Πόσο καλά γνωρίζετε τη Συνθετική Βιολογία και τις εφαρμογές της στον τομέα της Ιατρικής; Ποιες οι δυνατότητες της εν λόγω επιστήμης στην έγκαιρη διάγνωση σοβαρών ασθενειών όπως ο καρκίνος του πνεύμονα; Στα παραπάνω ερωτήματα επιχειρεί να δώσει απάντηση μία ερευνητική ομάδα φοιτητών του Πανεπιστημίου Πατρών μέσω της συμμετοχής της στο μεγαλύτερο διαγωνισμό Συνθετικής Βιολογίας παγκοσμίως, iGEM Competition.
Το όνομα iGEM αναφέρεται στα αρχικά γράμματα του όρου international Genetically Engineered Machine. Αποτελεί έναν ανεξάρτητο και μη – κερδοσκοπικό διαγωνισμό με βασικό πυλώνα τη Συνθετική Βιολογία, ο οποίος έλαβε χώρα, για πρώτη φορά, το 2003 ως αυτόνομο πρόγραμμα σπουδών στο Massachusetts Institute of Technology (MIT). Τo iGEM τότε ξεκίνησε με μόλις 4 ερευνητικές ομάδες, με τον αριθμό τους να ανέρχεται στις 350 παγκοσμίως το 2021 και με περισσότερους από 7.300 συμμετέχοντες. Τα επιτεύγματα καθεμίας από αυτές παρουσιάζονται στην τελική φάση, το Grand Jamboree, το οποίο τα τελευταία δύο χρόνια διεξάγεται στο Παρίσι.
Patras Medicine, iGEM 2022
Η ομάδα μας φέτος, απαρτιζόμενη από έμπειρα και αφοσιωμένα μέλη, θέτει τις βάσεις για την ερευνητική προσέγγιση ιατρικών θεμάτων από φοιτητές, στα πλαίσια του διαγωνισμού iGEM Competition 2022. Εστιάζοντας, λοιπόν στον τομέα της Ιατρικής, η Patras Medicine επιδιώκει να επεκτείνει το ερευνητικό της έργο στην ιατρική διάγνωση, στοχεύοντας στην καλύτερη δυνατή διάκριση.
Η φετινή ομάδα αποτελείται από φοιτητές των τμημάτων Φαρμακευτικής, Ιατρικής, Νοσηλευτικής, Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανολόγων Μηχανικών και Αεροναυπηγών και σχηματίστηκε έπειτα από συνεργασία του Εργαστηρίου Αναλυτικής Χημείας του Χημικού Τμήματος και του Εργαστηρίου Βιοχημείας / Μεταστατικής σηματοδότησης στον τομέα Γενετικής, Βιολογίας Κυττάρου και Ανάπτυξης του Βιολογικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Πατρών.
Η φετινή ιδέα προσανατολίζεται γύρω από την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα, ο οποίος αποτελεί την κύρια αιτία θανάτων από καρκίνο παγκοσμίως. Υπάρχουν δύο τύποι καρκίνου του πνεύμονα, ο μικροκυτταρικός και ο μη μικροκυτταρικός τύπος (87% των περιπτώσεων). Ο μικροκυτταρικός τύπος είναι πιο επιθετικός και κάνει πιο συχνά μεταστάσεις και ο προτιμότερος τρόπος αντιμετώπισης είναι η χημειοθεραπεία, ενώ ο μη μικροκυτταρικός είναι ο πιο συνήθης και αντιμετωπίζεται με χειρουργική απομάκρυνση. Η διάγνωση και των δύο τύπων πραγματοποιείται με ιστολογική βιοψία, μία επέμβαση κατά την οποία μέρος του καρκινικού όγκου απομακρύνεται για να αναλυθεί στο εργαστήριο. Ωστόσο πρόκειται για μία επώδυνη, χρονοβόρα και δαπανηρή διαδικασία, που μπορεί να επιφέρει επιπλοκές στον ασθενή.
Η υγρή βιοψία, δηλαδή η λήψη βιολογικών υγρών με τη χρήση σύριγγας, συνιστά έναν πολύ ωφέλιμο τρόπο διάγνωσης του καρκίνου. Είναι γρήγορη, απλή, ασφαλής, ανώδυνη και μπορεί να επαναληφθεί πολλές φορές. Τα δείγματα που λαμβάνονται κατά την υγρή βιοψία, μπορούν να συντηρηθούν σχετικά εύκολα σε σχέση με τα δείγματα των ιστών. Επιπλέον διαθέτουν πολλούς βιοδείκτες, μέσω της ανίχνευσης και ποσοτικοποίησης των οποίων εξάγουμε συμπεράσματα για την υγεία ενός ατόμου.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, το φετινό project της Patras Medicine στοχεύει στην ανάπτυξη ενός διαγνωστικού test για την ανίχνευση του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα στα αρχικά στάδια. Για το σκοπό αυτό, θα χρησιμοποιηθεί η μέθοδος των υγρών βιοψιών και συγκεκριμένα η λήψη δείγματος αίματος από τον ασθενή. Η τεχνική αυτή μπορεί να λειτουργήσει ως μια εξέταση (check up) σε άτομα με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης αυτού του τύπου καρκίνου, όπως για παράδειγμα χρόνιοι καπνιστές. Η ανάλυση του δείγματος, μπορεί να γίνει σε μόλις 70 λεπτά, με εξοπλισμό που υπάρχει στα περισσότερα εργαστήρια.
Προτείνοντας, λοιπόν, την παραπάνω μέθοδο που συνδυάζει ασφάλεια, ταχύτητα και αξιοπιστία, η ομάδα μας θέτει ως στόχο την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα, αυξάνοντας την ανταπόκριση των ασθενών στη θεραπεία κατά 80%.
Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια δυναμική συζήτηση για τους νέους και να τους φέρουμε πίσω στην πολιτική.
