Γράφει ο Αναστάσης Υψηλάντης

Βρισκόμαστε σε ένα κομβικό χρονικό σημείο για τις γεωπολιτικές εξελίξεις της περιοχής μας, μιας περιοχής πουκεντρίζει το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας για ποικίλους λόγους. Η εξωτερική πολιτική των μεγάλων δυνάμεων εστιάζεται στην επιβολή και την επικράτηση της παρουσίας τους στην Μεσόγειο είτε για τα κοιτάσματα πετρελαίου που υπάρχουν, είτε για την επιτήρηση και τον ‘’έλεγχο΄΄ κρατών που βρίσκονται σε καθεστώς εμφύλιου πολέμου, επεκτείνοντας έτσι την σφαίρα επιρροής τους. Οι διπλωματικές κινήσεις των εμπλεκόμενων είναι το Α και το Ω την δεδομένη στιγμή και παρατηρείται πως η Τουρκία αρχίζει να χάνει στο παιχνίδι που η ίδια επιθυμεί να κρατάει σε έντονους επιθετικούς ρυθμούς.

Γυρνώντας πίσω στον χρόνο, το 2016, η καθοριστική αυτή χρονιά για την διεθνή πολιτική, βρίσκει την Τουρκία και πιο συγκεκριμένα τον Πρόεδρό της, ΡετζέπΤαγίπΕρντογάν, να ξεπερνάει ένα πραξικόπημα που απείλησε το κύρος του και τον έκανε να φανεί ευάλωτος. Τότε ήταν που ο Τούρκος Πρόεδρος άρχισε να χτίζει τον νέο του στρατηγικό σχεδιασμό, με έμφαση στην επιβολή της παρουσίας του στην Ανατολική Μεσόγειο. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η εκλογή του Ντόναλντ Τράμπ, ως Πρόεδρος των Η.Π.Α., με τον οποίο αποδείχθηκε πως μοιράζονταν κοινές ιδέες. Έτσι, με τις νέες σχέσεις Τουρκίας- Η.Π.Α., τις ήδη καλές σχέσεις Τουρκίας- Ρωσίας και τις ισχυρές εμπορικές σχέσεις Τουρκίας- Γερμανίας ο Ερντογάν αναζωπυρώνει την ιδέα της Γαλάζιας Πατρίδας με στόχο την εγκαθίδρυση του στο τραπέζι των μεγάλων, αμφισβητώντας συνεχώς και με κάθε τρόπο την κυριαρχία της Ελλάδας στο Αιγαίο και τα ανατολικά μεσογειακά θαλάσσια οικόπεδα.

Συνεχείς απειλές, ένα άκυρο σύμφωνο με την Λιβύη και ένας υβριδικός πόλεμος αναγκάζουν την Ελλάδα να καταστρώσει ένα διπλωματικό πλάνο με αναγκαίες κινήσεις. Η χώρα μας, λοιπόν, ενίσχυσε τις σχέσεις της με το Ισραήλ, μιας γρήγορα αναπτυσσόμενης (πυρηνικής) χώρας η οποία έχει ύψιστη γεωγραφική σημασία. Ακολούθησε η χάραξη Α.Ο.Ζ. με την Ιταλία, η συμφωνία με την Αλβανία για την διευθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, και τέλοςη πλέον σημαντική συμφωνία με την Αίγυπτο για Α.Ο.Ζ.κατοχυρώνοντας έτσι στην διεθνή κοινότητα τον ρόλο του συμπλέγματος του Καστελλόριζου. Παρόλα αυτά, το διεθνές δίκαιο και η απόφαση του διεθνούς διαιτητικού δικαστηρίου στην υπόθεση ‘’SaintPierreκαιMiquelon’’ επαληθεύουν την ελληνική στάσηόσον αφορά τα ακριτικά νησιά της χώρας. Στην συγκεκριμένη υπόθεση η Γαλλία κατοχύρωσε μια μεγάλη έκταση Α.Ο.Ζ. για το σύμπλεγμα νησίδων που αποτελείεπίσημα γαλλική εδαφική επικράτεια από το 1985 και γειτονεύει με τον Καναδά. Επίσης, οι στρατιωτικές εμπορικές συμφωνίες με την Γαλλία, η οποία σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί να χάσει τον ρόλο του δυνατού στην Μεσόγειο, επανέφεραν στο προσκήνιο μια μακρά και ισχυρή φιλική σχέση. Τέλος, πρόσφατα η Ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε την επαναλειτουργία του Ελληνικού προξενείου στην Τρίπολη σε μια προσπάθεια να εντείνει τις σχέσεις της με την μεταβατική κυβέρνηση της Λιβύης και να μπλοκάρει με αυτόν τον τρόπο την κατοχύρωση του συμφώνου με την Τουρκία.

Παρατηρώντας την στάση των μεγάλων δυνάμεων, η νέα αμερικανική κυβέρνηση Μπάιντεν φαίνεται αυστηρή απέναντι στην Τουρκία, μην διστάζοντας να της επιβάλλει κυρώσεις και ταυτόχρονα φιλική προς την Ελλάδα. Η Ρωσία στην παρούσα φάση θεωρεί την Τουρκία μια χώρα ανταγωνιστή, όχι εχθρό, όσον αφορά την εμπλοκή της σε Συρία και Ουκρανία και μέχρι στιγμής παρουσιάζει μια ουδέτερη στάση στο θέμα της Μεσογείου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι φανερά ενοχλημένη από τις κινήσεις της Άγκυρας αλλά ανήμπορη να αντιδράσει ουσιαστικά, αφού τον ρόλο τουενός βασιλιά στην κοινοτική σκακιέρα τον κατέχει η φιλικά προσκείμενη Γερμανία. Οι σκέψεις του Ερντογάν ως προς την Ε.Ε. εμφανίστηκαν και στην πρόσφατη επίσκεψη της ηγεσίας των οργάνων της. Ναι, η υποτίμηση του γυναικείου φύλλου υπάρχει στην νοοτροπία του Τούρκου Πρόεδρου, ταυτόχρονα, όμως, υποτίμησε και την κάτοχο του σημαντικότερου αξιώματος της Ένωσης, όπως υποτιμάει και τον σεβασμό των συνόρων της, αλλά φαίνεται να μην τον ενδιαφέρει όσο τυγχάνει γερμανικής εύνοιας. Ήδη ο Ιταλός Πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, αντέδρασε χρησιμοποιώντας σκληρή γλώσσα για τις συμπεριφορές του ‘’δικτάτορα’’. Τα περιθώρια φαίνεται να στενεύουν.

Μεγάλο μέρος, λοιπόν, της διεθνούς κοινότητας δεν κοιτάει με καλό μάτι τις κινήσεις της Άγκυρας και ο κλοιός στενεύει για τον Τούρκο Πρόεδρο. Η χώρα μας, από την άλλη, αρχίζει να κερδίζει έδαφος στον διπλωματικό αγώνα,αποκτώντας όλο έναν και περισσότερους συμμάχους. Μαύρα σύννεφα εμφανίζονται πάνω από την Τουρκία και το μόνο που μένει είναι να δούμε αν οι εναπομείναντες σύμμαχοί της θα συνεχίσουν να κλείνουν τα μάτια στα προκλητικά  ατοπήματά της.