω της τεχνολογικής προόδου. Για παράδειγμα η Ιαπωνία έχει σοβαρό πρόβλημα γήρανσης του πληθυσμού συν ότι έχει το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής που κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα. Οι συνταξιούχοι δεν έιναι πολύ παραγωγικά μέλη της κοινωνίας υπό  οικονομική σκοπιά. Οπότε τα έξοδα του κράτους αυξάνονται, χρέη συσσωρεύονται και η οικονομική θέση της χώρας πέφτει. Αυτό συμβαίνει αυτήν την στιγμή στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Αν μειωθεί ο ντόπιος πληθυσμός, που θα βρεθούν υπάλληλοι και εργάτες;  Με την αγορά και ενοικίαση ακινήτων τι θα γίνει; Με τον γεωργικό τομέα; Η εισάγωγη ένος καλά μελετημένου αριθμού μετάναστων λύνει πολλά μακροοικονομικά θέματα.

Οι Η.Π.Α., η Αυστραλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Γερμανία είναι μερικές χώρες που έχουν υποδεχθεί έναν πολύ μεγάλο αριθμό μεταναστών και οι οικονομίες τους δουλεύουν εξαιρετικά. Βασική προϋπόθεση είναι ότι η μετανάστευση θα διεξάγεται μέσα στα πλαίσια του νόμου, σύμφωνα με τις δυνατότητες και τις ανάγκες κάθε χώρας. Αλλίως αν μία χώρα με μεγάλη ανεργία υποδεχθεί πολλούς μετανάστες, είτε νόμιμα είτε παράνομα και ανεξέλεγκτα τότε τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα για όλους. Η μετανάστευση λοιπόν κάτω από προϋποθέσεις μπορεί να επιφέρει θετικά αποτελέσματα. Είναι στο χέρι κάθε χώρας να μελετήσει τι στόχους έχει, πως θα τους επιτύχει και τι δράσεις θα αναλάβει.