Προφητικός ο Χατζιδάκις στο στίχο του αυτό για πολλούς και διαφόρους λόγους. Ποιός ήταν ο Κεμάλ, αν ήταν καλός η κακός ο Κεμάλ, ελάχιστη σημασία έχει πια. Αυτός, όπως και οι ψυχές που καταδίκασε ή ευεργέτησε «κατοικούν» αλλού. Αντίθετα, οι επίγονοί του μένουν στην ίδια γη, σε τελείως διαφορετικό κόσμο.
Η κοσμική Τουρκία έχει παύσει να υφίσταται εδώ και μερικά χρόνια. Οι κάτοικοι αυτής της χώρας εσφαλμένα αποκαλούνται Τούρκοι. Διότι καμία σχέση έχουν με τη χώρα που οραματίστηκε και σχεδίασε ο Ατατούρκ, δηλαδή ένα φιλοδυτικό κράτος, το οποίο εκκοσμικεύεται και διαχωρίζει σταδιακά τις εξουσίες από τη θρησκευτική επιρροή. Η κεμαλική Τουρκία έσβησε τη στιγμή της συνταγματικής μεταρρύθμισης του προέδρου Ερντογάν.
Το νέο Οθωμανικό κράτος του Ερντογάν δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από την Οθωμανική Αυτοκρατορία του παρελθόντος, πλην των υπερπόντιων κτήσεων. Οι διεφθαρμένοι θεσμοί, η απολυταρχία, το κράτος τρόμου, η στρατιωτικοποίηση, η Ισλαμιστική έξαρση και ο εθνικός παραλογισμός αποτελούν καθημερινές και συνήθεις πλέον καταστάσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας. Τι σχέση, έχουν, λοιπόν, αυτά με το μεταρρυθμιστικό κύμα του 20ου αιώνα;. Μόνο ένα· ακόμα κρέμεται, κάπου σε ένα τοίχο, το κάδρο του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.
Το κάδρο βαραίνει και ο Κεμάλ θα πέσει από τον τοίχο. Ένα ελαφρύτερο και πιο επιβλητικό κάδρο ετοιμάζεται να πάρει τη παλιά του θέση· αυτό του Ταγίπ.
Ο Ερντογάν πληροί όλα τα κριτήρια του αρρωστημένου δικτάτορα. Είναι απόλυτος, είναι ακραίος, πολώνει, επινοεί εχθρούς για να συσπειρώσει όλες τις δυνάμεις γύρω του, είναι αδίστακτος, αλλά και πολύ χαρισματικός. Ξεκίνησε νεαρός ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης – για πολλούς «το παιδί θαύμα»- και άφησε το στίγμα του στην Πόλη, εκσυγχρονίζοντας και ομορφαίνοντάς την. Πώς ο δήμαρχος της πιο κοσμοπολίτικης πόλης του κόσμου γίνεται ένας σύγχρονος Ισλαμοτραφής δικτάτορας;
Ο Ερντογάν δεν είναι ούτε μεταρρυθμιστής ούτε Ισλαμιστής. Είναι ο Ερντογάν και αυτό είναι το Α και το Ω της ύπαρξής του. Δε θέλει να ακολουθεί κάποια ιδεολογία. Θέλει η δική του να ακολουθείται. Θέλει να μην έχει αντιπάλους, να μονοπωλεί τη συζήτηση και την ημερήσια θεματολογία. Δε θέλει να βλέπει γύρω του το πρόσωπο του Κεμάλ, θέλει να τον ξεπεράσει.
Ως δήμαρχος, επιθυμούσε να ξεπεράσει τους προκατόχους και –ομολογουμένως- το κατάφερε. Ως πρόεδρος, θέλει να μείνει ανεξίτηλος στις καρδιές και στις συνειδήσεις του Τουρκικού λαού, ως ο ηγέτης που σήκωσε ψηλά το τούρκικο γόητρο, που αμφισβήτησε τη δύση και τις μεγάλες δυνάμεις. Θέλει να μείνει ως ο αδιαφιλονίκητος πολιτικός ηγεμόνας.
Τον ενοχλεί ό,τι δεν είναι δικό του. «Βλέποντας» το αεροδρόμιο «Ατατούρκ», έφτιαξε ένα μεγαλύτερο για να ξεχαστεί, για να το ξεπεράσει.
Και τώρα, μετατρέπει την Αγία Σοφία σε τζαμί, συνειδητά και ποθητά, αδιαφορώντας πλήρως για τη διεθνή κατακραυγή και τον ενδεχόμενο οικονομικό μαρασμό, λόγω μείωσης επισκεπτών, τουριστών, κτλ..
Απλούστατα, ο Ερντογάν νοιάζεται για την ισχυρή του φήμη. Και είναι διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για να την φτάσει εκεί που επιθυμεί, πράγμα που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για την περιφερειακή και διεθνή κοινότητα.
Η Αγία Σοφία δεν αλλάζει όσες σημαίες κι αν μπουν, όσοι μουφτήδες κι αν φωνάζουν, όσοι μιναρέδες και αν υψωθούν. Η Κωνσταντινούπολη είναι το αγλάισμα του ελληνοχριστιανικού κοσμοπολιτισμού και αυτό δεν ξεγράφεται από τα κατάστιχα της ιστορίας. Ακόμα και ο παρανοϊκός Ερντογάν δεν μπορεί να καταφέρει το ακατόρθωτο.
Ο μικρός Ρετζέπ έβλεπε στο καφενείο της γειτονιάς του το ασπρόμαυρο κάδρο του Μουσταφά Κεμάλ στον τοίχο και ήθελε διακαώς να το δει να σπάει σε χίλια κομμάτια, κι αν μπορούσε να το κάνει χωρίς επιπτώσεις θα το έκανε εκείνος. Ήταν πάντα λάτρης του Πορθητή. Γιατί και ο Πορθητής ήταν ανάξιος να δημιουργήσει κάτι δικό του. Σαν το πρότυπό του, αδράχνει κάθε ευκαιρία και κλέβει τη δόξα που δεν του ανήκει. Ο ταλαίφρων… δεν ξέρει τι παθαίνουν πάντα οι όμοιοί του «Αρδιαίοι», όπως θα έλεγε και ο Σεφέρης, οι πανάθλιοι οι τύραννοι!
Διεθνολόγος – Πολιτικός Επιστήμονας με ειδίκευση στη Δημόσια Διοίκηση και στη Διακυβέρνηση της Αυτοδιοίκησης (MSc) – Ειδικός Σύμβουλος του δημάρχου Παιανίας – Αρθρογράφος με ενασχόληση σε εθνικά, διεθνή και αυτοδιοικητικά θέματα.
