Γράφει ο Νίκος Βότσιος

Καθώς γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την επανάσταση πολλοί θεωρούν τη σημερινή μας κατάσταση ως απολύτως αποτυχημένη σε σχέση με τους ένδοξους αγώνες του παρελθόντος και τις νίκες απέναντι σε «παντοδύναμους» εχθρούς. Τέτοιες συγκρίσεις, παλιού και νέου, πρέπει να γίνονται προσεκτικά και μόνο αφού λάβουμε υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κάθε εποχής. Οι Οθωμανοί για παράδειγμα δε φημίζονταν για τον πολιτισμό τους, ως αυτοκρατορία, και ειδικά οι υποτελείς τους δυσκολεύτηκαν να ακμάζουν υπό αυτό το ζυγό. Η κεντρική Ευρώπη, η οποία αποτελούσε το δυτικό κόσμο εκείνα τα χρόνια, προόδευε σταθερά. Όταν αυτά τα δεσμά αποτινάχτηκαν το 1821, ο πολιτισμός ήταν η βασικότερη επιδίωξη του ελληνισμού, όπως η διατήρηση γλώσσας και θρησκείας, ενώ οι Έλληνες ήρθαν αντιμέτωποι και με τις ραγδαίες αλλαγές της εποχής εκείνης.

Τα 400 χρόνια από τη σκλαβιά ήταν βαριά στις πλάτες της πρώτης επιδίωξης της Ελλάδας να γίνει κράτος. Αυτό θα μπορούσε να αποβεί μοιραίο μετά την στρατιωτική νίκη για την επιτυχία των ανθρώπων που ζούσαν στη σκλαβιά να οργανώσουν το κράτος που κατάφεραν να κερδίσουν. Όμως αυτό το μικρό, πάλαι πόθεν υπόδουλο έθνος κατάφερε να βρει τον δρόμο του. Με βαθιά πίστη στις διαχρονικές αξίες, τις θυσίες προγόνων αλλά και συναγωνιστών ο λαός βρήκε το δρόμο του και κατάφερε να υπερισχύσουν τα 200 χρόνια κράτους των 400 χρόνων υποδούλωσης σε περιεχόμενο, σε συμβολισμό και τελικά στην ουσία. Και παρόλες τις δυσκολίες, τα κακά απομεινάρια του οθωμανισμού στην συνείδηση του κόσμου, τα στραβά που μέχρι και σήμερα κατηγορούμε, έχουμε όλοι κάτι κοινό πέρα από τα σύνορα της γλώσσας, πέρα από τα σύνορα της θρησκείας και φυσικά όλοι μαζί ενωμένοι, την πίστη στην Ιστορία. Έθνος είναι η συνείδηση. Η όποια κρατική οργάνωση, το όποιο πολίτευμα στην τελική είναι εργαλεία που υποκλίνονται στον άνθρωπο. Πια ο άνθρωπος επιθυμεί την ελευθερία και την δημοκρατία και για αυτό τα Συντάγματα προασπίζονται την Ελευθερία. Την ίδια ελευθερία για την οποία πάλεψαν πριν 200 χρόνια οι Έλληνες και για την οποία έχουν παλέψει και παλεύουν όλοι οι λαοί.

Δυστυχώς ο νεοέλληνας ξεχνά μερικές φορές τι έχει καταφέρει μέχρι σήμερα και νιώθει συνεχώς ανασφάλεια για την ελευθερία και όχι άδικα γιατί δέχεται πολλά πυρά. Από τις διεθνείς σχέσεις, την οικονομία μέχρι και την καραντίνα της πανδημίας είναι πολλά τα παραδείγματα καταστάσεων που νιώθουμε να μας αφαιρούν την ελευθερία. Όμως είναι μεγάλο κρίμα να ταυτίζουμε αυτές τις κακοδαιμονίες με την υποδούλωση. Έχουμε ακόμα τον πολιτισμό μας και την πίστη μας. Είμαστε ένας μουσικός λαός, ένας εύθυμος λαός. Το έπος μας ακολουθεί πολύ περισσότερα χρόνια ήδη από την αρχαιότητα. Και δεν είναι τυχαίο που έχουμε τραγούδια για να μας θυμίζουν κάθε εποχή, ψαλμούς και ύμνους, ποίηση και τέχνη. Από τον Καζαντζάκη στον Παλαμά και από τον Σεφέρη στον Καζαντζίδη. Από την βυζαντινή μουσική στις βυζαντινές νότες του Θεοδωράκη. Ας μην τα βλέπουμε όλα μαύρα, ας ευχαριστηθούμε για όλα όσα έχουμε, για όλα όσα κάνουν την Ελλάδα να ξεχωρίζει. Και ας ευχηθούμε να έχουμε καταφέρει άλλα τόσα σε 200 χρόνια από σήμερα. Γιατί μέχρι τώρα… μάλλον δεν τα πήγαμε και άσχημα! Χρόνια πολλά, χρόνια ανθηρά.

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Πρωινός Λόγος στις 26/3/21