Αν παρατηρήσουμε κριτικά τα ιστορικά γεγονότα και το τι συνέβη στο σύγχρονο δυτικό κόσμο μετά από μία καταστροφή, θηριωδία ή γενικότερα, οτιδήποτε έχει να κάνει με μεγάλες απώλειες είτε μετρημένο σε ανθρώπινες ψυχές, είτε σχετικά με την οικονομία, το εμπόριο και την βιομηχανία, θα διαπιστώσουμε πως υπάρχει ένας κοινός παρανομαστής. Αυτός δεν είναι άλλος από την εξέλιξη. Πάρα πολλά και πολύ τρανταχτά τα παραδείγματα.
Σκεφτείτε πόσο δημιουργικός (δυστυχώς ναι) ήταν ο Β’ Π.Π. για τις επιστήμες. Παραδείγματος χάριν, λόγω του Β’ Π.Π. ανακαλύφθηκε η , πολύ χρήσιμη για την επιστήμη της φυσικής, πυρηνική ενέργεια -θα ανακαλύπτονταν ούτως ή άλλως, αλλά σίγουρα ο πόλεμος επιτάχυνε την ανάγκη ανακάλυψης της- .
Από την άλλη, στον τομέα της ιατρικής τα πειράματα των Ναζί – όσο και αν μας θλίβει- ήταν κρίσιμα για την εξέλιξη της, άλλωστε δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως με το τέλος του Β’ Π.Π. οι Ναζί επιστήμονες ήταν, ας πούμε, “περιζήτητοι”. Σκεφτείτε πόσο εξελίχθηκαν οι βιομηχανίες, πόσα νέα επαγγέλματα προέκυψαν πριν, κατά την διάρκεια και μετά τον Β’ Π.Π. και δίπλα σε αυτά πόσες νέες θέσεις εργασίας.
Πάμε στο μετά τον Β’ Π.Π., και αυτό που ακολούθησε. Ο “ψυχρός πόλεμος” και ο ανταγωνισμός του διαστήματος, που ήταν σημαντικό μέρος αυτού. Πόσο πίσω θα είχαν μείνει αυτά τα προγράμματα αν δεν υπήρχε η σύγκρουση μεταξύ των Η.Π.Α. και της Ε.Σ.Σ.Δ. ; Επιπρόσθετα, κατευθυνόμενοι στα πιο πρόσφατα γεγονότα μπορούμε στα παραπάνω να προσθέσουμε και το πόσο εξελίχθηκαν τα συστήματα ασφαλείας ύστερα από το θλιβερό γεγονός της 11ης Σεπτεμβρίου.
Όλα τα παραπάνω, αργά η γρήγορα θα συνέβαιναν, υπό αυτές τις προϋποθέσεις όμως, δεν πραγματοποιήθηκαν απλά γρήγορα, αλλά η εξέλιξη ήταν αλματώδης! Γενικότερα, αν προσπαθήσουμε να δούμε και να αναλογιστούμε αυτό που μένει την μεθεπόμενη ημέρα της “έκρηξης” θα αντιληφθούμε πως αυτό είναι πολλά βήματα προς τα εμπρός – positive outcome -.
Στο παρόν τώρα και σε αυτό που μας απασχολεί όλους. Εδώ και ένα χρόνο βιώνουμε πρωτοφανείς εξελίξεις λόγω της πανδημίας, οι οποίες έχουν ανατρέψει τα πλάνα μας στο μέγιστο βαθμό. Από τον τομέα της καθημερινής ανθρώπινης δια ζώσης επικοινωνίας, στην ανατροπή των δεδομένων για την αναζήτηση εργασίας και από την ακύρωση ενός ταξιδιού στην αναβολή του προγραμματισμού για ένα μεταπτυχιακό στο εξωτερικό. Όλοι οι κλάδοι, ανεξαιρέτως, δέχονται πιέσεις, ανατροπές και εξελίξεις. Το σημαντικό όμως είναι το τελευταίο, διότι η εξέλιξη είναι αυτή που στο τέλος μένει και είναι αυτή που κατευθύνει προοδευτικά την κοινωνία.
Ένα χρόνο τώρα , ζούμε σε πρωτόγνωρες συνθήκες με δεδομένα που θα τα φανταζόμασταν μόνο σε μια δυστοπία. Ωστόσο, ας παρατηρήσουμε πόσο έχουν προοδεύσει κάποιοι τομείς της κοινωνίας είτε σε παγκόσμιο, είτε σε ευρωπαϊκό, είτε σε εθνικό επίπεδο.
Σε παγκόσμια κλίμακα παρατηρούμε πως ολόκληρο το σύστημα υγείας βρίσκεται εδώ και ένα χρόνο στις επάλξεις προκειμένου να αντιμετωπίσει την πανδημία. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός του πόσο γρήγορα δημιουργήθηκε το πρώτο εμβόλιο προκειμένου να κερδίσει η ανθρωπότητα, αρχικά λίγο χρόνο ακόμα και εν συνεχεία την δυνατότητα να επιστρέψουμε το συντομότερο δυνατό σε αυτό που ορίζουμε ως κανονικότητα. Τι είναι αυτό που μας διδάσκει όμως η ταχύτητα αντίδρασης και η δημιουργία του εμβολίου ; Αφενός μέσω της ταχύτητας με την οποία αντέδρασε το παγκόσμιο σύστημα υγείας έγινε ξεκάθαρο πως υπάρχουν οι δυνατότητες άμυνας απέναντι σε μια επίθεση από έναν άγνωστο εχθρό. Σίγουρα σε κάθε μάχη υπάρχουν και πολλές απώλειες ωστόσο είναι σημαντικό το να μπορεί ο αμυνόμενος να τις περιορίσει προκειμένου να μπορέσει να ορθοποδήσει την επόμενη μέρα. Αφετέρου, η δημιουργία του εμβολίου δείχνει πως αν «ζοριστεί» κάποιος κλάδος, οι άνθρωποι που απαρτίζουν αυτόν είναι ικανοί να προσφέρουν πολύ σημαντική βοήθεια στην ανθρωπότητα. Ένα ακόμα θετικό που απορρέει από αυτή την υπερπροσπάθεια είναι το γεγονός πως ανοίγουν νέα μονοπάτια προς αχαρτογράφητες περιοχές για τον τομέα της ιατρικής (και όχι μόνο). Εδώ λοιπόν έγκειται και η εξέλιξη. Σύντομα οι φαρμακοβιομηχανίες, και οι γύρω αυτών, θα έχουν τα απαραίτητα υλικοτεχνικά μέσα για να πραγματοποιηθούν μερικά- ή και περισσότερα- νέα άλματα.
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ο Covid λειτουργεί καταλυτικά ως προς τις ευκαιρίες που προσφέρει για την Ευρωπαϊκή ενοποίηση. Αρχικά, μέσω της μετατόπισης – από τα Κράτη Μέλη προς την Ε.Ε.- αρμοδιοτήτων στις οποίες η Ένωση είχε υποστηρικτικό ρόλο (η προστασία και η βελτίωση της ανθρώπινης υγείας ανήκει στις υποστηρικτικές αρμοδιότητες της Ένωσης) . Ένα παράδειγμα αποτελεί το γεγονός πως τα Κράτη Μέλη έδωσαν την δυνατότητα στην Ε.Ε., να είναι αυτή ο διαπραγματευτής για τα δεδομένα προμήθειας και αγοράς των εμβολίων εκ μέρους τους, προκειμένου να επιτευχθεί μια καλύτερη συμφωνία προς όφελος (κυρίως των αδύναμων) Κρατών Μελών. Επιπλέον λόγω του Covid ενισχύεται και η προοπτική της οικονομικής ενοποίησης, π.χ μέσω του ταμείου ανάκαμψης και της δυναμικής που προσέφερε αυτό στα Ευρωπαϊκά κράτη, για την αντιμετώπιση του ιού.
Κλείνοντας με το εθνικό επίπεδο. Έχουμε τα εξής δεδομένα. Μέσα σε ένα χρόνο και ήδη από τους πρώτους μήνες εκσυγχρονίστηκε το κράτος. Μου φάνηκε τρομερά χρήσιμο και βολικό που κάποια στιγμή που χρειάστηκα μια υπεύθυνη δήλωση, μπόρεσα μέσα σε 5 λεπτά να την έχω στα χέρια μου χωρίς αναμονές σε ΚΕΠ. Επιπλέον, είναι γεγονός πως ενισχύθηκε το σύστημα υγείας. Προσοχή! Δε σχολιάζω το αν ενισχύθηκε επαρκώς ή αν έπρεπε περαιτέρω, δεν μπορώ να έχω άποψη επί του ζητήματος γιατί δε γνωρίζω πολλούς σημαντικούς παράγοντες. Ωστόσο σχολιάζω πως λόγω Covid το εθνικό σύστημα υγείας ενισχύθηκε και μάλιστα μέχρι να επέλθει ο κορεσμός (είτε σε πολιτικό επίπεδο είτε από την πλευρά των πολιτών) , το δικό μας, το ελληνικό σύστημα υγείας, που αντιμετώπιζε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα, αποτελούσε και πρότυπο σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.
Συνοψίζοντας, θα ήθελα να αναφέρω πως όντως το νόμισμα έχει δύο όψεις. Επιβάλλεται να βλέπουμε την αισιόδοξη προκειμένου να έχουμε σθένος να προχωράμε. Ωστόσο, θα είναι εξαιρετικά αφελές το να εστιάσουμε μόνο στην θετική πλευρά αδιαφορώντας για το πώς και τι είναι αυτό που προκάλεσε και προκαλεί όλα τα σημαντικά γεγονότα που έχουν ως συνέπεια την ταχύτατη εξέλιξη. Σε όλα τα προαναφερόμενα παραδείγματα σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η ανθρώπινη συμπεριφορά. Εν προκειμένω, με την περίπτωση του Covid, όπως και με άλλους ιούς (π.χ. γρίπη των χοίρων και των πουλερικών), πάλι ο άνθρωπος και οι ρυθμοί ζωής του ήταν που έφταιγαν. Αν συνεχιστεί η ανθρώπινη δραστηριότητα να κινείται με τέτοιους ρυθμούς είναι δύσκολο να προβλέψουμε τις επιπτώσεις και το αν η ανθρωπότητα θα είναι πλέον σε θέση να προσαρμοστεί και να εξελιχθεί βάσει των νέων δεδομένων, πράγμα που κάνει επιτυχώς μέχρι σήμερα.
Απόφοιτος Ιστορίας και Εθνολογίας (Δ.Π.Θ.) – Μεταπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών (ΟΠΑ) με κατεύθυνση το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και Οικονομικά
